وزرای خارجه سعودی و آمریکا: توافق امنیتی دوجانبه به زودی منعقد می‌شود

بلینکن به «روند شکل‌گیری دولت فلسطین» اشاره کرد.. بن فرحان خواستار روندی «معتبر و غیرقابل بازگشت» شد

آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در نشست وزیران خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج در رآنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در حال سخنرانی در نشست جهانی اقتصاد در ریاض (رویترز)
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در نشست وزیران خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج در رآنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در حال سخنرانی در نشست جهانی اقتصاد در ریاض (رویترز)
TT

وزرای خارجه سعودی و آمریکا: توافق امنیتی دوجانبه به زودی منعقد می‌شود

آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در نشست وزیران خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج در رآنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در حال سخنرانی در نشست جهانی اقتصاد در ریاض (رویترز)
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در نشست وزیران خارجه کشورهای شورای همکاری خلیج در رآنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در حال سخنرانی در نشست جهانی اقتصاد در ریاض (رویترز)

شاهزاده فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه پادشاهی عربی سعودی و همتای آمریکایی خود آنتونی بلینکن در جریان شرکت در مجمع جهانی اقتصاد در ریاض اعلام کردند که پادشاهی عربی و ایالات متحده به زودی به توافق امنیتی دوجانبه دست خواهند یافت.
در حالی که بن فرحان بر موضع سعودی برای برقراری آتش بس فوری و دائمی در نوار غزه و تلاش برای توسعه راه حلی جامع برای وضعیت فلسطین که منجر به تشکیل کشور فلسطین می شود، تاکید کرد، بلینکن از حماس خواست تا «به سرعت درباره پیشنهاد سخاوتمندانه اسرائیل روی میز تصمیم بگیرد».
وی گفت: برای پیشبرد عادی سازی بین اسرائیل (و کشورهای منطقه) باید به بحران غزه پایان داد و روندی را برای تشکیل کشور فلسطینی تعیین کرد.

بن فرحان: حقوق ملت فلسطین

شاهزاده فیصل بن فرحان در جریان نشست گفت‌وگو در مجمع جهانی اقتصاد بر ضرورت ایجاد یک روند و مسیر «معتبر و غیرقابل بازگشت» برای تشکیل کشور فلسطین توسط جامعه بین‌المللی تاکید کرد.
وی با بیان اینکه سازمان ملل تخمین می زند بازسازی غزه 30 سال طول می کشد، گفت: ما نمی توانیم آنچه را که فلسطینی ها در کرانه باختری رنج می برند نادیده بگیریم.
بن فرحان اعلام کرد که سعودی و آمریکا به انعقاد توافق دوجانبه بین دو کشور نزدیک شده اند.
وی با بیان اینکه انتظار می رود در آینده نزدیک توافقنامه های دوجانبه بین سعودی و آمریکا منعقد شود، ضمن پاسخ به سوالی درباره مذاکرات دو کشور در خصوص توافقنامه امنیتی گفت: در حال حاضر به نهایی کردن توافقات دوجانبه با آمریکا نزدیک شده ایم.
وی افزود: بیشتر کارها قبلا انجام شده است. ما خطوط و سیاست‌های کلی از آنچه معتقدیم باید در جبهه فلسطین اتفاق بیفتد داریم.
بن فرحان در خصوص نقش ایران در مناقشه منطقه ای گفت: اقدام صحیح این است که برای به رسمیت شناختن حقوق ملت فلسطین و حق تعیین سرنوشت آنها تلاش کنیم.
وی افزود: حل این مناقشه استقلال این منطقه را تقویت می کند و این فرصتی برای ایران است تا با ترویج صلح و همکاری در آن مشارکت کند.
وی گفت: معتقدم ایران و سایر کشورها با جدیت به این مسیر نگاه خواهند کرد و به آن خواهند پیوست (...) ایران سال هاست که برای منطقه ای که در تعیین امنیت به خودش وابسته است فشار می آورد و این یک فرصت برای دستیابی به این تلاش است.

بلینکن: روند دولت فلسطین

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در جریان شرکت در مجمع جهانی اقتصاد در ریاض گفت که ایالات متحده به نهایی کردن توافقنامه امنیتی با سعودی نزدیک است.
بلینکن در این دیدار افزود: من معتقدم که کاری که پادشاهی عربی سعودی و ایالات متحده با یکدیگر در مورد توافق‌ها انجام می‌دهند، ممکن است بسیار نزدیک به اتمام باشد.
بلینکن گفت: پیشنهاد سخاوتمندانه اسرائیل در مورد آتش بس در غزه و آزادی گروگان ها روی میز است و تنها مانع بین ساکنان غزه و دستیابی به آتش بس (حماس) است.
وزیر امور خارجه آمریکا از حماس خواست تا به سرعت در مورد پیشنهاد اسرائیل تصمیم گیری کند؛ این تصمیم پویایی وضعیت را تغییر خواهد داد.
وی تاکید کرد که کشورش از هیچ عملیات نظامی بزرگ از سوی اسرائیل در رفح که به غیرنظامیان آسیب برساند، حمایت نخواهد کرد.
به گفته او، هیچ برنامه قابل اعتمادی برای محافظت موثر از غیرنظامیان وجود ندارد.
بلینکن در خصوص تلاش‌های آمریکا برای عادی‌سازی روابط اسرائیل و پادشاهی عربی سعودی، از تلاش‌های فشرده گفت و تأکید کرد که این تلاش‌ها به موازات تلاش‌ها برای پایان دادن به بحران غزه و تعیین روند برای تشکیل کشور فلسطینی است.
وی اظهار کرد: از نظر رقابت ژئوپلیتیکی و چالش‌های جهانی تغییرات عمده‌ای در حال وقوع است که هیچ کشوری نمی‌تواند با آنها مقابله کند.
او هشدار داد که «تصمیم‌هایی که در این لحظه می‌گیریم پیامدهایی برای دهه‌های آینده خواهد داشت و این بدان معناست که ما در یک نقطه عطف قرار داریم».
بلینکن توضیح داد: «دولت ایالات متحده با احیای ائتلاف ها و شراکت‌ها در سراسر جهان و تصور ائتلاف های جدید در رابطه با اهداف مشترک، مانند مقابله با مواد مخدر مصنوعی، اتحاد برای کار بر روی زیرساخت‌های جهانی و سلامت جهانی و همچنین چالش های ژئوپلیتیکی، تصمیمی برای مقابله با این چالش‌ها گرفته است.
وی افزود: کشورها همچنان به آمریکا برای رهبری جهان نگاه می کنند و این مشکل وجود دارد که اگر چنین رهبری وجود نداشته باشد، طرف دیگری وجود خواهد داشت که این کار را به گونه ای انجام می دهد که مثبت نیست. بدتر از آن، خلاء به وجود می آید و هیچ کس رهبری جهان را نخواهد داشت (...) باید پاسخ و واکنشی مشارکتی و جمعی پیدا کنیم.
بلینکن در پاسخ به سوالی در مورد فاجعه انسانی در غزه گفت که ایالات متحده تمام تلاش خود را برای جلوگیری از رنج انسانی که از اکتبر هر روز در غزه شاهد آن هستیم، انجام می دهد. زنان، مردان و کودکان از هر دو طرف در تیراندازی متقابل گرفتار می شوند و حملاتی علیه غیرنظامیان صورت می گیرد. سریع ترین راه برای پایان دادن به درگیری، دستیابی به آتش بس و آزادی گروگان هاست.
وی ادامه داد: تلاش استثنایی در حال انجام است و من از قطر و مصر به خاطر نقش مهم در دستیابی به آتش بس و آزادی گروگان ها تشکر می کنم. تلاش زیادی در دو ماه گذشته انجام شده است. اسرائیل پیشنهاد بسیار سخاوتمندانه ای ارائه کرد و در این لحظه چیزی که بین مردم غزه و آتش بس قرار دارد (حماس) است و بنابراین (حماس) باید سریع تصمیم بگیرد (...) امیدوارم به تصمیم درست برسند. تصمیم گیری مربوطه پویایی وضعیت را تغییر خواهد داد.
وزیر امور خارجه آمریکا به نگرانی از حمله نظامی اسرائیل به رفح اشاره کرد و گفت که کشورش «به وضوح و برای مدتی در رابطه با رفح تکرار کرده است که در غیاب طرحی برای اطمینان از اینکه غیرنظامیان آسیب نخواهند دید، ما نمی توانیم از یک عملیات نظامی بزرگ در رفح حمایت کنیم و هنوز طرحی ندیده ایم که به ما اطمینان دهد که غیرنظامیان می توانند به طور مؤثر محافظت شوند.
از بلینکن در مورد تلاش‌ها برای حل و فصل گسترده‌تر مناقشه فلسطین و اسرائیل به منظور دستیابی به تشکیل کشور فلسطین و پایان دادن به چرخه‌های خشونتی که برای دهه‌ها ادامه داشته است، سؤال شد. او پاسخ داد: یکی از مزایای حضور من در اینجا این است که من و بسیاری از همکارانم از ۷ اکتبر با هم ملاقات و صحبت کرده ایم و دو موضوع را بررسی کرده ایم: اول، نیاز به آمادگی برای فردای پایان بحران غزه تا ببینیم برای نیازهای بشردوستانه چه کاری می توانیم انجام دهیم. اما در عین حال، واضح است که در غیاب افق سیاسی واقعی برای فلسطینی ها، اگر برنامه ای منسجم برای غزه نباشد، اگر نگوییم غیرممکن، دشوارتر خواهد بود و ما اکنون روی آن کار می کنیم.
وی ادامه داد: ما می‌توانیم دو مسیر رو به جلو برای منطقه به طور کلی و فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها به‌طور خاص ببینیم، مسیری که در آن یکپارچگی در منطقه محقق می‌شود. اسرائیل بخشی از همسایگان خود خواهد بود و فلسطینی ها از آرمان های مشروع خود برخوردار خواهند شد و ما یک بار برای همیشه به چرخه خشونت پایان خواهیم داد و به امنیت و ثبات خواهیم رسید.
او درباره مذاکرات درباره توافق دوجانبه آمریکا و سعودی که منجر به عادی سازی با اسرائیل شود، گفت: ما در ماه‌های گذشته، حتی قبل از 7 اکتبر، کار گسترده‌ای انجام داده‌ایم. ما می‌خواهیم در هر توافقی بر بخشی مربوط به فلسطینی‌ها تمرکز کنیم. من فکر می کنم تقریباً تمام شده است، اما برای حرکت در مسیر عادی سازی، باید به بحران غزه پایان دهیم و مسیری را برای تشکیل کشور فلسطین تعیین کنیم.
وزیر خارجه آمریکا بر این باور است که برقراری روابط بین اسرائیل و همه کشورهای منطقه و تشکیل کشور فلسطین «تنها و مؤثرترین توبیخ برای ایران و حماس» است.

 



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»