۳۱ نهاد و دانشمند ایرانی به فهرست تحریم های واشنگتن اضافه شدند

۳۱ نهاد و دانشمند ایرانی به فهرست تحریم های واشنگتن اضافه شدند
TT

۳۱ نهاد و دانشمند ایرانی به فهرست تحریم های واشنگتن اضافه شدند

۳۱ نهاد و دانشمند ایرانی به فهرست تحریم های واشنگتن اضافه شدند

وزارت امور خارجه و وزارت خزانه داری آمریکا ۳۱ نهاد و فرد ایرانی را به فهرست تحریم های هسته ای اضافه کرد. آمریکا می گوید ایران از پاسخ به پرسش های مربوط به پیشینه پژوهش های هسته ای نظامی خودداری می کند. 
۱۷ شرکت و فرد به دلیل ارتباط با سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (سپند) مشمول تحریم ها شدند. ۱۳ فرد دانشمند و کارشناس در فناوری صنایع هسته ای به دلیل نقش آفرینی در توسعه پژوهش های علمی مرتبط با فعالیت های هسته ای ایران و برنامه تسلیحات هسته ای تحریم شده اند.
 آمریکا گفت ایران از گروهی از دانشمندان و پژوهشگران در زمینه تسلیحات هسته ای بهره برداری می کند و همچنان مواد حساس برای برنامه هسته ای اش خریداری می کند. هر کس که در برنامه هسته ای با حکومت ایران همکاری می کند در معرض تحریم های آمریکا قرار می گیرد.
رابرت پالادینو معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت «دولت ترامپ حکومت ایران را درباره فعالیت های بی ثبات کننده در منطقه و رویکرد زیانبارش برای مردم ایران مورد بازخواست قرار می دهد و تلاش می کند تا ایران هرگز به سلاح هسته ای دست پیدا نکند».
با توجه به قانون جدید، افراد و نهادهای مورد تحریم از دسترسی به نظام مالی آمریکا محروم می شوند و افراد و شرکت های خارجی که به این گروه های مشمول تحریم کمک مالی می کنند مشمول تحریم می شوند.  همه گروه ها و افراد از جمله دانشمندان و معامله گران و کارشناسان فنی که با برنامه گسترش هسته ای ایران مرتبط هستند تحریم می شوند.
وزارت امور خارجه آمریکا با انتشار بیانیه ای گفت «محسن فخری زاده رییس برنامه تسلیحات اتمی ایران یکی از افراد مشمول تحریم های جدید آمریکا است. فخری زاده بنیانگذار سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی ایران (سپند) و پروژه آماد در فوریه ۲۰۱۱ است. با توجه به اطلاعات آژانس بین المللی انرژی اتمی فخری زاده به دستور سران جمهوری اسلامی از آرشیو پروژه آماد که هدف آن تولید سلاح هسته ای بوده در فعالیت های خود به عنوان رییس سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی استفاده کرده است».
این بیانیه افزود «۱۵۰۰ نفر در سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی فعالیت می کنند. این افراد پژوهشگرانی هستند که سابقه کار در پروژه آماد دارند و به فعالیت های خود در این سازمان نیز ادامه دادند. افراد مورد نظر در زمینه توسعه کاربرد دو گانه که احتمالا ایجاد سیستم برای ساخت و تولید سلاح هسته ای بود پژوهش و تحقیق می کنند».
دو مقام وزارت امور خارجه و خزانه داری آمریکا در نشست تلفنی روز جمعه (۲۲ مارس) گفتند گزارش اسرائیل در مورد آرشیو فعالیت هسته ای و برنامه ای هسته ای ایران پرسش های فراوانی ایجاد کرده است. در این گزارش به نام افراد و متخصصان فعال در عرصه توسعه برنامه هسته ای ایران و نیز برنامه توسعه موشک های دارای کلاهک هسته ای اشاره شده است.
یک مقام وزارت خزانه داری آمریکا گفت «دانشمندان و متخصصان مرتبط با برنامه هسته ای و موشکی در مرحله جدید مورد تحریم قرار می گیرند. نهادها و شرکت ها از دسترسی به فناوری و نیز سفر برای مشارکت در نشست های علمی در خارج کشور محروم می شوند. ایران همچنین حق استخدام نسل جدید کارشناسان و تکنسین ها در عرصه فعالیت موشکی و هسته ای را ندارد. ما همچنان به رویکرد خود در پیگرد این شرکت ها ادامه می دهیم. این شرکت ها تحت پوشش نام جعلی فعالیت می کنند. همچنین، همه گروه ها و شرکت های حامی و کمک کننده به برنامه هسته ای ایران مورد پیگرد قرار می گیرند و این پیام آشکار و محکمی به حکومت ایران است. ما اجازه نمی دهیم ایران به برنامه تسلیحات هسته ای دست پیدا کند و تهران باید پای میز مذاکره بنشیند».
این مقام وزارت خزانه داری آمریکا خاطر نشان کرد «حکومت ایران در دور جدید تحریم ها باید درباره برنامه تسلیحات اتمی پیشین خود به طور صادقانه پاسخگو باشد. این در حالیست که حکومت ایران آرشیو هسته ای خود را مخفی نگه داشته بود و فخری زاده مسئول پیگیری پژوهش ها و آزمایش های دانشمندان سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی درباره برنامه هسته ای بوده است. این سازمان تحت پوشش موسسات فرعی و با عناوین گوناگون و با معامله گران متعدد فعالیت می کرده تا از کشورهای دیگر به مواد لازم در پژوهش های هسته ای اش دست یابد». 
یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگاران گفت «فعالیت های محرمانه ایران بیانگر معایب برجام است. تصمیم آمریکا برای خروج از برجام درست بود. مایک پمپئو وزیر امور خارجه گفت که باید توافق جامع جدیدی حاصل شود تا جلوی همه گزینه های ایران برای تولید سلاح اتمی را بگیرد و ایران را به خاطر همه فعالیت های هسته ای پیشین مورد بازخواست قرار داده و برنامه هسته ای ایران زیر نظر کامل آژانس بین المللی انرژی هسته ای قرار گرفته و غنی سازی متوقف شده و رآکتورهای آب سنگین تعطیل شوند».
این مقام وزارت امور خارجه آمریکا دانشمندان هسته ای را از همکاری با سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی برحذر داشت و گفت در غیر اینصورت این افراد با پیامدهای ناگواری روبرو می شوند.
اعلام تحریم های جدید با سفر مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا به لبنان و دیدار با پرزیدنت میشل عون و نخست وزیر سعد الحریری و وزیر کشور ریا الحسن همزمان شده است. پمپئو در دیدار با مقام های لبنانی درباره فعالیت های حزب الله هشدار داد. همچنین تحریم های جدید در حالی اجرا می شوند که پرزیدنت ترامپ از به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان و حق اسراییل برای دفاع از خود در برابر اقدامات حزب الله در مرز لبنان و اسرائیل خبر داد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.