اهواز: حکایت نتایج اندوهبار فاجعه‌های‌ زیست‌محیطی

اهواز: حکایت نتایج اندوهبار فاجعه‌های‌ زیست‌محیطی
TT

اهواز: حکایت نتایج اندوهبار فاجعه‌های‌ زیست‌محیطی

اهواز: حکایت نتایج اندوهبار فاجعه‌های‌ زیست‌محیطی

بدون شک اهواز نمونه‌ای عیان از فاجعه‌های زیست محیطی و اجتماعی است که پروژه‌های انتقال آب به دشت‌های مرکزی ایران به بار آورده است؛ جغرافیایی که اینک نماد اعتراض به تشنگی و اعتراض به گردوغبار به شمار می‌آید روزگاری نه چندان دور موطن پر آب‌ترین رودخانه‌های ایران بود. سه دهه‌ی قبل برآورد می‌شد که دو سوم حجم آب شیرین روان ایران در اهواز جریان دارد. رودخانه‌های کارون، کرخه، مارون، جراحی، زهره، دز، جرجر و شاوور حجمی معادل ۶۰ میلیارد متر مکعب آب را در دوران پر آبی و حجمی معادل ۴۰ میلیارد متر مکعب آب را در دوران کم آبی به دشت اهواز حمل می‌کردند. بر همین اساس هم اهواز انبار غله‌ی خوزستان بود؛ حدود ۱۰ میلیون نخل در آن وجود داشت؛ معادل نیمی از آبزیان ایران در آن تولید می‌شد.

در طی سی سال گذشته همین استان میزبان ۶۷ سد بزرگ و کوچک و شش طرح بزرگ انتقال آب بوده است. تنها در حوزه‌ی سد سازی حجم مخزن سدهای ساخته شده در اهواز بیش از ۴۵ میلیارد متر مکعب است. پروژه‌های انتقال آب برای انتقال آبی به حجم ۸ میلیارد متر مکعب در سال طراحی شده‌اند و مقصد همه‌ی آن‌ها استان‌های مرکز ایران و قم است.

یک فعال محیط زیست در اهواز در این زمینه می گوید: «جالب آن جاست که اغلب طرح‌های سدسازی و انتقال آب انجام گرفته در این استان فاقد مجوز محیط زیستی به عنوان یک مجوز ضروری برای انجام چنین کارهایی هستند؛ اما باز انجام می‌گیرند».

حالا زمین‌های اهواز که روزگاری یکی از جهانگردان مسلمان از انبوه نخل‌های آن شگفت زده شده بود تبدیل به بزرگ‌ترین منبع گرد و غبار در کشور شده است. میلیون‌ها نخل به دلیل نبود آب مرده‌اند و بر اساس منابع رسمی تعداد نخل‌های اهواز اکنون کمتر از ۴ میلیون نخل است که آن‌ها هم در نوبت مرگ قرار دارند. تولید آبزیان در این استان به ۳۰ درصد کاهش یافته و باز هم در سراشیبی کاهش است. صدها هزار هکتار از زمین‌هایی که روزگاری به طلا تشبیه می‌شدند حالا برهوت شده‌اند.

این همه باعث برآمدن بحران‌های عجیبی در این استان شده است. اهواز بزرگ‌ترین جمعیت حاشیه نشین را در ایران دارد؛ اعتیاد در بالاترین حد خود قرار دارد؛ بیکاری بیداد می‌کند و صد البته پزشکان از آغاز سونامی بیماری‌هایی همچون آسم و سرطان در این استان سخن می‌گویند؛ میانگین سرطان در اهواز در برخی گزارش‌ها چهار برابر ایران است.

همزمان اهواز خاستگاه بزرگ‌ترین اعتراضات زیست محیطی کشور و نقطه‌ی شروع مهم‌ترین اعتراضات به بحران آب بوده است؛ اعتراضاتی که از یک دهه‌ی پیش آغاز شده‌اند و سر کاهش ندارند.

;فعال محیط زیست که نخواست نامش منتشر شود خاطر نشان کرد «نکته‌ی جالب درباره‌ی بحران آب در اهواز این است که همه می‌دانند که بحران بزرگی دارد رخ می‌دهد؛ همه تاکید دارند که برخی کارها از جمله سدسازی و‌ پروژه‌های انتقال آب سبب‌ساز این بحران هستند و باید آن‌ها را متوقف کرد. اما همه‌چیز در سطح حرف‌های بی‌پایه باقی می‌ماند و هیچ کاری برای توقف آن‌ کارها انجام نمی‌شود». به گفته فعال محیط زیست «انگار که همه دارند پروژه‌ای را برای مرگ طبیعت در اهواز به پیش می‌برند؛ یک پروژه‌ی تمام عیار برای نسل کشی».



‍مجموعه مستند اطلاع رسانی «کتمسفر» درباره پلنگ عربی 

 
این مجموعه برای اطلاع رسانی و تشویق جامعه جهانی برای تامین آینده بهتر برای پلنگ عربی منتشر شده است (کتمسفر)
  این مجموعه برای اطلاع رسانی و تشویق جامعه جهانی برای تامین آینده بهتر برای پلنگ عربی منتشر شده است (کتمسفر)
TT

‍مجموعه مستند اطلاع رسانی «کتمسفر» درباره پلنگ عربی 

 
این مجموعه برای اطلاع رسانی و تشویق جامعه جهانی برای تامین آینده بهتر برای پلنگ عربی منتشر شده است (کتمسفر)
  این مجموعه برای اطلاع رسانی و تشویق جامعه جهانی برای تامین آینده بهتر برای پلنگ عربی منتشر شده است (کتمسفر)

بنیاد کتمسفر اولین مجموعه اطلاع رسانی و آموزشی درباره پلنگ عربی برای معرفی پلنگ عربی و تلاش ها و تدابیر برای حفاظت از این گونه و جلوگیری از انقراض آن منتشر می کند. این مجموعه همزمان با روز پلنگ عربی در ۱۰ فوریه منتشر می شود.
این مجموعه به زبان های عربی و انگلیسی توسط کارشناسان پیشکسوت و پیشرو در این حوزه تهیه شده که به طور کامل پلنگ عربی را معرفی می کند. عکس ها و ویدیوهای زیبا و جالب نیز برای مقابله با اطلاعات مستند اندک در دسترس درباره پلنگ عربی و این گونه جانوری در حال انقراض بخش دیگری از مجموعه مستند کتمسفر است. کمیسیون سلطنتی استان العلا و سازمان بین المللی پانترا (گروه حفاظت از گربه سانان وحشی) و صندوق پلنگ عربی و مرکز توسعه حیات وحش سعودی در این مجموعه مستند همکاری کرده اند.
اطلاع رسانی و شفاف سازی و معرفی پلنگ عربی و تهدیدهای پیش رو این گونه جانوری و تشویق جامعه جهانی برای تامین آینده بهتر و جلوگیری از انقراض آن از جمله اهداف این مجموعه مستند هستند. مجموعه مستند پلنگ عربی با ده فیلم مناسب برای کودکان و بزرگسالان به بخش های مختلف در ارتباط با این گونه جانوری پرداخته و جنبه های گوناگونی مثل شکل و ظاهر و قدمت و زیستگاه طبیعی و تغذیه و رفتار و آمار و برنامه های تکثیر و پرورش و اسکان مجدد در طبیعت و برنامه های اطلاع رسانی را پوشش می دهد. هر ویدیو یک تا دو دقیقه بوده و در کانال یوتیوب کتمسفر پخش می شود.
از سوی دیگر شاهدخت ریما بندر بن سلطان رئیس و بنیانگذار بنیاد کتمسفر گفت «این موسسه با تولید این مجموعه مستند برای ایجاد یک محتوای آموزشی معتبر و رایگان برای همه درباره پلنگ عربی تلاش می کند. و ما و شرکایمان تلاش کردیم محتوای آموزنده ارایه کنیم به اقدامات دیگر ما برای تامین آینده بهتر برای پلنگ عربی کمک کند. اطلاع رسانی عمومی و مشارکت مردم و جلب توجه آنها درباره حفاظت از محیط زیست و طبیعت اهمیت دو چندان دارد».
او اضافه کرد «این مجموعه مستند از حساب های کتمسفر در شبکه های اجتماعی و سامانه های وزارت آموزش سعودی هم پخش خواهد شد تا دانش آموزان با پلنگ عربی و تلاش های جاری برای حفاظت از آن در سراسر سعودی آشنا شوند».
از سوی دیگر دکتر فدریک لونیه رئیس اجرایی مرکز مطالعاتی پانترا گفت «اطلاع رسانی درباره پیشینه پلنگ عربی در حال انقراض و تهدیداتی که جان این گونه را تهدید می کند و تلاش های گسترده برای حفاظت از آن عامل کلیدی و ارزشمند در برنامه جاری ما برای حفاظت و بازگرداندن پلنگ عربی به دامان طبیعت دارد».
او توضیح داد «این مستند نقش بسزایی در فعالیت های ما و احیای امید برای تداوم حیات پلنگ عربی دارد».