منابع دیپلماتیک به «الشرق الاوسط»: برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای ایران قابل قبول نیستند

اروپا تا کی می‌تواند در برخورد با ایران از سیاست درنگ استفاده کند؟

  منابع دیپلماتیک به «الشرق الاوسط»: برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای ایران قابل قبول نیستند
TT

منابع دیپلماتیک به «الشرق الاوسط»: برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای ایران قابل قبول نیستند

  منابع دیپلماتیک به «الشرق الاوسط»: برنامه موشکی و سیاست منطقه‌ای ایران قابل قبول نیستند

اروپایی‌ها در اختلافات خود با ایران پیرامون موشک‌های بالستیکی، سیاست منطقه‌ای و تلاش‌های تروریستی‌اش در اروپا از سیاست درنگ پیروی می‌کنند.
به گزارش الشرق الاوسط، در واقع آنها گاهی با ایران روش تشویق را اتخاذ می‌کنند و گاهی دیگر از روش تهدید استفاده می‌کنند یا به عبارتی دیگر سیاست «چماق و هویج» را با به کار می‌برند.
منابعی سیاسی و اروپایی در گفتگو با «الشرق الاوسط» می‌گویند که موضع اروپا در برابر موشک‌های بالستیک ایران همیشگی و ثابت بوده‌است که برنامهٔ موشکی ایران «قابل قبول نیست» و سیاست منطقه‌ای آن نیز خطرناک است.
آنها ادامه می‌دهند که پیامی که به ایران می‌دهیم این است که اگر می‌خواهد در صلح و سازش به سر ببرد باید با تمایل و ارادهٔ خود برای برنامه‌های موشکی‌اش حدی بگذارد و سیاست منطقه‌ای خود را از جمله در سوریه، عراق، یمن و لبنان تغییر دهد.

 کمیته چهارگانه اروپایی به صورت دوره ای پرونده های اختلافی با ایران را بررسی می کند، اما بدون هیچ پیشرفتی

این منابع مذکور که مسئول مستقیم پروندهٔ ایران هستند تأکید می‌کنند که چندین بار موضوعات اساسی سه‌گانه را به ایران تأکید کردند: اولی «هیجان» بالیستیکی تهران است که آیا فقط برای افزایش تجارب است یا برای به دست آوردن موشک‌هایی با بُرد، دقت و ویرانگری بیشتر از یک سو و تلاش آن برای صادر کردن آن در منطقه همچون یمن، سوریه و لبنان از سوی دیگر است به اضافهٔ ایجاد پایگاه‌های ثابت و تولید داخلی آنها.
این منابع اقدامات ایران را حداقل تلاش‌هایی برای فشار آوردن به محیط یا «تجاوزی مشروح» می‌دانند.
دومی تهدید رهبران حکومت بسیاری از کشورهای منطقه از طریق ایجاد شبه نظامیان شیعه، آموزش، مسلح کردن و تأمین مالی آنها است که تنها هدف آن کشتن حکومت، ضعیف کردن آن از درون و توانایی تأثیر گذاشتن بر تصمیمات آن است همچون اتفاقی که سوریه، لبنان؛ یمن، عراق و غزه می‌افتد
سومی این است که ایران هر بار که به اسرائیل حمله می‌کند خود را در حاشیه رانده و تبدیل به کشوری سرکش می‌شود که نمی‌توان با آن مذاکره کرد.
علیرغم خطرات موضوعات یاد شده اما سه کشور اروپایی و اتحادیهٔ اروپا، هدف از مذاکره با ایران، برجام و سعی در دور زدن تحریم‌های آمریکا را دو چیز می‌دانند: پایبند گذاشتن ایران به این توافقنامه و ادامه دادن به نظارت بر برنامهٔ موشکی آن و دور کردن آن از کارهای تحریک آمیزی که ممکن است در را به روی موضوعات مجهول دیگری همچون به وجود آمدن رقابت هسته‌ای در منطقه باز کند.
هدف دوم فراهم کردن شرط‌های مذاکرات مجدد پیرامون اختلافات ذکر شده و موقعیت ایران در منطقه است.
این منابع ذکر می‌کنند به نتیجه رسیدن در این خصوص نیازمند زمان است اما هدف آن بسیار مهم است و اروپایی‌ها در این راستا با آمریکایی‌ها، کشورهای عربی و دیگر افراد دخیل در این قضیه به روشنی عمل می‌کنند.
این منابع همچنین می‌گویند که مذاکرات دوره‌ای میان گروه چهارگانهٔ اروپا (فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایتالیا)، کمیساریای اروپا و ایران در خصوص همهٔ این موضوعات برگزار می‌شود.
اما آنچه از گفته‌های این منابع هویدا است تاکنون پیشرفت ملموسی در این زمینه حاصل نکرده‌اند.
در هر صورت این منابع به نظر ناامید نمی‌آیند چرا که عنوان می‌کنند مذاکرات در خصوص برنامهٔ هسته‌ای ایران در سال ۲۰۰۳ شروع شد و تا ۲۰۱۵ نتیجه نداد.
اروپایی‌ها آمریکایی‌ها را مسئول بخشی از وضعیت کنونی می‌دانند، نه از این جهت که از برجام خارج شدند بلکه به این جهت که واشینگتن در انعقاد توافقنامه عجله کرد و پیشنهاد لوران فابیوس وزیر خارجهٔ سابق فرانسه را رد کرد که مضمون آن ضرورت وارد کردن پروندهٔ موشکی ایران در توافقنامه بود که همتای آمریکایی‌اش جان کری این پیشنهاد را رد کرد و فشار آورد که توافقنامه روند خود را طی کند.
به جای این پرونده، بندی در توافقنامه قرار داده شد که به قدری پیچیده‌است که هر کسی می‌تواند از آن مطابق با سلیقهٔ خود تفسیر خاص خود را داشته باشد.
اما آیا همهٔ اینها به این معنی است که اروپایی‌ها ایران را به حال خود رها کرده و به آن کمک می‌کنند که از طریق ساز و کارشان به صادرات نفت و عملیات تجاری خود ادامه دهد؟
تا وقتی که ایران به برجام پایبند باشد و عملیات تحریک آمیز انجام ندهد اروپا به سیاست دوگانهٔ خود ادامه می‌دهد: دفاع از برجام و کار در جهت ادمهٔ آن و محکوم کردن سیاست‌های ایران که اروپا و جامعهٔ جهانی را تهدید می‌کند.
اما آیا اروپا می‌تواند این روش پیچیده را تا چه زمانی ادامه دهد؟



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»