دیدار ولیعهد سعودی از هند جهشی در سطح همکاری جدید
سه شنبه, 19 فوریه, 2019 - 10:00
تحلیل خبری-دهلی نو: پراکتی گوبتا
در اوج برنامه‌های انتخاباتی و آمادگی برای برگزاری انتخابات عمومی در هند، سفر شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به دهلی از راه می‌رسد. هر چند دیدار کوتاه است و از ۲۴ ساعت تجاوز نمی‌کند، اما اهمیت بزرگی برای هند دارد.
منابع دیپلماتیک در دهلی نو می‌گویند، نخست‌وزیر نارندرا مودی، در دیدار دوجانبه‌شان در حاشیه نشست گروه بیست در نوامبر سال گذشته در آرژانتین از شاهزاده محمد بن سلمان برای سفر به هند دعوت کرد.
به احتمال زیاد دیدار آینده ولیعهد، مشارکت امنیتی و استراتژیکی میان سعودی و هند را به سطح جدیدی می‌رساند به گونه‌ای که سعودی تمایل به تنوع ژئوپولتیک در روابطش با جنوب آسیا را نشان داده‌است.
سعودی برای هند همچنان منبع حیاتی انرژی می‌ماند که تقریباً همه نیازهایش به نفت خام را از سعودی وارد می‌کند. همچنین همکاری امنیتی بعد جدیدی به روابط دوطرفه میان دهلی نو و ریاض می‌بخشد. اسلام پیوند تمدنی محکمی میان سعودی و هند ایجاد می‌کند با توجه با اینکه هند دارای سومین جمعیت مسلمان در جهان است.
رابطه میان هند و سعودی که پس از چند دهه هنوز به شراکت متمرکز بر انرژی خلاصه شده بود، پیشرفت می‌کند و به رابطه‌ای استراتژیک دارای ابعاد مختلف تبدیل می‌شود. شاهزاده محمد بن سلمان نقش بزرگی در این راستا ایفا کرد. همچنین دولت مودی آمادگی خاصی برای همکاری با سعودی در زمینه‌های متنوع از مسائل امنیتی همچون آموزش‌های مشترک نظامی، مبادله اطلاعات و مبارزه با ترورویسم و پولشویی، حمایت مالی از تروریسم علاوه بر تلاش‌های مشترک برای رویاوریی با تندروی دینی نشان داد.
ظهور تروریسم و تندروی مسئله نگران کننده‌ای به‌طور خاص برای هند و سعودی بود. از آنجا که سعودی بازیگری مهم در جغرافیای سیاسی و منطقه است هنوز با تهدیدهای امنیتی داخلی و منطقه‌ای روبه رو است.
همچنین سعودی به سرمایه‌گذار اصلی در هند تبدیل شد به خصوص در بخش‌های پتروشیمی و شریکی مهم در گفت‌وگو پیرامون مسائل استراتژیک از جمله تبادل اطلاعات امنیتی و مبارزه با تروریسم.
از طرفی دیگر سعودی برای هند شریکی است که نمی‌توان از آن بی‌نیاز بود چرا که چهارمین شریک بزرگ تجاری پس از چین، ایالات متحده و امارات است و ۱۹ درصد نیازهای هند به انرژی را تأمین می‌کند.
پادشاه فقید عبدالله بن عبدالعزیز در سال ۲۰۰۶ سفری تاریخی به هند داشت که در آن بنیادی محکم برای روابط هند و سعودی پایه‌ریزی کرد. در «بیانیه دهلی» که در آن سفر به امضای دو کشور درآمده بود، اعلام می‌کرد، تروریسم آفتی است که «دو دولت با همکاری نزدیک و مؤثر» فیمابین به مبارزه با آن تأکید کردند. پس از آن نوبت به «بیانیه ریاض» در سال ۲۰۱۰ و طی سفر نخست‌وزیر آن وقت مانموهان سینگ به سعودی امضا شد، رسید. این بیانیه بر همکاری در زمینه مبادله اطلاعات در خصوص تروریسم تأکید می‌کرد. سفر مودی به پادشاهی در آوریل سال ۲۰۱۶ این مشارکت روبه رشد را تقویت کرد.
سفر مودی در سال ۲۰۱۶ شاهد محکومیت تروریسم توسط دو کشور بود و هر دو بر همکاری در مبارزه با تروریسم و تقویت مشارکت استراتژیک میان دو کشور از جمله در زمینه همکاری امنیتی و دفاعی متعد شدند. بیانیه مشترک بر لزوم افزایش سفرهای دریایی و هوایی و واردات اسلحه و مهمات و مدرن سازی مشترک آن تأکید داشت. دو مجموعه از دانشجویان نظامی سعودی در آکادمی دفاع ملی و آکادمی نظامی هند آموزش دیدند.
به گفته روزنامه‌نگار راجیو شارما «هند در سال گذشته به دعوت سعودی میهمان افتخاری در جشنواره میراثی فرهنگی ملی جنادریه سعودی بود که دارای معنای نمادین بسیار مهم دیپلماتیک بود و تأکید می‌کند جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نمی‌گذارد هند اهمیت روزافزونی برای سعودی دارد».
هند در عصر جدید یا دقیقاً از سال ۱۹۴۷ تلاش کرد روابط محکمی با سعودی داشته باشد که به عنوان پایگاه تجاری مهمی در غرب آسیا محسوب می‌شود. با آغاز دهه پنجاه ملک بن سعود سفری تاریخی به دهلی نو کرد و پس از آن نخست‌وزیر جواهر لعل نهرو در سال ۱۹۵۶به پادشاهی سفر کرد تا اساس محکمی باشد برای احترام متقابل میان دو کشور. وقتی هواپیمای اندرا گاندی در اکتبر سال ۱۹۸۲در سعودی به زمین نشست، سفرش لحظه سرنوشت سازی در تقویت روابط دو جانبه بود. در آن دیدار چهار روزه، گاندی با استقبال رسمی باشکوهی روبه رو شد.
تحلیل‌گرانی در دهلی نو جلسه نخست‌وزیر هند مودی با شاهزاده محمدبن سلمان در بوینس آیرس را ادامه طبیعی سیاست خارجه هند در غرب آسیا توصیف می‌کنند که در جوهرش به روح استقلال استراتژیک تعریف می‌شود.
به نوشته روزنامه‌نگار سریموی تالوکدار، «در نشست گروه بیست که در ماه دسامبر در آرژانتین برگزار شد، نارندرا مودی با ولیعهد سعودی محمد بن سلمان در محل اقامتش دیدار کرد. با انتخاب دیدار محمد بن سلمان در جلسه‌ای دوجانبه که وزیر خارجه ویجی گوخالی مدتی بعد آن را به صمیمی و دوستانه توصیف کرد، مودی تأکید کرد به‌طور اساسی تملق در سیاست خارجه هند جایی ندارد. ورود مودی به سعودی فقط بخشی از این برنامه مهم ملی بود. شاهزاده محمد بن سلمان با مودی مسئله سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های بین دو کشور در بسیاری از طرح‌ها خواه ساخت بنادر و راه‌های تندرو و دیگر طرح‌ها در کنار سرمایه‌گذاری در بخش‌های تکنولوژی و زراعت در هند را بررسی کردند».
در ادامه می‌گوید: «در حالی که سرمایه‌گذاری بخش کوچکی از دیدار را گرفت، انگیزه حقیقی مودی تضمین مقداری از ثبات قیمت‌های انرژی بود که سعودی می‌تواند در ثبات قیمت نفت نقش حیاتی بازی کند».
