دستگیری مادر فعال کارگری در میان موجی از نارضایتی در پی نقض حقوق زندانیان

​خشم اینترنتی علیه دولت ایران

دستگیری مادر فعال کارگری در میان موجی از نارضایتی در پی نقض حقوق زندانیان
TT

دستگیری مادر فعال کارگری در میان موجی از نارضایتی در پی نقض حقوق زندانیان

دستگیری مادر فعال کارگری در میان موجی از نارضایتی در پی نقض حقوق زندانیان

سندیکای کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه ایران روز گذشته از دستگیری مادر اسماعیل بخشی فعال کارگری خبر داد.
به گزارش الشرق الاوسط، رسانه‌های ایران اعلام کردند که با رفتن خانوادهٔ اسماعیل بخشی به دادگاه برای درخواست آزادی‌اش، دادستان شهرستان شوش دستور دستگیری مادر وی را صادر کرد.
 در نتیجهٔ این اقدام وضعیت جسمانی مادر اسماعیل بخشی نامساعد شد.
گفتنی است اسماعیل بخشی که از شکنجه شدن خود در زندان خبر داده بود پیش از دستگیری مجدد، محمود علوی وزیر اطلاعات را به مناظرهٔ تلویزیونی دعوت کرد تا در مورد توجیهات دینی شکنجه صحبت کند.
سپیده قلیان خبرنگاری که حوادث کارگری را در اهواز پوشش می‌دهد نیز پس از اینکه در شبکه‌های اجتماعی گفت در زندان مورد شکنجه و آزار قرار گرفته‌است، همزمان با بخشی در یک روز مجدداً بازداشت شد.
ادعاهای بخشی و در پی آن موج خشم مردم در شبکه‌های اجتماعی باعث شد حسن روحانی خواستار تحقیق در مورد این موضوع شود و با وزیر اطلاعات و کمیتهٔ مجلس در این خصوص دیدار کند. این اولین باری بود که مسئولان به دلیل خشم ملت در اینترنت دست به کار می‌شدند.
عباس جعفری دولت‌آبادی دادستان کل تهران بدون اشاره به نام بخشی عنوان کرد ادعای شکنجه شدن در اینترنت جرم است.
هادی غائمی مدیر اجرایی مرکز حقوق بشر ایران در نیورک در این باره گفت: هنگامی که هزاران نفر این مطالبه را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند فشار برای مجازات بیشتر می‌شود و تحقیقات ساختگی و صوری باعث خاموشی آن نمی‌شود، مطمئناً شبکه‌های اجتماعی به میدان عمومی بزرگ و اصلی ایران تبدیل خواهد شد.
این اظهارت وی بعد از فشارهایی بود که مسئولان ایرانی برای بستن اینستاگرام وارد کردند که ۲۴ میلیون کاربر ایرانی دارد. سال پیش نیز دولت ایران تلگرام را که ۴۰ میلیون مشترک ایرانی داشت، به بهانهٔ های امنیتی فیلتر کرد.
جعفری دولت‌آبادی ضمن اشاره به اینکه وضعیت کشور ممکن است با انتشار فیلم، دروغ یا شایعه‌ای در فضای مجازی به هم بریزد، گفت: امروز می‌بینید که در فضای مجازی با انتشار یک فیلم یا دروغ و شایعه ممکن است وضع کشور بهم بریزد. چند روز اخیر دیدید که یک شایعه پخش می‌کنند و اعلام تجاوز به فرد یا خودکشی را نسبت می‌دهند و اخیراً هم شکنجه را دیدید که نسبت دادند و تمام قوای کشور را درگیر کردند؛ لذا امروز فضای مجازی به یک بستر فوق‌العاده گسترده‌ای برای ارتکاب جرم تبدیل شده‌است.

ساکنان عرب
دستگیری بخشی و قلیان جزئی از فشارهایی را تشکیل می‌دهد که در اهواز که بیشتر ساکنان آن عرب هستند، اعمال می‌شود.
مقامات ایرانی در هفته‌های اخیر صدها فعال کارگری و قومیتی را دستگیر کردند.
عرب‌های جنوب غرب ایران می‌گویند که مدتی طولانی است که با تبعیض سیستماتیک دولت مواجه هستند و هر چند وقت یک بار احساس ناامیدی در آنها تبدیل به خشونت می‌شود.
در سال ۲۰۰۵ انفجارهایی در اهواز رخ داد که دولت آنها را گردن گروه‌های عرب مخالف رژیم انداخت.
خبرگزاری رویترز اظهارات منصوره میلز پژوهشگر سازمان عفو بین‌الملل در امور ایران را اینگونه نقل کرد: وضعیت عمومی حقوق بشر در ایران به مرحلهٔ بحران نزدیک شده است. موجی از دستگیری‌های شهروندان عرب اهوازی یکی از حملاتی است که مقامات ایران نزدیک به یک سال است برای سرکوب معارضان اعمال می‌کنند.
دو تن از برادران عباس ظاهری از جمله افراد زیادی بودند که در نتیجهٔ حادثهٔ تروریستی حمله به رژه نظامی در اهواز در سپتامبر گذشته دستگیر شدند.
ظاهری گفت که برادرانش را به جرم فیلمبرداری از طریق دستگاه تلفن در نزدیکی محل حادثه دستگیر کردند و الان در زندان به سر می‌برند و وضعیت جسمانی مساعدی ندارند.
بر اساس اذعان گروه‌های حقوقی و خانواده‌های زندانیان، چند هفتهٔ پیش نیز حکم اعدام تعدادی از فعالان اهوازی به جرم‌های امنیتی صادر شد.
امل مرمضی در مصاحبه‌ای در لندن عنوان کرد برادرش عبدالله فعال حقوق عرب در پاییز گذشته به اتهامات امنیتی دستگیر شد و ماه‌ها به او اجازهٔ دیدن وکیل یا تماس با خانواده را ندادند و ماه گذشته حکم اعدام وی صادر شد.
وی افزود برادرش حاتم که نیز فعال حقوق عرب بود بعد از اینکه تابستان گذشته دستگیر شد، در زندان کشته شد.
وی گفت: خانواه‌ام امیدی به دیدار مجدد وی ندارند. آنها احتمال می‌دهند که مرده‌است.

وخامت حقوق بشر در ایران
سازمان عفو بین‌الملل سال گذشته دستگیری بیش از ۷ هزار معترض، دانشجو، خبرنگار، فعال محیط زیست، کارگر، مدافع حقوق بشر، وکیل، فعال حقوق زنان، فعال حقوق اقلیت‌ها و … را در ایران ثبت کرد.
بخشی و قلیان نیز در اوایل نوامبر بعد از حضور در تجمع کارگران فولاد که در اعتراض به عدم پرداخت حقوق تجمع کرده بودند، دستگیر شدند.
تحلیلگران و فعالان می‌گویند که مقامات ایرانی نگران تبدیل شدن این اعتراض‌ها به اعتراض‌های قومیتی و مضطرب‌تر شدن اوضاع بودند.
فعالان کارگری دیگر مناطق ایران برای تأیید معترضان اهواز از طریق اینترنت فعالیت خود را آغاز کردند.
بخشی و قلیان پس از آزادی در ماه سامبر از طریق شبکه‌های اجتماعی اهانت‌ها و شکنجه‌هایی که در حبس بر آنها وارد شده بود را اعلام کردند.
بخشی در ۴ دی ماه در اینستاگرام خود نوشت که نیروهای امنیتی تا سر حد مرگ او را کتک زدند.
وی در این باره توضیح داد: امروز پس از گذشت تقریباً دو ماه از آن روز سخت در دنده‌های شکسته‌ام، کلیه‌ها، گوش چپم و بیضه‌هایم احساس درد می‌کنم.
بعد از اینکه روحانی درخواست تحقیق در خصوص این ادعاها را داد، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران با محمود علوی وزیر اطلاعات در ۱۸ دی گرد هم آمدند و خبرگزاری «تسنیم» عنوان کرد علی نجفی خوشرودی سخنگوی این کمیسیون شکنجه شدن بخشی را انکار کرد.
دولت ایران نیز از اجرای تحقیقات دیگر در خصوص بخشی خبر نداد و تحلیلگران این نشست کمیسیون را فرمالیته عنوان کردند.
در ۲۹ دی تلویزیون ایران فیلم اعتراف بخشی و قلیان مبنی بر ارتباط داشتن‌شان با گروه‌های خارج از ایران را پخش کرد که برای براندازی رژیم برنامه‌ریزی می‌کنند.
گروه‌های حقوقی این اعترافات را ساختگی و صوری عنوان کردند؛ چرا که تحت فشارهای زیادی صورت گرفته بود.
روز بعد از اعتراف‌ها نیز بخشی و قلیان مجدداً دستگیر شدند.
دستگیری آنها نشان دهندهٔ ناتوانی روحانی در محدود کردن وزارت اطلاعات است که علی خامنه‌ای رهبر ایران همه کارهٔ آن است.
تحلیلگران می‌گویند که نقش این وزارت در دستگیری‌های اهواز و دیگر شهرها بر اعتبار روحانی به عنوان یک رئیس‌جمهور عملگرا تأثیر گذاشت.
غائمی در این باره گفت: مردم به روحانی به عنوان جایگزین عناصر افراطی همچون سپاه پاسداران و مسئولان قضایی نگاه نمی‌کنند و این اتفاق باعث می‌شود روحانی و دولتش با افراطی‌هایی که به شدت سعی در جدا کردن خود از آنها داشت، در یک کفه قرار بگیرند.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»