​خبرهایی پیرامون «توافقات» در سوچی برای نجات روند آستانه

​خبرهایی پیرامون «توافقات» در سوچی برای نجات روند آستانه
TT

​خبرهایی پیرامون «توافقات» در سوچی برای نجات روند آستانه

​خبرهایی پیرامون «توافقات» در سوچی برای نجات روند آستانه

اختلاف مواضع روسیه، ایران و ترکیه باعث شد که سران سه کشور نتوانند در نشست سوچی موضوع ادلب و منطقهٔ امن را حل و فصل کنند.
به گزارش الشرق الاوسط، رؤسای این کشورها به مواضع سابق خود در کنفرانس مطبوعاتی پایبند بودند.
در این میان مسکو از موضع قوی خود برای حمله به ادلب جهت کاهش حضور تروریست‌ها کوتاه آمد.
به نظر می‌رسد که مسکو و تهران عملیات نظامی را به دلیل عدم تزلزل روند آستانه به تأحیر انداختند.
ترکیه نیز کمی با ایران و روسیه در خصوص اهمیت بسط سلطهٔ حکومت سوریه بر تمامی خاکش هم‌سو شد و در برابر بازگشت به توافق آدانا از خود انعطاف نشان داد تا بعداً این موضوع بررسی شود.
نتایج سوچی حاکی از ضعف روند آستانه بود و سوال‌های زیادی پیرامون ناهماهنگی اولویت‌های مسئولان آن به وجود آورد علیرغم اینکه سعی می‌کردند اهمیت بیشتر را به روند آستانه بدهند و ولادیمیر پوتین به آمادگی برای توسعهٔ منطقه‌ای و جهانی این روند و جذب کشورهای دیگر به آن سخن گفت.
اختلاف بزرگ بر سر اولویت‌ها در ادلب و منطقهٔ امن نبود. در حالی که تمرکز اردوغان بر ضرورت پر کردن جای خالی آمریکا در مناطق شمالی و عدم اجازهٔ تبدیل منطقه به گذرگاهی برای تروریست‌ها بود اما روسیه و ترکیه بر حتمیت گسترش سلطهٔ سوریه بر تمام مناطق تأکید کردند.
ترکیه بر دعوت ایران و روسیه به مجبور کردن رژیم سوریه به پیروی از آتش‌بس و عدم حمله به ادلب متمرکز بود اما روحانی از عدم محکوم شدن حملات اسرائیل به سوریه توسط جامعهٔ جهانی گله می‌کرد.
روحانی همچنین به مقابله با پیامدهای نشست ورشو پرداخت و به شدت به واشنگتن حمله کرد اما پوتین از ترامپ دفاع کرده و گفت که او به شعارهای انتخاباتی‌اش عمل کرده و مسئولیت مشکلاتی که با آن مواجه است را گردن دشمنان داخلی آن انداخت.
اختلاف نظر پیرامون روند آستانه در سایهٔ نبود چشم‌انداز مشترک برای تسویه حساب نهایی در این نشست نمود پیدا کرد و مذاکرات پیرامون موضوعات مطرح شده به نتیجه نرسید.
مسکو همچنان به عملیات نظامی در ادلب معتقد است اما ترکیه ترجیح می‌دهد مذاکره با رژیم را به تأخیر بیاندازد تا دستاوردهای سیاسی بیشتری از این راه کسب کند و مانع از طرح فوری موضوع حضور نظامی‌اش در سوریه شود.
اما در میان این اختلاف نظرها، این سه کشور در سایهٔ تأخیر تصمیم‌گیری در خصوص ادلب و منطقهٔ امن به توافقاتی رسیدند که آنها را در حال حاضر علنی نخواهند کرد.
یک منبع روسی به «الشرق الاوسط» گفت عدم اصرار مسکو به حمله به ادلب با تمرکز پوتین بر «اقدامات معینی» بود که سه کشور برای مقابله با تروریسم و پیشبرد تسویه حساب انجام خواهند داد.
وی افزود استفاده از واژهٔ «اقدامات معین» وجود تفاهمات پشت پرده را برای کوتاه آمدن مسکو از موضعش پنهان کرده و به اردوغان این فرصت را می‌دهد که وانمود کند یک بار دیگر از حمله به ادلب جلوگیری کرده‌است.
کارشناسان از رویکرد دیگری نیز دربارهٔ بررسی وضعیت ادلب صحبت کردند که ویژگی‌های اصلی آن مشخص شده‌است و سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه بعد از نشست با وضوح از آن صحبت کرد و گفت: مذاکرات پیرامون ادلب سازنده و مفید بود.
علیرغم اینکه مسکو دربارهٔ این اظهارات توضیحی نداد اما کارشناسان معتقدند روندی که این سه کشور در پیش می‌گیرند نیازمند کنترل دقیق است و این کشورها همچنان در این زمینه به همه متکی هستند.
یک کارشناس دیگر نیز حل و فصل وضعیت ادلب را به حل و فصل وضعیت شمال شرقی سوریه ربط داد که نیروها کُرد در آنجا حضور دارند.
در صورتی که توافقات غیرعلنی سوچی درست باشد باز هم تناقض اولویت‌ها ماهیت غالب روند آستانه است. اما این موضوع باز هم حاکی از این است که روند آستانه سکوی مناسی برای این سه کشور فراهم می‌کند و برای همین است که پایبندی به آن و علنی نکردن اختلافات از اهمیت زیادی برخوردار است، به اضافهٔ اینکه پیش از اینکه توافق‌ها به مرحلهٔ عملی شدن نرسد به مرحلهٔ اعلام نمی‌رسد.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.