​استعفای ناگهانی ظریف همزمان با سفر بشار اسد به تهران

دیدار اسد با خامنه ای، روحانی و سلیمانی در سفری بی‌سابقه به تهران.. هدف سفر اسد «تشکر از دولت و رهبری ایران».. «گلایه ظریف» از نحوه برگزاری دیدارهای بشار اسد در تهران

​استعفای ناگهانی ظریف همزمان با سفر بشار اسد به تهران
TT

​استعفای ناگهانی ظریف همزمان با سفر بشار اسد به تهران

​استعفای ناگهانی ظریف همزمان با سفر بشار اسد به تهران

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با انتشار پستی در حساب اینستاگرام خود اعلام کرد که از سمت خود کناره‌گیری می‌کند. استعفای وی تنها ساعتی پس از دیدار بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه با علی خامنه‌ای، رهبر ایران در تهران اعلام شد.
به گزارش الشرق الاوسط، ظریف روز دوشنبه در اینستاگرام خود نوشت: «از ناتوانی برای ادامه خدمت و تمام کاستی‌ها و کوتاهی‌ها در دوران خدمت صمیمانه پوزش می‌خواهم».
در همین حال وب سایت انتخاب نوشته‌است که ظریف در پاسخ به پرسش این وب سایت در خصوص صحت خبر استعفا خود گفته‌است: «بعد از عکس‌های ملاقات‌های امروز دیگر جواد ظریف به عنوان وزیر خارجه در جهان اعتباری ندارد.»
ظریف و دیگر مقام‌های وزارت امور خارجه ایران در عکس‌های منتشر شده از دیدار بشار اسد، با علی خامنه‌ای و حسن روحانی در روز دوشنبه حضور نداشتند.
از سوی دیگر، بشار اسد در سفری از پیش اعلام نشده و بی‌سابقه از زمان آغاز اعتراض‌ها در سال ۲۰۱۱ و در پی آن جنگ داخلی در سوریه، با خامنه‌ای و حسن روحانی دیدار کرد. ایران حامی اصلی بشار اسد در منطقه و جهان است.
اسد در حساب‌های خود در شبکه‌های اجتماعی نوشت که او امروز «در مأموریتی کاری به پایتخت ایران» سفر می‌کند و از آنچه حمایت‌های «ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران در طول جنگ سوریه» نامید تشکر کرد.
اسد به رئیس‌جمهور ایران گفته‌است که برای «ابراز قدردانی» به تهران سفر کرده‌است.
رئیس‌جمهوری سوریه نیز گفته‌است: «ایران و سوریه باید روابط اقتصادی خود را دائماً گسترش دهند چرا که افزایش ارتباطات، عامل مهمی در خنثی کردن توطئه‌های دشمنان دو ملت خواهد بود.»
خامنه‌ای نیز در دیدار با اسد به مسئله منطقه حائل پیشنهادی در مناطق کُردنشین سوریه اشاره کرد و گفت که «منطقه حائل که آمریکایی‌ها در سوریه به دنبال ایجاد آن هستند از جملهٔ توطئه‌های خطرناک است که باید با قاطعیت آن را رد کرد و در مقابل آن ایستاد».
این اولین سفر بشار اسد به ایران بعد از آغاز ناآرامی‌ها و درگیری‌ها در سوریه است. پیش از این روسیه تنها کشور خارجی بود که آقای اسد طی هشت سال گذشته به آن سفر کرده بود.
در روزهای گذشته نیز رسانه‌های ایرانی خبر داده بودند که ایران و سوریه موافقت‌نامه همکاری‌های اقتصادی راهبردی بلندمدت شامل رئیس‌جمهوری ۹ سند همکاری، یک یادداشت تفاهم و یک موافقت‌نامه همکاری امضا کردند.
یادداشت تفاهم همکاری‌های ژئوماتیک در زمینه نقشه‌برداری، یادداشت تفاهم همکاری سینمایی، سند برنامه همکاری اجرایی در زمینه آموزش‌وپرورش، یادداشت تفاهم همکاری‌های مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، یادداشت تفاهم همکاری‌های مسکن و خدمات عمومی، یادداشت تفاهم همکاری‌های ریلی، یادداشت تفاهم در زمینه تشویق سرمایه‌گذاری مشترک، یادداشت تفاهم همکاری‌های نمایشگاهی و یادداشت تفاهم برنامه اجرایی همکاری‌های فرهنگی اسنادی بودند که توسط مقامات دو کشور امضا شد.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.