نشست ورشو موافقت‌ها و اختلاف‌ها دربارهٔ ایران و صلح منطقه را محک می‌زند
باشرکت نمایندگان ۵۰ کشور… پایتخت‌های اروپایی میزان مشارکت خود را کاهش دادند… بیانیه پایانی فقط با نام امریکایی‌ها و لهستانی‌ها
پنجشنبه, 14 فوریه, 2019 - 13:00
ورشو: کمیل الطویل
نشست وزارتی تشویق صلح و امنیت در خاورمیانه در میان حضور پررنگ دو پرونده در ورشو کار خود را آغاز کرد؛ پرونده اول مربوط به مقابله با سیاست‌های ایران که به برهم زننده ثبات در منطقه توصیف می‌شود و دوم با تلاش‌های ایالات متحده برای اعلام طرح صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها.
درحالی که نگاه‌ها به سمت مواضع امروز امریکایی‌ها دربارهٔ ایران و فاصله آنها با مواضع اروپایی‌های پایبند به توافق هسته‌ای با تهران دوخته شده، حضور اسرائیل در برنامه‌های نشست، رویداد جدیدی است که نگاه‌ها را به سمت سیاستی می‌برد که برای جلوگیری از نفوذ ایران در سوریه و همچنین گشایش در مقابل کشورهای عربی درپیش خواهد گرفت.
از طرفی دیگر عدم حضور روسیه و چین در نشست ورشو نشانی دیگر به دست خواهد داد از شکاف میان جامعه بین‌المللی دربارهٔ مسئله ایران. همچنین کاهش سطح حضور برخی کشورهای اروپایی (مانندآلمان و فرانسه) به ملاحظات این کشورها در مقابل خط تندرو علیه نظام حکومتی تهران تعبیر شد که امریکایی‌ها قصد دارند آن را از ورشو به پیش ببرند.
برخی مقامات آمریکایی سخن از ائتلافی می‌گویند که برای جلوگیری از نفوذ ایران و رفتارهایش شکل خواهد گرفت. فردا کمیته‌های متعددی برای پی‌گیری پرونده‌های اساسی که برای کنکاش مطرح شده تشکیل می‌شود و در ماه‌های آینده در چند کشور گردهم می‌آیند. سفیر کشور سعودی در ایالات متحده شاهزاده خالد بن سلمان گفت، مشارکت کشورش در نشست بین‌المللی ورشو برای مبارزه با تروریسم برای نشان دادن چهره حقیقی ایران است که به نظر او حامی اول تروریسم در جهان است.
او دیروز در «توئیتر» نوشت، پیوستن سعودی به جمع حدود ۷۰ کشور در نشست ورشو برای گرفتن موضعی جهت رویارویی با مخاطراتی است که آینده امنیت و صلح منطقه را تهدید می‌کند. او گفت: «در ردیف اول فهرست تروریسم و حامی اول آن در جهان، نظام ایران قرار دارد که به تلاش‌های خود برای برهم زدن امنیت و ثبات منطقه ادامه می‌دهد از جمله شلیک موشک به سمت شهروندان عادی در پادشاهی و یمن».
حضور وسیع امریکایی‌ها در ورشو چشم‌گیر بود و این به نشانه اهمیتی تعبیر شد که دولت رئیس‌جمهور ترامپ برای دو پرونده ایران و برنامه صلح میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها قائل است. ریاست هیئت آمریکایی را مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری به عهده دارد و هیئت شامل وزیر خارجه مایک پمپئو و چند تن از معاونان برجسته او در مسئله ایران است. در این هیئت همچنین جرد کوشنر، مشاور و داماد رئیس‌جمهوری و جیسون گرینبلات نماینده ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا برای صلح حضور دارند و معاونانی از «گروه صلح» که در کاخ سفید مشغول آماده‌سازی طرح معروف به «قرارداد قرن» برای حل منازعه عربی-اسرائیلی آنها را همراهی می‌کنند.
از جمله کشورهای عربی شرکت کننده در برنامه‌های نشست، پادشاهی عربی سعودی، بحرین، اردن، کویت، مغرب، عمان، مصر، امارات متحده عربی، تونس و یمن هستند.
وزارت خارجه لهستان که با مشارکت آمریکا میزبان نشست ورشو است اعلام کرد، جلسه وزارتی فرصتی مهیا می‌سازد تا کشورها دیدگاه خودشان را دربارهٔ پرونده‌های مطرح ارائه نمایند، خواه آن کشورها از خود خاورمیانه باشند و خواه خارج از آن. وزارت خارجه در بیانیه خود توضیح داد: «این شامل بحران‌های کنونی در منطقه و تلاش‌های بین‌المللی برای تعامل با آنهاست. در جلسه وزارتی، شرکت کنندگان دربارهٔ این مسائل به بحث و گفت‌وگو می‌پردازند: بحران‌های منطقه و تأثیرات آنها بر شهروندان غیرنظامی در خاورمیانه، پیشرفته سازی و گسترش موشک‌ها، امنیت سایبری و تهدیدهای ناشی از بخش انرژی، مقابله با افراطگرایی و حمایت مالی غیرقانونی آن».
سخنگوی عربی وزارت خارجه آمریکا ناتان تک با اشاره به اختلاف با اروپایی‌ها دربارهٔ پرونده ایران گفت «ایالات متحده از منافع خود دفاع می‌کند و انتظار دارد دیگر کشورها نیز همین کار را بکنند و ما از اختلاف نظر استقبال می‌کنیم. امیدواریم این بحث‌های صریح به راه جدید و ابتکاری برای اندیشیدن و حل مسائل قدیمی و تکراری منجر بشود».
او این نشست را به «رویدادی تاریخی» توصیف کرد و گفت «مشارکت شامل شرکای منطقه‌ای ایالات متحده همچون اسرائیل، پادشاهی عربی سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و قطر همچنین شرکایی از نقاط دیگر جهان مانند بریتانیا، کره جنوبی، برزیل، ایتالیا و کنیا می‌شود».
طبق برنامه وزرای خارجه آمریکا و لهستان در پایان این نشست (امروز پنجشنبه)، کنفرانس مطبوعاتی برگزار کنند و بیانیه پایانی را با نام دو کشور می‌خوانند تا بار را از دوش دیگر کشورهای شرکت کننده بردارد که شاید نخواهند موضع تندی علیه ایران بگیرند که ایالات متحده خواستار آن است.
شامگاه برگزاری این نشست، برخی گروه‌های ایرانی مخالف نظام، همایشی برگزار کردند که رهبر سازمان «مجاهدین خلق» از طریق ارتباط تلویزیونی پیامی به آن مخابره کرد. دراین پیام خواسته سرنگونی نظام در ایران را تکرار کرد. او از کشورهای اروپایی به خاطر راه‌اندزی مکانیرم مالی داد و ستد با ایران انتفاد کرد و خواستار گنجاندن سپاه پاسداران ایران و وزارت اطلاعات در فهرست تروریسم وزارت خارجه آمریکا و اتحادیه اروپا شد.
