برخی در لبنان بیم آن را دارند که ایران، فرایند پاسخگویی به حمله اسرائیل به کنسولگری تهران در دمشق را به حزبالله واگذار کند؛ حمله ای احتمالاً منجر به گسترش جنگ علیه لبنان شود.
حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق در روز دوشنبه منجر به کشته شدن ۱۳ نفر از جمله هفت نیروی سپاه پاسداران ایران شد.
پس از تصمیم تهران مبنی بر عدم دخالت مستقیم در رویاروییهای جاری در منطقه در پس زمینه عملیات «طوفان الاقصی» و سپردن مأموریت «حمایت از غزه» به متحدان خود،
بسیاری امروز معتقدند که بعید است تهران تصمیم بگیرد که مستقیماً وارد نبرد شوند و احتمالاً تهران اگر تصمیم دارد به ضربه اخیر دمشق پاسخ دهد، عمداً این مأموریت را به یکی از متحدان خود محول کند، در راس آنها حزبالله است که حدود ۶ ماه پیش تصمیم گرفت جبهه جنوب لبنان را به «جبهه حمایت و پشتیبانی از غزه» تبدیل کند.
مازن مطر (۳۶ ساله)، کارمند بانک، میگوید که اکنون بیش از هر زمان دیگری از یک جنگ گسترده میترسد، به خصوص اگر ایران از حزبالله بخواهد تا به ضربه دردناکی که در دمشق خورده پاسخ دهد.
وی به «الشرق الاوسط» گفت: لبنانیها وارد جنگی شدهاند که در آن هیچ سود و نفعی ندارند و ترس از گسترش جنگ واقعی است و منجر به ویرانی کشور میشود.
صبر استراتژیک... دوباره
دکتر هلال خشان، استاد علوم سیاسی دانشگاه آمریکایی، احتمال پاسخ ایران به هدف قرار دادن کنسولگری در دمشق را رد میکند.
وی به «الشرق الاوسط» گفت: «تهران و متحدانش در هر ضربهای از صبر راهبردی صحبت میکنند و به ابزارهای پاسخگویی در مکان و زمان مناسب متوسل میشوند، اما این پاسخ داده نمیشود».
خشان بر این باور است که احتمالاً «بی خیالی» (یعنی طفره رفتن از پاسخ) یا «اجازه به حزبالله برای انجام یک بمباران نمادین است که عملاً کاری از پیش نمیبرد. این عملیاتها دیگر پایگاههای مردمی محور مقاومت را فریب نمیدهد، چرا که نارضایتی از اتفاقات به سطح بیسابقهای رسیده است».
وی افزود: «در سالهای گذشته به پاسخهای تند اسرائیل به هرگونه عملیات همپیمانان تهران عادت کردهایم، بنابراین پاسخ موشکی از سوریه به ایلات، هدف قرار دادن کنسولگری بود».
خشان معتقد است که «جنگ در لبنان به ناچار پس از اتمام عملیات رفح رخ خواهد داد».
او پیشبینی کرد «با توجه به اینکه حزبالله باید از جنوب لیتانی عقبنشینی کند، تهاجم زمینی اسرائیل به جنوب لبنان عملی میشود».
ضربه ای به داخل ایران؟
ریاض قهوجی، رئیس مرکز تحلیل نظامی خاورمیانه و خلیج (انیگما) به نوبه خود معتقد است که «تعیین شکل واکنش ایران به عملیات دمشق دشوار است. عوامل زیادی وجود دارد که تهران به آنها توجه میکند. از ابتدا به دنبال دور ماندن از هر جنگی بود، و زمانی که به واشینگتن اطلاع داد که در جریان ملاقات ادعایی آنها در مسقط در ژانویه، جنگ گسترش نخواهد یافت، این بدان معناست که وارد جنگ نمیشود و به این معنا نیست که از گسترش جنگ در منطقه جلوگیری میکند.
قهوجی به «الشرق الاوسط» اظهار کرد: حمله روز دوشنبه اسرائیل پیامی به ایران است که در صورت ادامه تشدید جنگ از طریق متحدانش، از مصونیت از جنگ در امان نخواهد ماند.
وی افزود: اگر پاسخ قوی از سوی ایران نرسد، گام بعدی اسرائیل حمله به داخل ایران خواهد بود. تهران امروز بر سر دوراهی قرار دارد، آیا تصمیم میگیرد مستقیماً وارد جنگ شود که منجر به گسترش گسترده اقدامات نظامی در منطقه میشود یا با واکنش ضعیف یکی از عوامل خود اوضاع را آرام میکند؟
پاسخ «متفق علیه»؟
از سوی دیگر ریاض طباره، سفیر سابق لبنان در واشینگتن، این احتمال را میدهد که پاسخ «مستقیم از طرف ایران باشد و مرزهای آن بهطور ضمنی مورد توافق قرار گیرد تا منجر به جنگ منطقهای همهجانبه نشود».
وی به «الشرق الاوسط» گفت: «با وجود تنش شدید در منطقه، هیچیک از بازیگران اصلی (آمریکا، ایران، اروپا) خواهان جنگ گسترده نیستند و اسرائیل بدون چراغ سبز آمریکا نمیتواند هیچ جنگی را به راه بیندازد. همچنین هرگونه پاسخی از طریق نیابتی، یعنی از طریق شبه نظامیان متحد با ایران، به دلیل عدم پاسخگویی به نیاز منتفی است و ممکن است از کنترل خارج شود و به یک جنگ منطقه ای تبدیل شود که هیچکس آن را نمیخواهد».
شارل جبور، رئیس سرویس رسانه و ارتباطات نیروهای لبنانی در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «ایران مستقیماً به اسرائیل حمله نمیکند، زیرا میداند که توازن قوا به نفعش نیست و در صورت انجام چنین اقدامی شکست خواهد خورد».
وی گفت که اسرائیل در حال تحریک محور مقاومت و کشاندن ایران به رویارویی است و من مطمئن هستم که هیچ پاسخ کلاسیکی از سوی ایران نخواهد بود، بلکه پاسخ از طریق بازوهای آن خواهد بود.