۳۱ نهاد و دانشمند ایرانی به فهرست تحریم های واشنگتن اضافه شدند

۳۱ نهاد و دانشمند ایرانی به فهرست تحریم های واشنگتن اضافه شدند
TT

۳۱ نهاد و دانشمند ایرانی به فهرست تحریم های واشنگتن اضافه شدند

۳۱ نهاد و دانشمند ایرانی به فهرست تحریم های واشنگتن اضافه شدند

وزارت امور خارجه و وزارت خزانه داری آمریکا ۳۱ نهاد و فرد ایرانی را به فهرست تحریم های هسته ای اضافه کرد. آمریکا می گوید ایران از پاسخ به پرسش های مربوط به پیشینه پژوهش های هسته ای نظامی خودداری می کند. 
۱۷ شرکت و فرد به دلیل ارتباط با سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (سپند) مشمول تحریم ها شدند. ۱۳ فرد دانشمند و کارشناس در فناوری صنایع هسته ای به دلیل نقش آفرینی در توسعه پژوهش های علمی مرتبط با فعالیت های هسته ای ایران و برنامه تسلیحات هسته ای تحریم شده اند.
 آمریکا گفت ایران از گروهی از دانشمندان و پژوهشگران در زمینه تسلیحات هسته ای بهره برداری می کند و همچنان مواد حساس برای برنامه هسته ای اش خریداری می کند. هر کس که در برنامه هسته ای با حکومت ایران همکاری می کند در معرض تحریم های آمریکا قرار می گیرد.
رابرت پالادینو معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت «دولت ترامپ حکومت ایران را درباره فعالیت های بی ثبات کننده در منطقه و رویکرد زیانبارش برای مردم ایران مورد بازخواست قرار می دهد و تلاش می کند تا ایران هرگز به سلاح هسته ای دست پیدا نکند».
با توجه به قانون جدید، افراد و نهادهای مورد تحریم از دسترسی به نظام مالی آمریکا محروم می شوند و افراد و شرکت های خارجی که به این گروه های مشمول تحریم کمک مالی می کنند مشمول تحریم می شوند.  همه گروه ها و افراد از جمله دانشمندان و معامله گران و کارشناسان فنی که با برنامه گسترش هسته ای ایران مرتبط هستند تحریم می شوند.
وزارت امور خارجه آمریکا با انتشار بیانیه ای گفت «محسن فخری زاده رییس برنامه تسلیحات اتمی ایران یکی از افراد مشمول تحریم های جدید آمریکا است. فخری زاده بنیانگذار سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی ایران (سپند) و پروژه آماد در فوریه ۲۰۱۱ است. با توجه به اطلاعات آژانس بین المللی انرژی اتمی فخری زاده به دستور سران جمهوری اسلامی از آرشیو پروژه آماد که هدف آن تولید سلاح هسته ای بوده در فعالیت های خود به عنوان رییس سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی استفاده کرده است».
این بیانیه افزود «۱۵۰۰ نفر در سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی فعالیت می کنند. این افراد پژوهشگرانی هستند که سابقه کار در پروژه آماد دارند و به فعالیت های خود در این سازمان نیز ادامه دادند. افراد مورد نظر در زمینه توسعه کاربرد دو گانه که احتمالا ایجاد سیستم برای ساخت و تولید سلاح هسته ای بود پژوهش و تحقیق می کنند».
دو مقام وزارت امور خارجه و خزانه داری آمریکا در نشست تلفنی روز جمعه (۲۲ مارس) گفتند گزارش اسرائیل در مورد آرشیو فعالیت هسته ای و برنامه ای هسته ای ایران پرسش های فراوانی ایجاد کرده است. در این گزارش به نام افراد و متخصصان فعال در عرصه توسعه برنامه هسته ای ایران و نیز برنامه توسعه موشک های دارای کلاهک هسته ای اشاره شده است.
یک مقام وزارت خزانه داری آمریکا گفت «دانشمندان و متخصصان مرتبط با برنامه هسته ای و موشکی در مرحله جدید مورد تحریم قرار می گیرند. نهادها و شرکت ها از دسترسی به فناوری و نیز سفر برای مشارکت در نشست های علمی در خارج کشور محروم می شوند. ایران همچنین حق استخدام نسل جدید کارشناسان و تکنسین ها در عرصه فعالیت موشکی و هسته ای را ندارد. ما همچنان به رویکرد خود در پیگرد این شرکت ها ادامه می دهیم. این شرکت ها تحت پوشش نام جعلی فعالیت می کنند. همچنین، همه گروه ها و شرکت های حامی و کمک کننده به برنامه هسته ای ایران مورد پیگرد قرار می گیرند و این پیام آشکار و محکمی به حکومت ایران است. ما اجازه نمی دهیم ایران به برنامه تسلیحات هسته ای دست پیدا کند و تهران باید پای میز مذاکره بنشیند».
این مقام وزارت خزانه داری آمریکا خاطر نشان کرد «حکومت ایران در دور جدید تحریم ها باید درباره برنامه تسلیحات اتمی پیشین خود به طور صادقانه پاسخگو باشد. این در حالیست که حکومت ایران آرشیو هسته ای خود را مخفی نگه داشته بود و فخری زاده مسئول پیگیری پژوهش ها و آزمایش های دانشمندان سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی درباره برنامه هسته ای بوده است. این سازمان تحت پوشش موسسات فرعی و با عناوین گوناگون و با معامله گران متعدد فعالیت می کرده تا از کشورهای دیگر به مواد لازم در پژوهش های هسته ای اش دست یابد». 
یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت «فعالیت های محرمانه ایران بیانگر معایب برجام است. تصمیم آمریکا برای خروج از برجام درست بود. مایک پمپئو وزیر امور خارجه گفت که باید توافق جامع جدیدی حاصل شود تا جلوی همه گزینه های ایران برای تولید سلاح اتمی را بگیرد و ایران را به خاطر همه فعالیت های هسته ای پیشین مورد بازخواست قرار داده و برنامه هسته ای ایران زیر نظر کامل آژانس بین المللی انرژی هسته ای قرار گرفته و غنی سازی متوقف شده و رآکتورهای آب سنگین تعطیل شوند».
این مقام وزارت امور خارجه آمریکا دانشمندان هسته ای را از همکاری با سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی برحذر داشت و گفت در غیر اینصورت این افراد با پیامدهای ناگواری روبرو می شوند.
اعلام تحریم های جدید با سفر مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا به لبنان و دیدار با پرزیدنت میشل عون و نخست وزیر سعد الحریری و وزیر کشور ریا الحسن همزمان شده است. پمپئو در دیدار با مقام های لبنانی درباره فعالیت های حزب الله هشدار داد. همچنین تحریم های جدید در حالی اجرا می شوند که پرزیدنت ترامپ از به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان و حق اسراییل برای دفاع از خود در برابر اقدامات حزب الله در مرز لبنان و اسرائیل خبر داد.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»