تکاپوی غرب علیه پیشنهاد ایران برای تسلیح ارتش لبنان

ظریف امروز به بیروت می‌رسد و با «۸ مارس» مذاکره می‌کند

نيروهاى ارتش لبنان (گتی)
نيروهاى ارتش لبنان (گتی)
TT

تکاپوی غرب علیه پیشنهاد ایران برای تسلیح ارتش لبنان

نيروهاى ارتش لبنان (گتی)
نيروهاى ارتش لبنان (گتی)

وابستگان نظامی سفارت‌های کشورهای غربی در بیروت شروع به بررسی موضع لبنان در برابر پیشنهاد احتمالی محمدجواد ظریف وزیر خارجهٔ ایران در خصوص تسلیح ارتش لبنان با سیتم دفاع هوایی کردند.
به گزارش الشرق الاوسط، ظریف امروز در صدرر هیئتی رسمی به بیروت می‌رسد و فردا (دوشنبه) با میشل عنون رئیس‌جمهور لبنان، نبیه بری رئیس پارلمان لبنان، سعد حریری نسخت وزیر لبنان و جبران باسیل وزیر حارجهٔ آن دیدار کرده و بعد از آن در یک کفرانس مطبوعاتی شرکت می‌کند.
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجهٔ ایران عنوان کرد ظریف طی این سفر با مسئولان لبنان پیرامون مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای به گفتگو خواهد پرداخت.
ظریف امروز دیدارهایش را از نشست با حزب‌ها و نیروهای ملی لبنان از جمله احزاب نیروهای «۸ مارس» در ساختمان سفارت ایران شروع می‌کند.
وی همچنین با زیاد نخاله دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین و نمایندگان دیگر نیروها و گروهک‌های فلسطین در ساختمان سفارت ایران به گفتگو خواهد نشست.
پیش از سفر ظریف، محمد جلال فیروز نیا از آمادگی تهران برای حمایت از ارتش لبنان همانند حمایت آن از مقاومت سخن گفت.
پیش از آن نیز حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله نیز از آمادگی خود برای میانجیگری با ایران برای فراهم کردن سیستم دفاع هوایی ایرانی برای ارتش لبنان خبر داد اما با توجه به تحریم‌هایی که ایران با آن مواجه است، قبول این پیشنهاد پیامدهای بین‌المللی بسیاری برای لبنان خواهد داشت به خصوص که آموزش و تسلیح ارتش لبنان از جانب آمریکا است و این کشور لبنان را شریک خود برای مبارزه با تروریست می‌داند.
این اظهارات باعث شد که وابستگان نظامی سفارت‌های کشورهای غربی در بیروت شروع به بررسی موضع لبنان در برابر این پیشنهاد ایرانی بکنند.
در این راستا منابعی دیپلماتیک در گفتگو با «الشرق الاوسط» ضمن اشاره به اینکه این سفارت‌ها سفارت‌های آمریکا و کشورهای اروپایی هستند، عنوان کردند که لبنان به این دلیل که مطمئن نیست این موضوع در این سفر مطرح خواهد شد یا خیر در جواب دادن به این سفارت‌ها درنگ می‌کند.
این منابع عنوان کردند که تکاپوی دیپلماسی غرب محدود به تأثیر پیشنهاد احتمالی ایران برای تسلیح ارتش لبنان شده‌است؛ چرا که کشورهای اروپایی در کنفرانس رم متعهد شدند در آموزش و فراهم کردن مهمات برای ارتش لبنان همکاری کنند، از سوی دیگر واشینگتن سال‌ها است برنامهٔ یکپارچه‌ای با ارزش بیس از یک و نیم میلیارد دلار برای تسلیح و آموزش ارتش لبنانی را بر عهده دارد، به اضافه اینکه همکاری محکمی میان ارتش لبنان و آمریکا برای مبارزه با تروریسم برقرار است.
منابعی وزارتی از لبنان نیز در گفتگو با «الشرق الاوسط» تأکید کردند این پیشنهاد رد خواهد شد به این دلیل که ایران در تحریم به سر می‌برد و پذیرفتن آن تبعاتی برای لبنان خواهد داشت که قابل تحمل نیستند. همین‌طور که پذیرش این پیشنهاد باعث انزوای لبنان خواهد به این دلیل که جامعهٔ جهانی بیروت را وابسته به محور ایران می‌داند.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»