آیا ترامپ اجازه می دهد روسیه در سودان پایگاه داشته باشد؟

کامرون هادسون به «الشرق الاوسط»: واشنگتن نمی خواهد سودان مثل سومالی و لیبی چند پاره شود

وزير الخارجية الأميركية ماركو روبيو (رويترز)
وزير الخارجية الأميركية ماركو روبيو (رويترز)
TT

آیا ترامپ اجازه می دهد روسیه در سودان پایگاه داشته باشد؟

وزير الخارجية الأميركية ماركو روبيو (رويترز)
وزير الخارجية الأميركية ماركو روبيو (رويترز)

کامرون هادسون دیپلمات پیشین آمریکا گفت دولت پرزیدنت دونالد ترامپ به موضوع جنگ در سودان توجه خواهد کرد چرا که نمی خواهد سودان به پناهگاه تروریسم تبدیل و یا مثل سومالی و لیبی دچار چند پارگی شود.هادسون در گفتگو با «الشرق الاوسط» از نایروبی پایتخت کنیا افزود «دولت آمریکا به دنبال حفظ امنیت در امتداد دریای سرخ است که برای رسیدن به این هدف، روسیه و ایران نباید در این منطقه پایگاه داشته باشند». آمریکا همچنین خواهان تردد امن کشتی ها در منطقه است.

هادسون که عضو همکار برنامه آفریقا در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی است افزود برقراری صلح در خاورمیانه برای دولت ترامپ اهمیت دارد و در این راستا دولت ترامپ سعی می کند توافق های ابراهیم را افزایش دهد. سودان پیشتر به توافق های ابراهیم پیوست اما چگونه توافق ابراهیم در سودان در سایه جنگ جاری در این کشور گسترش خواهد یافت؟ برقراری صلح در خاورمیانه برای تضمین صلح در سودان ضروری است.

پایگاه هوایی روسیه

او درباره توافق بین سودان و روسیه که بر مبنای آن سودان یک پایگاه دریایی در دریای سرخ در اختیار روسیه قرار می دهد افزود «نمی دانم این توافق چقدر معتبر بوده یا چگونه توافقی است اما اگر این حرف درست باشد بی شک ترامپ دردسر بزرگی خواهد داشت و واکنش قاطع و قدرتمندی نشان خواهد داد تا اینکه حساب کار دست سودان بیاید که چنین توافقی بد بوده و باید از آن بترسد. به همین دلیل امیدوارم که روسیه منافع ترامپ در دریای سرخ را به خطر نیندازد».

هادسون گفت دولت پرزیدنت ترامپ اجازه نخواهد داد روسیه در سودان پایگاه دریایی بسازد

هادسون درباره اولویت سودان برای دولت ترامپ خاطر نشان کرد «دولت ترامپ هنوز تیم اداره امور آفریقا را انتخاب نکرده و باید برای این کار برخی از کارمندان رسمی توانا برای مدیریت مسائل آفریقا را تعیین کند. ممکن است که این انتخاب فورا انجام نشود اما امیدواریم که به زودی صورت بگیرد چرا که اوضاع سودان نیازمند اقدام سریع و فوری است. پرزیدنت ترامپ قطعا فرستاده ویژه برای سودان انتخاب خواهد کرد که در ایجاد طرز فکر جدید درباره آنچه باید در سودان انجام داد سهیم خواهد بود». هادسون پیش بینی کرد که دولت ترامپ تحولات ناشی از جنگ در سودان را پیگیری می کند. منظور او تحولات نظامی میدانی است. او گفت «ارتش سودان اینک موفق شد خارطوم پایتخت کشور را پس بگیرد اما هنوز این امکان هست که نیروهای پشتیبانی سریع شهر فاشر مرکز ایالت دارفور شمالی را تصرف کنند و پس از آن کل اقلیم دارفور را بگیرند و در نتیجه حکومت دیگری در فاشر تشکیل شود».

گزینه های دولت آمریکا

او در ادامه گفت «نمی توانم پیش بینی کنم که دولت پرزیدنت ترامپ در خصوص این سناریو چه اقدامی انجام خواهد داد اما چه بسا امکان گفتگو برای رسیدن به صلح در وضعیت کنونی وجود دارد و به نظرم دولت آمریکا از آن حمایت خواهد کرد اما این سناریو نیز ممکن است آشوب ایجاد کند چرا که کسی نمی داند اوضاع به چه سمتی خواهد رفت. برای مثال دو دولت در لیبی وجود دارد و آمریکا با دو دولت گفتگو می کند».هادسون در این باره به اظهارات مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا در کنگره اشاره کرد که از «نیروهای پشتیبانی سریع» به عنوان «شبه نظامیانی یاد کرد که جنایات قتل عام انجام دادند». او گفت «بنابراین تصور نمی کنم که وزارت خارجه آمریکا وارد گفتگو با نیروهای پشتیبانی سریع شود یا مثلا دولت مستقر در فاشر را به رسمیت و مشروع بشناسد».

هادسون معتقد است واکنش دولت جو بایدن رئیس جمهور سابق آمریکا درباره سودان دیر هنگام بود (آسوشیتد پرس)

او گفت «برآوردم این است که دولت ترامپ نسبت به دولت سابق جو بایدن عملکرد بهتری درباره سودان داشته باشد. دولت جو بایدن ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع را با هم محکوم کرد و آن دو را به یک اندازه نامشروع می خواند. امیدوارم که دولت ترامپ برخورد بهتری نسبت به ارتش سودان داشته باشد. حالا درست است که ارتش سودان در جنگ جنایت کرده اما به هر حال یک نهاد قانونی و یکی از نهادهای کشور است که بر همین مبنا باید با آن برخورد کرد».

بایدن دیر دست به کار شد

هادسون معتقد است «دولت جو بایدن رئیس جمهور سابق آمریکا در ارتباط با کودتای ۲۵ اکتبر ۲۰۲۱ و جنگ در سودان دیر واکنش نشان داد و پس از گذشت یک سال از جنگ فرستاده ویژه به سودان تعیین کرد. سودان در تمام این مدت گرفتار جنگ بود. بنابراین معتقدم که دولت بایدن آنچنان که باید و شاید به سودان توجه نکرد و در ابتدای کار موضع دولت بایدن سست بود و سپس اعلام کرد که با ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع برخورد برابر خواهد داشت. دولت بایدن توافقات و قراردادها با ارتش را متوقف کرد. ارتش و نیروهای پشتیبانی سریع با یکدیگر در سودان می جنگند. دولت بایدن اعلام کرد که فقط با نیروهای مدنی مذاکره می کند اما این نیروها یکپارچه و سازماندهی شده نبودند و برنامه ای برای پایان جنگ نداشتند».هادسون گفت «دولت سابق آمریکا تلاش داشت وضع سودان را به دوران انقلاب بازگرداند و این درست نیست چرا که نمی توان زمان را به عقب بازگرداند و کاری به جنگی که شروع شده بود نداشت».

او درباره اینکه تکلیف تحریم آمریکا علیه فرماندهان طرفین جنگ یعنی عبد الفتاح البرهان فرمانده ارتش و محمد حمدان دقلو (حمیدتی) فرمانده «نیروهای پشتیبانی سریع» گفت «اگر دولت جو بایدن می خواست تحریم کند باید این کار را در آغاز جنگ انجام می داد نه در روزهای آخر».

هادسون افزود «به نظرم دولت سابق آمریکا به خوبی از مساله تحریم ها استفاده نکرد اما به هر حال تحریم ها هنوز هستند و دولت ترامپ فرصت دارد تا این تحریم ها را برای رسیدن به آنچه می خواهد در سودان بشود اعمال کند. دولت ترامپ باید فهرستی از شروطی تهیه کند که باعث لغو تحریم ها به خصوص علیه ژنرال برهان می شوند. به نظرم دولت آمریکا باید علنا بگوید چطور می خواهد تحریم ها را لغو کند و خیلی آشکار شروط خود را برای برداشتن تحریم ها اعلام کند».

البرهان جنگ طلب نیست

این دیپلمات پیشین آمریکا که ماه نوامبر ۲۰۲۳ به پورت سودان سفر کرده بود از عبد الفتاح البرهان رئیس شورای حاکمیت سودان به عنوان یک ژنرال «بسیار با تدبیر‍» یاد کرد و گفت البرهان می داند که جنگ کنونی کشور و مردم و اقتصاد سودان را نابود کرد.هادسون یاد آور شد «آنچه من از او (البرهان) شنیدم این است که او نمی خواهد جنگ بیش از این طول بکشد و معتقد است که توجیه کافی برای پایان جنگ وجود ندارد و باید صلح برقرار شود. او خواهان جنگ نیست و می خواهد جنگ پایان پیدا کند».

البرهان نمی خواهد جنگ بدون از بین بردن تهدیدها پایان پیدا کند (رویترز)

او خاطر نشان کرد «به نظرم البرهان خواهان پایان جنگ است اما می خواهد به تهدیدهای (نیروهای پشتیبانی سریع) پایان دهد. بنابراین مساله فقط پایان جنگ نیست بلکه مشکل البرهان این است که باید راهکار پایدار در سودان ایجاد شود تا دوباره جنگ در کشور آغاز نشود».

هادسون اظهار داشت پرزیدنت دونالد ترامپ با کشورهای عربی همسایه سودان روابط خوبی دارد. او افزود «همه این کشورها منافع زیادی در سودان دارند که می توان در قالب یک توافق تامین کرد تا سودان از این جنگ خارج شود. تصور می کنم که پرزیدنت ترامپ از نفوذ خود برای تشویق گفتگو استفاده خواهد کرد اما رفتارهای ترامپ قابل پیش بینی نیستند و نمی توان پیش بینی کرد که او چه خواهد کرد».



عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا آخرین تحولات بین‌المللی را بررسی کردند

ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
TT

ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا آخرین تحولات بین‌المللی را بررسی کردند

ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)
ولیعهد سعودی در دیدار با نخست‌وزیر ایتالیا در منامه، چهارشنبه (واس)

شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد و رئیس شورای وزرای پادشاهی عربی سعودی، چهارشنبه با جورجیا میلونی، نخست‌وزیر ایتالیا، آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی و تلاش‌های مربوط به آن را مورد بررسی قرار داد.

این دیدار در منامه، پایتخت بحرین، و در حاشیه چهل‌وششمین نشست شورای عالی شورای همکاری کشورهای خلیج برگزار شد. دو طرف درباره جنبه‌های مختلف همکاری مشترک میان دو کشور و راه‌های توسعه آن در چند حوزه گفت‌وگو کردند.

رایزنی‌های ولیعهد سعودی و نخست‌وزیر ایتالیا درباره جنبه‌های همکاری و راه‌های توسعه آن در چند حوزه (واس)

در این دیدار از سوی سعودی، شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزرای سعودی، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی، شاهزاده خالد بن سلمان، وزیر دفاع، شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه، دکتر مساعد العیبان، وزیر دولت و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی و خالد الفالح، وزیر سرمایه‌گذاری حضور داشتند.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».