​استعفای ناگهانی ظریف همزمان با سفر بشار اسد به تهران

دیدار اسد با خامنه ای، روحانی و سلیمانی در سفری بی‌سابقه به تهران.. هدف سفر اسد «تشکر از دولت و رهبری ایران».. «گلایه ظریف» از نحوه برگزاری دیدارهای بشار اسد در تهران

​استعفای ناگهانی ظریف همزمان با سفر بشار اسد به تهران
TT

​استعفای ناگهانی ظریف همزمان با سفر بشار اسد به تهران

​استعفای ناگهانی ظریف همزمان با سفر بشار اسد به تهران

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با انتشار پستی در حساب اینستاگرام خود اعلام کرد که از سمت خود کناره‌گیری می‌کند. استعفای وی تنها ساعتی پس از دیدار بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه با علی خامنه‌ای، رهبر ایران در تهران اعلام شد.
به گزارش الشرق الاوسط، ظریف روز دوشنبه در اینستاگرام خود نوشت: «از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستی‌ها و کوتاهی‌ها در دوران خدمت صمیمانه پوزش می‌خواهم».
در همین حال وب سایت انتخاب نوشته‌است که ظریف در پاسخ به پرسش این وب سایت در خصوص صحت خبر استعفا خود گفته‌است: «بعد از عکس‌های ملاقات‌های امروز دیگر جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه در جهان اعتباری ندارد.»
ظریف و دیگر مقام‌های وزارت امور خارجه ایران در عکس‌های منتشر شده از دیدار بشار اسد، با علی خامنه‌ای و حسن روحانی در روز دوشنبه حضور نداشتند.
از سوی دیگر، بشار اسد در سفری از پیش اعلام نشده و بی‌سابقه از زمان آغاز اعتراض‌ها در سال ۲۰۱۱ و در پی آن جنگ داخلی در سوریه، با خامنه‌ای و حسن روحانی دیدار کرد. ایران حامی اصلی بشار اسد در منطقه و جهان است.
اسد در حساب‌های خود در شبکه‌های اجتماعی نوشت که او امروز «در مأموریتی کاری به پایتخت ایران» سفر می‌کند و از آنچه حمایت‌های «ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران در طول جنگ سوریه» نامید تشکر کرد.
اسد به رئیس‌جمهور ایران گفته‌است که برای «ابراز قدردانی» به تهران سفر کرده‌است.
رئیس‌جمهوری سوریه نیز گفته‌است: «ایران و سوریه باید روابط اقتصادی خود را دائماً گسترش دهند چرا که افزایش ارتباطات، عامل مهمی در خنثی کردن توطئه‌های دشمنان دو ملت خواهد بود.»
خامنه‌ای نیز در دیدار با اسد به مسئله منطقه حائل پیشنهادی در مناطق کُردنشین سوریه اشاره کرد و گفت که «منطقه حائل که آمریکایی‌ها در سوریه به دنبال ایجاد آن هستند از جملهٔ توطئه‌های خطرناک است که باید با قاطعیت آن را رد کرد و در مقابل آن ایستاد».
این اولین سفر بشار اسد به ایران بعد از آغاز ناآرامی‌ها و درگیری‌ها در سوریه است. پیش از این روسیه تنها کشور خارجی بود که آقای اسد طی هشت سال گذشته به آن سفر کرده بود.
در روزهای گذشته نیز رسانه‌های ایرانی خبر داده بودند که ایران و سوریه موافقت‌نامه همکاری‌های اقتصادی راهبردی بلندمدت شامل رئیس‌جمهوری ۹ سند همکاری، یک یادداشت تفاهم و یک موافقت‌نامه همکاری امضا کردند.
یادداشت تفاهم همکاری‌های ژئوماتیک در زمینه نقشه‌برداری، یادداشت تفاهم همکاری سینمایی، سند برنامه همکاری اجرایی در زمینه آموزش‌وپرورش، یادداشت تفاهم همکاری‌های مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، یادداشت تفاهم همکاری‌های مسکن و خدمات عمومی، یادداشت تفاهم همکاری‌های ریلی، یادداشت تفاهم در زمینه تشویق سرمایه‌گذاری مشترک، یادداشت تفاهم همکاری‌های نمایشگاهی و یادداشت تفاهم برنامه اجرایی همکاری‌های فرهنگی اسنادی بودند که توسط مقامات دو کشور امضا شد.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»