تکاپوی غرب علیه پیشنهاد ایران برای تسلیح ارتش لبنان

ظریف امروز به بیروت می‌رسد و با «۸ مارس» مذاکره می‌کند

نيروهاى ارتش لبنان (گتی)
نيروهاى ارتش لبنان (گتی)
TT

تکاپوی غرب علیه پیشنهاد ایران برای تسلیح ارتش لبنان

نيروهاى ارتش لبنان (گتی)
نيروهاى ارتش لبنان (گتی)

وابستگان نظامی سفارت‌های کشورهای غربی در بیروت شروع به بررسی موضع لبنان در برابر پیشنهاد احتمالی محمدجواد ظریف وزیر خارجهٔ ایران در خصوص تسلیح ارتش لبنان با سیتم دفاع هوایی کردند.
به گزارش الشرق الاوسط، ظریف امروز در صدرر هیئتی رسمی به بیروت می‌رسد و فردا (دوشنبه) با میشل عنون رئیس‌جمهور لبنان، نبیه بری رئیس پارلمان لبنان، سعد حریری نسخت وزیر لبنان و جبران باسیل وزیر حارجهٔ آن دیدار کرده و بعد از آن در یک کفرانس مطبوعاتی شرکت می‌کند.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجهٔ ایران عنوان کرد ظریف طی این سفر با مسئولان لبنان پیرامون مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای به گفتگو خواهد پرداخت.
ظریف امروز دیدارهایش را از نشست با حزب‌ها و نیروهای ملی لبنان از جمله احزاب نیروهای «۸ مارس» در ساختمان سفارت ایران شروع می‌کند.
وی همچنین با زیاد نخاله دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین و نمایندگان دیگر نیروها و گروهک‌های فلسطین در ساختمان سفارت ایران به گفتگو خواهد نشست.
پیش از سفر ظریف، محمد جلال فیروز نیا از آمادگی تهران برای حمایت از ارتش لبنان همانند حمایت آن از مقاومت سخن گفت.
پیش از آن نیز حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله نیز از آمادگی خود برای میانجیگری با ایران برای فراهم کردن سیستم دفاع هوایی ایرانی برای ارتش لبنان خبر داد اما با توجه به تحریم‌هایی که ایران با آن مواجه است، قبول این پیشنهاد پیامدهای بین‌المللی بسیاری برای لبنان خواهد داشت به خصوص که آموزش و تسلیح ارتش لبنان از جانب آمریکا است و این کشور لبنان را شریک خود برای مبارزه با تروریست می‌داند.
این اظهارات باعث شد که وابستگان نظامی سفارت‌های کشورهای غربی در بیروت شروع به بررسی موضع لبنان در برابر این پیشنهاد ایرانی بکنند.
در این راستا منابعی دیپلماتیک در گفتگو با «الشرق الاوسط» ضمن اشاره به اینکه این سفارت‌ها سفارت‌های آمریکا و کشورهای اروپایی هستند، عنوان کردند که لبنان به این دلیل که مطمئن نیست این موضوع در این سفر مطرح خواهد شد یا خیر در جواب دادن به این سفارت‌ها درنگ می‌کند.
این منابع عنوان کردند که تکاپوی دیپلماسی غرب محدود به تأثیر پیشنهاد احتمالی ایران برای تسلیح ارتش لبنان شده‌است؛ چرا که کشورهای اروپایی در کنفرانس رم متعهد شدند در آموزش و فراهم کردن مهمات برای ارتش لبنان همکاری کنند، از سوی دیگر واشینگتن سال‌ها است برنامهٔ یکپارچه‌ای با ارزش بیس از یک و نیم میلیارد دلار برای تسلیح و آموزش ارتش لبنانی را بر عهده دارد، به اضافه اینکه همکاری محکمی میان ارتش لبنان و آمریکا برای مبارزه با تروریسم برقرار است.
منابعی وزارتی از لبنان نیز در گفتگو با «الشرق الاوسط» تأکید کردند این پیشنهاد رد خواهد شد به این دلیل که ایران در تحریم به سر می‌برد و پذیرفتن آن تبعاتی برای لبنان خواهد داشت که قابل تحمل نیستند. همین‌طور که پذیرش این پیشنهاد باعث انزوای لبنان خواهد به این دلیل که جامعهٔ جهانی بیروت را وابسته به محور ایران می‌داند.



ایران و اسرائیل: تقابل پاسخ‌ها و معادلات قدرت و بازدارندگی

تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
TT

ایران و اسرائیل: تقابل پاسخ‌ها و معادلات قدرت و بازدارندگی

تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)

آمریکا همیشه کار درست را انجام می‌دهد، اما پس از تجربه تمامی گزینه‌های دیگر. این سخن وینستون چرچیل درباره آمریکاست که به‌خوبی به وضعیت کنونی درگیری ایران و اسرائیل از زمان انقلاب ایران در اواخر دهه ۱۹۷۰ می‌پردازد. اسرائیل و ایران از تمام راه‌های مختلف در این نبرد استفاده کرده‌اند؛ از جنگ نیابتی و عملیات اطلاعاتی تا تقابل مستقیم. همکاری ایران و اسرائیل در ماجرای ایران-کنترا در دهه ۱۹۸۰ تنها استثنا بود که به درخواست آمریکا صورت گرفت. هرچند شرایط تغییر کرده است، بازیگران همچنان همان‌ها هستند. حتی می‌توان گفت که آمریکا تا کنون، به‌جز تلاش جیمی کارتر برای آزادسازی گروگان‌های آمریکایی در تهران در سال ۱۹۸۰، به‌طور مستقیم ایران را هدف نظامی قرار نداده است. همچنین ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، که در عراق در سال ۲۰۲۰ و با توجیه ترامپ مبنی بر «تهدید قریب‌الوقوع» انجام شد، نمونه‌ای دیگر از این رویکرد است.

رهبر ایران علی خامنه‌ای در دیداری در تهران در روز یکشنبه سخنرانی می‌کند (خبرگزاری غرب آسیا - رویترز)

قدرت تصویر

امروزه، تصویر به عنصر مهمی برای نمایش پیروزی یا شکست تبدیل شده است. در عصر دیجیتال، تصویر خود پیام است، همان‌طور که فیلسوف فرانسوی، رژی دوبریه، اشاره می‌کند. تصویر امروز همپای توپ و هواپیما و جنگ سایبری حرکت می‌کند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ماه گذشته تصویری منتشر کرد که نشان می‌داد دستور ترور حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، را صادر می‌کند. همچنین، هفته گذشته، از مرکز فرماندهی و کنترل وزارت دفاع اسرائیل، تصاویری از نتانیاهو در حال رهبری جنگ علیه ایران منتشر شد. در مقابل، ایران هم تصویری از سرتیپ امیر علی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، در حال صدور دستور شلیک موشک به اسرائیل در اوایل اکتبر و طی عملیات «وعده صادق-۲» منتشر کرد. پس از آن، تصویری از آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در حال اعطای نشان به حاجی زاده منتشر شد.

هنگام اجرای عملیات «وعده صادق-۲»، تصاویر موشک‌های ایرانی که در هوا پخش می‌شد، به‌طور زنده در رسانه‌ها نمایش داده شد. این تصاویر برای داخل اسرائیل نگران‌کننده بود، زیرا به دلیل کوچک بودن مساحت اسرائیل، صدمات قابل توجهی می‌توانست وارد شود. اما در پاسخ اخیر اسرائیل، چنین تصویری از نمایش قدرت وجود نداشت، هرچند وسعت و قدرت ابزارهای استفاده‌شده از سوی اسرائیل بسیار بیشتر بود. دلیل این تفاوت چیست؟

تصویری ماهواره‌ای گرفته شده توسط شرکت «پلانت لبز» خسارات وارده به تأسیسات نظامی پارچین در جنوب شرقی تهران را در تاریخ ۲۴ اکتبر نشان می‌دهد (رویترز)

حمایت پشت پرده

همواره باید به دنبال حامیان این درگیری‌ها بود. آمریکا نقشی عملیاتی در غزه و کنترلی در لبنان ایفا می‌کند. در غزه، اسرائیل با هدایت آمریکا و تحت نظارت‌های گاه محدود و گاه شدید واشنگتن عمل می‌کند. اما در لبنان، جنگ تحت هدایت اسرائیل با آزادی عملی بیشتری از سوی آمریکا پیش می‌رود. در سطح ژئوپلیتیکی و در رابطه با ایران، آمریکا با محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای مواجه است که نمی‌تواند آن‌ها را نادیده بگیرد.

معادلات قدرت و بازدارندگی

در معادلات کنونی قدرت و بازدارندگی منطقه‌ای، پس از واکنش اخیر اسرائیل به ایران، نکات زیر قابل بررسی هستند:

در زمان جنگ، بازدارندگی از بین می‌رود و برای بازسازی آن، استفاده از خشونت تنها راه است. ایران نشان داده که می‌تواند به عمق اسرائیل حمله کند و اسرائیل نیز ثابت کرده که بازوی قدرتمندش به ایران می‌رسد. اما هنوز هیچ یک موفق به تثبیت معادلات بازدارندگی جدیدی نشده‌اند که آینده نظم منطقه‌ای را تعیین کند.

با واکنش اسرائیل، دینامیک جنگ در صحنه‌های لبنان و غزه دوباره فعال شده است، زیرا پس از هر پاسخ، اجراکننده در حالت دفاعی قرار می‌گیرد و منتظر واکنش طرف مقابل می‌ماند.

بنیامین نتانیاهو در جلسه امنیتی در وزارت دفاع در تل‌آویو در جریان حمله‌ای که آخر هفته گذشته ایران را هدف قرار داد (دفتر رسانه‌ای دولت اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)

ایران نمی‌تواند خود را ضعیف نشان دهد، زیرا ضعف به معنای دعوت از دشمن به حمله است. هنری کیسینجر گفته است که ضعف، تجاوز را جلب می‌کند؛ ازاین‌رو، ایران باید با اقدامات خود نشان دهد که قدرتمند است.

مبدأ «صبر استراتژیک» دیگر برای ایران با شرایط فعلی مطابقت ندارد، چرا که ایران در وضعیت بحرانی استراتژیک قرار دارد. اگر پاسخ دهد، مشکل ایجاد می‌شود و اگر پاسخ ندهد، ضعف نشان می‌دهد. گزارش‌ها حاکی از این است که اسرائیل در حمله اخیر خود، تمامی سامانه‌های دفاعی ایران را هدف قرار داده است که در صورت صحت، به اسرائیل امکان پرواز آزادانه در آسمان ایران را می‌دهد.

این شرایط برای اسرائیل هم صادق است. ضعف، حتی در حد تصور، برای اسرائیل مسئله‌ای مرگ و زندگی است. دیوید بن گوریون به موشه دایان گفت که اسرائیل با شکست در اولین جنگ سقوط می‌کند.

مشکل ایران در این است که هنگام پاسخ، تنها و بدون حمایت خارجی است، به‌ویژه پس از تضعیف نیروهای متحدش، مانند حزب‌الله. در مقابل، اسرائیل با حمایت کامل آمریکا واکنش نشان می‌دهد.

پایان دادن به چرخه پاسخ‌ها

پایان دادن به چرخه پاسخ‌ها و پاسخ به پاسخ، نیاز به ترتیب و شرایط خاصی دارد که همه طرف‌ها بتوانند آن را بپذیرند. به نظر می‌رسد که هنوز شرایط به این مرحله نرسیده است.