​آمریکا از تصمیم ممنوعیت پروازهای «ماهان ایر» که اسلحه و سرباز به سوریه فرستاده استقبال کرد

مجازات «جاسوسی»؛ آلمان مجوز یک شرکت هواپیمایی ایرانی وابسته به «سپاه» را لغو کرد

​آمریکا از تصمیم ممنوعیت پروازهای «ماهان ایر» که اسلحه و سرباز به سوریه فرستاده استقبال کرد
TT

​آمریکا از تصمیم ممنوعیت پروازهای «ماهان ایر» که اسلحه و سرباز به سوریه فرستاده استقبال کرد

​آمریکا از تصمیم ممنوعیت پروازهای «ماهان ایر» که اسلحه و سرباز به سوریه فرستاده استقبال کرد

.،دولت آلمان به دلیل فعالیت‌های غیرقانونی ایران در اروپا همچون طرح‌ریزی ترور مخالفان نظام ایران در خاک اروپا و بازداشت یک «جاسوس» برای دستگاه اطلاعاتی ایران در ارتش آلمان مجوز پرواز شرکت هواپیمایی «ماهان ایر» را لغو کرد.
سخنگوی وزارت ترابری آلمان به خبرنگاران گفت که دفتر حمل و نقل هوایی فدرال آلمان به شرکت ماهان ایر اعلام کرده که از روز دوشنبه (۲۱ ژانویه/اول بهمن) تعلیق فوری اجازه پروازهای مسافربری این شرکت به مقصد آلمان و از آلمان به تهران ابلاغ شده‌است.
کریستوفر بورگر، سخنگوی وزیر خارجه آلمان نیز در سخنانی در جمع خبرنگاران در برلین، دلیل اتخاذ این تصمیم را «دفاع از آلمان در جهت سیاست خارجی و امنیتی» این کشور اعلام کرد.
به گفته روزنامه «زوددویچه زایتونگ» آلمان این اقدام آلمان مرتبط است با طرح‌های ترور سرویس اطلاعاتی ایران در اروپا و قصد انجام طرح‌های مشابه در آینده.
سایت مجله «اشپیگل» نیز نوشت که «این تصمیم در معنای اعمال تحریم کلی بر علیه ایران نیست.»
در همین راستا، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا از تصمیم وزارت حمل و نقل آلمان برای ممنوعیت پروازهای شرکت هواپیمایی ماهان ایر ایران به آلمان استقبال کرد.
پمپئ در صفحه توئیتر خود نوشت: «آمریکا از تصمیم آلمان برای رد پروازهای ماهان ایر استقبال می‌کند. این شرکت هواپیمایی اسلحه و سرباز را به خاور میانه فرستاده و از روحیه بی‌ثبات کننده ایران در منطقه حمایت می‌کند. ما از تمامی متحدین خود می‌خواهیم که از این نمونه پیروی کنند.»
همچنین ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در برلین با اعلام خرسندی از تصمیم دولت آلمان مبنی بر لغو مجوز ماهان گفت: «ماهان‌ایر به منظور پشتیبانی از گروه‌های نیابتی ایران به مناطق مختلف جهان تروریست، اسلحه، تجهیزات و پول حمل کرده‌است.»
وی با اشاره به فعالیت ایران در سوریه افزود: «برای مثال استفاده ایران از ماهان‌ایر برای حمایت از رژیم اسد در سوریه به بروز فجایع انسانی شدید، خشونت و بی‌ثباتی سیاسی در نقاط مختلف جهان انجامیده‌است.»
پیش تر خبرگزاری رویتر گزارش داد: در جریان دیدار ۱۱ روز پیش فرستادگان اروپا و مقامات وزارت خارجه ایران در تهران، طرف ایرانی برخلاف پروتکل دیپلماتیک ضمن ترک میز مذاکره درب اتاق جلسه را نیز به هنگام خروج محکم به هم کوبیده‌اند.
مطابق اعلام دیپلمات‌های اتحادیه اروپا، نمایندگانی از کشورهای فرانسه، بریتانیا، آلمان، دانمارک، هلند و بلژیک حدود دو هفته پیش با سفر به تهران دو پیام مهم اعضاء این اتحادیه را به وزارت خارجه ایران ابلاغ کردند. این دو پیام شامل پایان صبر اتحادیه اروپا در برابر ادامه آزمایش‌های موشکی ایران و تلاش این کشور برای انجام ترور در خاک اتحادیه اروپا بوده‌است.
هفته گذشته نیز دادستانی فدرال آلمان اعلام کرد که یک مشاور زبانی و فرهنگی شاغل در ارتش این کشور را به ظن جاسوسی برای دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت کرده‌است.
نام فرد بازداشتی که آلمانی افغان‌تبار است «عبدالحمید. س» اعلام شده‌است.
در همین راستا، دانمارک روز هشتم آبان وزارت اطلاعات ایران را متهم کرد که در صدد ترور یکی از مخالفان نظام در خاک دانمارک بوده و بعد از آن، وزیر خارجه دانمارک روز ۱۸ دی خبر داد که اتحادیه اروپا به دلیل طرح‌ریزی ترور در خاک اروپا با اِعمال تحریم‌هایی علیه یکی از نهادهای اطلاعاتی ایران موافقت کرده‌است.
شرکت هواپیمایی ماهان از سال ۲۰۱۱ در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار دارد و دولت آلمان نسبت به استفاده نظامی سپاه پاسداران و تروریستی از ماهان نیز مظنون است.
ماهان پیشتر متهم شده بود که برای انتقال سلاح به حزب‌الله لبنان و نظامیان طرفدار بشار اسد در سوریه به سپاه پاسداران کمک می‌کرده‌است.



راهی به‌سوی مذاکره: ایران و آمریکا چگونه به این لحظه رسیدند؟

یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
TT

راهی به‌سوی مذاکره: ایران و آمریکا چگونه به این لحظه رسیدند؟

یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگ‌آمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)

امروز، شنبه، در سلطان‌نشین عمان، گفت‌وگوهایی میان ایران و ایالات متحده برگزار شد، به عنوان تلاشی برای احیای مذاکرات متوقف‌شده درباره برنامه هسته‌ای شتاب‌گرفته تهران.

با این حال، دو طرف حتی پیش از آغاز مذاکرات بر سر شکل و مکانیزم آن اختلاف دارند. در حالی‌ که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اصرار دارد مذاکرات به‌صورت مستقیم انجام شود، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، اعلام کرده که کشورش فقط از طریق واسطه و به‌صورت غیرمستقیم با فرستاده آمریکا در امور خاورمیانه، استیو ویتکوف، گفت‌وگو خواهد کرد.

گرچه این اختلاف ممکن است ظاهری به نظر برسد، اما معنا و پیامدهای عمیقی در خود دارد. مذاکرات غیرمستقیم تاکنون هیچ پیشرفتی به همراه نداشته، به‌ویژه از زمانی که ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش پس از سه سال از امضای توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵، از آن خارج شد.

دو زن ایرانی در کنار نقاشی ضد آمریکایی بر دیوار سفارت سابق ایالات متحده در مرکز تهران در حال قدم زدن هستند (رویترز)

در ۸ مه ۲۰۱۸، ترامپ سند خروج از برجام را امضا و آن را علنی کرد.

از آن زمان، ترامپ تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرده و آن را بخشی از استراتژی «فشار حداکثری» خوانده است. او بارها تأکید کرده که گزینه نظامی همچنان روی میز است، هرچند مرتب از امکان رسیدن به توافق جدید سخن گفته. ترامپ در همین راستا، پیامی به رهبر ایران، علی خامنه‌ای (۸۵ ساله) ارسال کرده است.

در مقابل، خامنه‌ای هشدار داده که هرگونه حمله به ایران با پاسخ مشابه و شدید روبه‌رو خواهد شد.

در ادامه، نکات کلیدی درباره این پیام، برنامه هسته‌ای ایران، و تنش‌های مداوم میان تهران و واشنگتن از زمان انقلاب ۱۹۷۹ ارائه می‌شود:

چرا ترامپ پیام فرستاد؟

ترامپ پیام خود را در ۵ مارس به خامنه‌ای فرستاد و روز بعد در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «برایشان نوشتم و گفتم: امیدوارم به مذاکره فکر کنید، چون اگر مجبور به اقدام نظامی شویم، فاجعه‌بار خواهد بود.»

ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید تلاش دارد روند مذاکرات را پیش ببرد، در حالی‌ که تحریم‌ها را تشدید کرده و تهدید می‌کند که آمریکا یا اسرائیل ممکن است تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهند.

ترامپ یادداشتی را که برای خروج از توافق هسته‌ای ایران در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ امضا کرده است، به نمایش می‌گذارد (آسوشیتدپرس)

او در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش نیز پیام مشابهی ارسال کرده بود که با واکنش تند خامنه‌ای روبه‌رو شد. با این حال، پیام‌های پیشین ترامپ به رهبر کره شمالی، کیم جونگ اون، به دیدارهای مستقیمی انجامید، گرچه این دیدارها به توافقی درباره برنامه هسته‌ای و موشک‌های بالستیک کره شمالی که توانایی هدف‌گیری خاک آمریکا را دارند، نینجامید.

پاسخ ایران چه بود؟

رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، مذاکره مستقیم با آمریکا را رد کرد و در نشست هیئت دولت گفت: «ما از گفت‌وگو فرار نمی‌کنیم، اما تجربه‌های گذشته نشان داد وعده‌های توخالی، ریشه بحران‌ها بوده است. طرف مقابل باید برای اعتمادسازی، جدیت نشان دهد.»

رهبر ایران، خامنه‌ای نیز به سخنان ترامپ واکنش نشان داد و با لحنی تند گفت: «آن‌ها تهدید به آشوب می‌کنند، اما ما احتمال حمله خارجی را کم می‌دانیم. و اگر چنین حمله‌ای صورت گیرد، بدون شک پاسخ کوبنده‌ای خواهیم داد.»

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در پلتفرم «ایکس» نوشت: «تهدید علنی به بمباران از سوی رئیس یک کشور علیه ایران، نقض آشکار اصول صلح و امنیت بین‌المللی است. خشونت خشونت می‌آورد، صلح صلح می‌آورد. توپ در زمین آمریکاست تا مسیر را تعیین کند... و مسئولیت عواقبش را بپذیرد.»

رهبر جمهورى اسلامى ايران، علی خامنه‌ای، در خطبه‌های نماز عید فطر در تهران (رسانه ریاست جمهوری ایران)

در فضای رسانه‌ای نیز، روزنامه «تهران تایمز» نزدیک به دفتر خامنه‌ای ـ بدون ذکر منبع ـ گزارش داد که ایران «موشک‌هایی آماده کرده که می‌توانند اهداف آمریکایی را هدف قرار دهند». این گزارش هم‌زمان با استقرار بمب‌افکن‌های رادارگریز «بی-۲ اسپیریت» آمریکا در جزیره دیه‌گو گارسیا منتشر شد؛ جزیره‌ای که در برد حملات به ایران و همچنین حوثی‌های مورد حمایت تهران در یمن قرار دارد؛ نیروهایی که آمریکا از ۱۵ مارس حملات خود به آن‌ها را افزایش داده است.

چرا برنامه هسته‌ای ایران باعث نگرانی غرب است؟

با اینکه تهران همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تأکید کرده، اما اظهارات برخی مقام‌ها حاکی از آن است که ممکن است ایران در پی ساخت سلاح هسته‌ای باشد.

ایران اکنون در حال غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد است؛ درصدی بسیار نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای، که هیچ کشور فاقد برنامه تسلیحات هسته‌ای، به آن دست نمی‌زند.

دو زن ایرانی در کنار نقاشی ضد آمریکایی بر دیوار سفارت سابق ایالات متحده در مرکز تهران در حال قدم زدن هستند (رویترز)

طبق توافق برجام در سال ۲۰۱۵، ایران مجاز بود اورانیوم را تا سقف ۳.۶۷ درصد و با ذخیره‌ای حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم غنی‌سازی کند. اما آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ایران اکنون حدود ۸۲۹۴.۴ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در اختیار دارد که بخشی از آن تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی شده است.

نهادهای اطلاعاتی آمریکا برآورد می‌کنند که ایران هنوز ساخت سلاح هسته‌ای را آغاز نکرده، اما فعالیت‌هایی انجام داده که اگر تصمیم به ساخت سلاح بگیرد، مقدمات آن فراهم باشد.

در یک مصاحبه تلویزیونی، علی لاریجانی، مشاور رهبر ایران گفت: ایران توانایی ساخت بمب هسته‌ای را دارد، اما به‌دنبال آن نیست و با بازرسی‌های بین‌المللی مخالفتی ندارد. اما هشدار داد که اگر ایران مورد حمله آمریکا یا اسرائیل قرار گیرد، شاید چاره‌ای جز رفتن به‌سوی سلاح هسته‌ای نداشته باشد.

ریشه‌های تنش در روابط دو کشور چیست؟

در دوران حکومت شاه، محمدرضا پهلوی، ایران متحد راهبردی ایالات متحده بود. شاه سلاح‌های آمریکایی می‌خرید و به سازمان سیا اجازه داده بود ایستگاه‌های شنود مخفی برای جاسوسی از اتحاد شوروی برپا کند. در سال ۱۹۵۳، سازمان سیا در کودتایی نقش داشت که به برکناری نخست‌وزیر منتخب و تحکیم قدرت شاه انجامید.

اما در ژانویه ۱۹۷۹، شاه در پی اعتراضات گسترده مردمی از کشور گریخت و انقلاب اسلامی به رهبری روح‌الله خمینی، نظامی دینی در ایران برقرار کرد.

در نوامبر همان سال، دانشجویان به سفارت آمریکا در تهران حمله کردند و دیپلمات‌ها را ۴۴۴ روز به گروگان گرفتند که به قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور انجامید.

در جریان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، بحران میان ایران و آمریکا تشدید شد، به‌ویژه در جریان «جنگ نفت‌کش‌ها» که در آن نیروی دریایی آمریکا اهداف ایرانی را بمباران کرد و به اشتباه یک هواپیمای مسافربری ایرانی را با ۲۹۰ سرنشین سرنگون ساخت.

از آن زمان، روابط ایران و آمریکا میان دشمنی شدید و فرصت‌های دیپلماتیک نادر در نوسان بوده است؛ مهم‌ترین نقطه امید، توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بود. اما خروج یک‌جانبه ترامپ از آن توافق، موج جدیدی از تنش‌ها را آغاز کرد که همچنان منطقه را درگیر کرده است.

در آوریل ۲۰۱۹، ترامپ دستور داد نام سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی جهانی قرار دهند. در پی آن، تنش‌ها در خلیج افزایش یافت.

بنر ضد آمریکایی در یکی از خیابان‌های تهران، ۸ آوریل ۲۰۲۵ (رویترز)

در ۳ ژانویه ۲۰۲۰، ترامپ دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، را صادر کرد. خودرو حامل او و همراهانش در بغداد هدف حمله موشکی آمریکا قرار گرفت.

در پاسخ، سپاه پاسداران حمله موشکی به پایگاه عین‌الاسد انجام داد که محل استقرار نیروهای آمریکایی بود و منجر به زخمی شدن شماری از نظامیان شد.