اسرائیل موفق به نابودی شبکه ارتباطی حزب‌الله شد و گزینه‌های آن را محدود کرد

سه شکست از آغاز «جنگ حمایت از غزه»

نيروهاى ارتش لبنان و «حزب‌الله» در مقابل بیمارستان دانشگاه آمریکایی بیروت که مجروحان «انفجارهای پیجر» به آن منتقل شده‌اند(ا.ب.ا)
نيروهاى ارتش لبنان و «حزب‌الله» در مقابل بیمارستان دانشگاه آمریکایی بیروت که مجروحان «انفجارهای پیجر» به آن منتقل شده‌اند(ا.ب.ا)
TT

اسرائیل موفق به نابودی شبکه ارتباطی حزب‌الله شد و گزینه‌های آن را محدود کرد

نيروهاى ارتش لبنان و «حزب‌الله» در مقابل بیمارستان دانشگاه آمریکایی بیروت که مجروحان «انفجارهای پیجر» به آن منتقل شده‌اند(ا.ب.ا)
نيروهاى ارتش لبنان و «حزب‌الله» در مقابل بیمارستان دانشگاه آمریکایی بیروت که مجروحان «انفجارهای پیجر» به آن منتقل شده‌اند(ا.ب.ا)

شبکه ارتباطی حزب‌الله، پس از موشک‌ها و پهپادها، مهم‌ترین سلاح این گروه است و نقش کلیدی در ارتباط بین اتاق فرماندهی و نیروهای مستقر در جبهه جنوبی مقابل اسرائیل ایفا می‌کند. این شبکه برای مدیریت عملیات نظامی و میدانی حیاتی است. اما از زمان آغاز «جبهه حمایت از غزه» تاکنون، سه بار دچار شکست شده و بمباران هزاران دستگاه پیجر ضربه بزرگی به توانایی‌های حزب‌الله وارد کرده است.

طبق منابع نزدیک به حزب‌الله، این شکست‌ها باعث از کار افتادن صدها فرمانده و کادر این گروه شده است. کارشناسان ارتباطات معتقدند که حزب‌الله وسایل ارتباطی خود را که ایمن تصور می‌کرد، از دست داده و جبران این خسارت زمان‌بر خواهد بود.

نقصان در ارتباطات

زمانی که حزب‌الله در ۸ اکتبر ۲۰۲۳ جبهه جنوبی را باز کرد، رهبران آن آگاه بودند که اسرائیل برتری نظامی، به‌ویژه در نیروی هوایی، دارد. اما معتقد بودند که زرادخانه موشکی و پهپادهایشان برای ایجاد موازنه بازدارنده کافی خواهد بود. با این حال، حزب‌الله انتظار نداشت که اسرائیل از نظر فناوری، به‌ویژه استفاده از هوش مصنوعی، تا این حد برتری داشته باشد. به زودی مشخص شد که اسرائیل موفق به هک تلفن‌های همراه شده است، که به ترور ده‌ها فرمانده میدانی انجامید. به همین دلیل حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، تلفن همراه را «اولین دشمن» نامید و دستور داد که به سرعت جایگزین شود.

از تلفن همراه به اینترنت

پس از شکست ارتباطات تلفنی، حزب‌الله به استفاده از فناوری وای‌فای و اینترنت روی آورد. اما اسرائیل موفق به نفوذ به این سیستم نیز شد و توانست فرماندهان نظامی را که از آن استفاده می‌کردند، شناسایی و ردیابی کند و آن‌ها را از طریق پهپادها هدف قرار دهد. این مسئله باعث شد که حزب‌الله به شبکه‌های سیمی بازگردد، اما شواهد حاکی از آن است که این شبکه نیز ممکن است هک شده باشد.

منابع نزدیک به حزب‌الله می‌گویند که با کنار گذاشتن تلفن‌های همراه و اینترنت، عملیات ترور رهبران این گروه کاهش یافته است. اما بمباران اخیر هزاران دستگاه پیجر، ضربه سنگینی به این گروه وارد کرده است، زیرا پیجرها به عنوان یک وسیله ارتباطی امن تلقی می‌شدند.

بی‌سیم و چالش‌های آن

این پرسش که آیا دستگاه‌های بی‌سیم می‌توانند به عنوان آخرین گزینه مورد استفاده قرار گیرند، مطرح است. اما منابع نزدیک به حزب‌الله معتقدند که مدیریت جنگ در مقیاس بزرگ با دستگاه‌های بی‌سیم غیرممکن است. این دستگاه‌ها برد محدودی دارند و در معرض تداخل‌های محیطی و آب و هوایی هستند و همچنین به راحتی توسط دشمن هک می‌شوند.

این مسئله نشان می‌دهد که تخریب شبکه ارتباطی حزب‌الله یک نقطه ضعف بزرگ برای این گروه است. زمانی که دولت لبنان در سال ۲۰۰۸ به ریاست فؤاد سنیوره تصمیم به تعطیلی شبکه ارتباطی حزب‌الله گرفت، این گروه با حمله نظامی به بیروت واکنش نشان داد و تا زمان لغو این تصمیم، خیابان‌ها را ترک نکرد.

گزینه‌های محدود حزب‌الله

همه شواهد نشان می‌دهد که حزب‌الله به دنبال راه‌های جایگزین برای جبران خسارات وارده به سیستم ارتباطی خود است. اما گزینه‌های موجود بسیار محدود به نظر می‌رسند. رولاندگ ابی نجم، کارشناس فناوری اطلاعات، معتقد است که حزب‌الله از ابتدای جنگ با اسرائیل سه راه ارتباطی خود را از دست داده است: تلفن همراه، شبکه داخلی سیمی و سیستم پیجر.

ابی نجم می‌گوید که سیستم پیجر، اگرچه کامل‌ترین گزینه نبود، اما کمترین خطر را از نظر نفوذ و ردیابی داشت. با این حال، حملات اخیر بحران بزرگی برای حزب‌الله ایجاد کرده است. این بحران نه تنها به دلیل تلفات انسانی، بلکه به دلیل از دست رفتن اعتماد به تأمین‌کنندگان تجهیزات ارتباطی نیز بروز کرده است.

احتمال استفاده از شبکه سیمی زیرزمینی

ابی نجم می‌گوید که حزب‌الله ممکن است به توسعه شبکه ارتباطی سیمی زیرزمینی روی بیاورد، اما این کار زمان‌بر است و شرایط ایمن برای این اقدام در حال حاضر وجود ندارد. حتی اگر چنین شبکه‌ای ساخته شود، هیچ تضمینی وجود ندارد که اسرائیل نتواند به آن نفوذ کند، حتی اگر سیمی باشد.



جشن مشترک فلسطینیان «الیرموک» و سوری‌ها پس از «سرنگونی دیکتاتوری»

بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
TT

جشن مشترک فلسطینیان «الیرموک» و سوری‌ها پس از «سرنگونی دیکتاتوری»

بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)
بازگشت امنیت و آرامش به محله تضامن و اردوگاه یرموک پس از سقوط نظام (فرانس پرس)

پناهندگان فلسطینی که در شادی سوری‌ها از سقوط «دیکتاتوری» شریک بودند، امیدی نداشتند که اردوگاه «یرموک» در نزدیکی دمشق بار دیگر به نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» تبدیل شود. نظام برکنار شده بشار اسد این نماد را محو کرده بود. اما پیروزی انقلاب سوریه و سرنگونی او، این نماد و ویژگی را به اردوگاه بازگرداند.

در حالی که اشک شادی بازگشت آوارگان با جشن پیروزی در «محله تضامن» در داخل اردوگاه آمیخته بود، در شمال این منطقه، هواداران نظام برکنار شده به خیابان‌ها آمدند و بازگشت زندگی عادی به این منطقه را جشن گرفتند. آن‌ها احساس اطمینان کردند؛ چراکه گروه‌های مسلح مخالف تلاش کردند آسیبی به آن‌ها نرسانند.

آرامش و تبریک

در روز پنجم سقوط حکومت اسد، روزنامه «الشرق الأوسط» از بیشتر مناطق اردوگاه که در هفت کیلومتری جنوب دمشق قرار دارد، بازدید کرد.

ایست بازرسی برکه در ورودی محله تضامن و دف الشوک که به «ایست وحشت» معروف بود (الشرق الأوسط)

در ورودی شمالی اردوگاه، تغییر به‌وضوح دیده می‌شود. نخستین چیزی که توجه را جلب می‌کند، نوشته «مخیم الیرموک» (اردوگاه یرموک) روی قوس سیمانی ابتدای خیابان یرموک است. پیش از این فقط «خیابان یرموک» نوشته شده بود. این عبارت بین پرچم انقلاب سوریه و فلسطین نوشته شده است.

حواجز خوف (ایست‌های بازرسی وحشت) که توسط نظام در ورودی خیابان‌های اصلی یرموک، فلسطین و خیابان ۳۰ ایجاد شده بود، از بین رفته‌اند. نیروها، تصاویر و پرچم‌های نظام هم ناپدید شده‌اند و تردد عابران و خودروها افزایش یافته است.

خیابان الجلاء در شمال محله تضامن و بازگشت زندگی عادی (الشرق الأوسط)

در طول این بازدید، مشخص شد که گروه‌های فلسطینی هم‌پیمان با نظام اسد که علیه مردم سوریه جنگیدند، دفاتر خود را بسته و ناپدید شده‌اند. منابع محلی به «الشرق الأوسط» گفتند که این گروه‌ها از شب سقوط نظام فرار کرده‌اند.

این منابع تاکید کردند که وضعیت کنونی «خیلی بهتر» از دوران «حکومت دیکتاتور» است. آن‌ها از حکومت جدید خواستند خدمات اساسی اردوگاه را سریعاً بازسازی کند و آن را دوباره به منطقه‌ای پررونق تبدیل کند.

خیابان نسرین در شمال محله تضامن و بازگشت زندگی عادی (الشرق الأوسط)

با توجه به حضور محدود نیروهای مسلح مخالف در خیابان‌های اردوگاه، منابع محلی می‌گویند اولویت کنونی «برقراری امنیت و آرامش در اردوگاه برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده» است.

ابتکارات مردمی

در حالی که در خیابان فلسطین تردد عابران و خودروها زیاد بود، جشن سقوط نظام اسد ادامه داشت. این جشن با روش‌های مختلفی از جمله تبریک به خانواده‌های بازگشته برگزار می‌شد.

در خیابان فلسطین، جوانانی سوار بر موتورسیکلت با پرچم انقلاب دیده می‌شدند. همزمان خودروهای وابسته به گروه‌های مخالف در خیابان گشت می‌زدند و مبارزان از پنجره خودروها علامت پیروزی نشان می‌دادند.

فرمانده‌ای از مخالفان در مقابل خانه‌اش در محله تضامن نشسته و پرچم انقلاب بر بالکن برافراشته شده است (الشرق الأوسط)

در انتهای خیابان فلسطین، گروهی از مردم محلی به‌طور خودجوش در حال برداشتن موانع خاکی از ورودی کوچه‌ها بودند. یکی از آن‌ها به «الشرق الأوسط» گفت: «ما کوچه‌های اردوگاه را باز می‌کنیم. از دولت جدید می‌خواهیم ماشین‌هایش را وارد کند. اوضاع خیلی بهتر شده و ما دست یاری به سوی آن‌ها دراز می‌کنیم.»

حملات سیستماتیک

مهند شحاده، دبیرکل اتحادیه کارگران فلسطین در سوریه، به «الشرق الأوسط» گفت: اردوگاه‌های فلسطینی از جمله «یرموک» در حملات هوایی نظام اسد و متحدانش در سال ۲۰۱۸ به‌طور سیستماتیک تخریب شد. این حملات در جریان عملیات نظامی ده روزه انجام شد که به سیطره نظام بر اردوگاه منجر شد.

او توضیح داد که پس از این حمله، نظام چندین تصمیم برای بازگشت مردم به خانه‌هایشان صادر کرد، اما به دلیل موانع امنیتی و نبود خدمات اساسی، تعداد کمی از مردم بازگشتند.

پرچم انقلاب بر بام خانه‌ای در محله تضامن اردوگاه یرموک (الشرق الأوسط)

شحاده افزود: نظام اسد که همیشه ادعای حمایت از فلسطینی‌ها را داشت، پس از سیطره، عنوان «اردوگاه» را حذف کرد و آن را به «منطقه» تبدیل کرد. این اقدام به معنای از بین بردن نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» بود.

بازگشت نمادین

شحاده گفت: پس از سقوط نظام، با رهبران گروه‌های مخالف تماس گرفتیم و درخواست بازگشت هویت تاریخی اردوگاه را دادیم. این درخواست پذیرفته شد و در عمل اجرا شد.

او گفت از روز اول سقوط نظام، خانواده‌ها به خانه‌هایشان باز می‌گردند و تعداد آن‌ها روزانه ده‌ها خانواده برآورد می‌شود.

تاریخ اردوگاه

اردوگاه یرموک در سال ۱۹۵۷ تأسیس شد. با گسترش دمشق، بخشی از ترکیب جغرافیایی و جمعیتی آن شد. این اردوگاه بزرگ‌ترین تجمع فلسطینیان در سوریه، لبنان و اردن بود و نماد «حق بازگشت» و «پایتخت آوارگان فلسطینی» به شمار می‌رفت.

پیش از جنگ، این اردوگاه بیش از ۵۰۰ هزار نفر جمعیت داشت که ۱۶۰ هزار نفر از آن‌ها فلسطینی بودند. اکثر آن‌ها با گروه‌های مخالف همکاری کردند و هزاران نفر توسط نظام کشته، زندانی و آواره شدند.

شادی گسترده

در محله «تضامن»، شادی زیادی برای سقوط نظام وجود داشت. خبرنگار «الشرق الأوسط» شاهد بازگشت خانواده‌های زیادی به خانه‌هایشان بود. برخی از خانواده‌ها در حالی که از شادی گریه می‌کردند، سجده می‌کردند و زنان زغارید می‌کشیدند.

یکی از فرماندهان مخالفان که در محله حضور داشت، گفت: «ما ثابت کردیم که تروریست نیستیم. آن‌ها ما را شکنجه کردند، اما ما مانند آن‌ها رفتار نخواهیم کرد.»

در جنوب محله که در کنترل مخالفان بود، شادی‌ها گسترده‌تر بود و خانواده‌های بیشتری بازمی‌گشتند.