برایان هوک به «الشرق الاوسط»: تهران برای گسترش ایدلوژی خود ثبات منطقه را تهدید می‌کند

هوک: قدرت ایران برای تامین مالی تروریسم به دنبال تحریم ها کاسته شد...دیدگاه مشترک آمریکا و اروپایی ها درباره ایران بیشتر از نقاط اختلاف است

برایان هوک به «الشرق الاوسط»: تهران برای  گسترش ایدلوژی خود ثبات منطقه را تهدید می‌کند
TT

برایان هوک به «الشرق الاوسط»: تهران برای گسترش ایدلوژی خود ثبات منطقه را تهدید می‌کند

برایان هوک به «الشرق الاوسط»: تهران برای  گسترش ایدلوژی خود ثبات منطقه را تهدید می‌کند

آمریکا همزمان با خروج از برجام در ماه مه پارسال به دنبال ایجاد محدودیت در دسترسی ایران به منابع درآمد است. دولت آمریکا تلاش می کند تا از این طریق جلوی هزینه ایران در فعالیت های ستیزه جویانه و تامین مالی تروریسم در منطقه را بگیرد. دولت آمریکا در نظر دارد تا سپاه پاسداران و سپاه قدس را در فهرست گروه های تروریستی قرار دهد اما از سوی دیگر از تاثیر این اقدام بر نیروهای آمریکایی در عراق نگران است. همچنین، افزایش نفوذ «حزب الله» لبنان مورد حمایت ایران موجب نگرانی روز افزون دولت آمریکا است.
«الشرق الاوسط» با برایان هوک نماینده ویژه امور ایران در آمریکا درباره استراتژی واشنگتن در مورد ایران و تلاش برای منزوی کردن «حزب الله» و جلوگیری از تامین مالی این گروه از سوی ایران و نیز گفتگوهای جاری بین اتحادیه اروپا و آمریکا درباره دست یابی به تفاهم سیاسی فراگیر در مورد رفتار با ایران گفتگو کرده است.
برخی مطبوعات گزارش دادند که دولت آمریکا در آستانه معرفی «سپاه پاسداران» و «سپاه قدس» تابع آن به عنوان دو گروه تروریستی است. نظر شما در این باره چیست؟
من درباره گزارش های مربوط به تحریم ها یا قرار دادن شرکت ها در فهرست های تروریستی اظهار نظر نمی کنم. اگر قرار باشد «سپاه قدس» و «سپاه پاسداران» را در فهرست تروریسم قرار بدهیم پیشتر در این باره اظهار نظر نمی کنیم.
«حزب الله» لبنان و «حماس» -دو گروه تابع ایران- نیز در فهرست گروه های تروریستی آمریکا قرار گرفتند. چرا «سپاه قدس» و «سپاه پاسداران» در این فهرست قرار نگرفته اند؟
خب اعضای کنگره و مقام های دولت آمریکا پارسال دراین باره اختلاف نظر فراوان داشتند. محور اختلاف دیدگاه دو طرف در این باره بود که اگر «حماس» و‌ «حزب الله» در فهرست گروه های تروریستی هستند پس باید «سپاه قدس» و «سپاه پاسداران» نیز در این فهرست باشند. اما بنده تصمیم گیری درباره معرفی کردن برخی ارگان ها به عنوان گروه های تروریستی را زودتر از موعد اعلام نمی کنم.
به نظر شما هدف اصلی سفر مایک پمپئو وزیر امور خارجه به لبنان چیست؟
وزیر امورخارجه تا حالا چندین بار به لبنان سفر کرده است یعنی زمانی که عضو کنگره بود. شهروندان لبنانی آمریکایی فراوانی در حوزه انتخابیه وی در کانزاس اقامت دارند. پمپئو و مقام های لبنانی عمدتا درباره «حزب الله» و فعالیت ها و عوامل تهدید زای این گروه علیه اسرائیل گفتگو می کنند. پمپئو همچنین اعلام خواهد کرد که «حزب الله» یک گروه تروریستی مورد حمایت حکومت ایران است. «حزب الله» توسط ایران ساپورت مالی می شود که در سال به هفتصد میلیون دلار می رسد. نتیجه این شد که دستمزد پیکارجویان «حزب الله» در لبنان بیشتر خود نیروهای ایرانی شده است. ما خواهان این هستیم که ایران از تضییع منابع مالی مردم ایران برای گروه های تروریستی دست بکشد و آنها را خرج مردم ایران کند.
آنچه موجب شادمانی می شود این است که تنها در عرض یازده ماه بعد از خروج آمریکا از برجام در ماه مه گذشته و تحریم های نفتی و مالی، حکومت انقلابی مزایای اقتصادی مهم و نیز دیگر منابع مالی درآمد زا از دست داد. به خاطر همین سران «حزب الله» برای نخستین بار از مردم درخواست کمک مالی کردند. این تنها نمونه ای از پیامدهای تحریم آمریکا بر سیاست خارجه ایران است. حجم منابع مالی ایران در سایه حکومت انقلابی حاکم در دوره التزام آمریکا به برجام کاهش یافت. حکومت ایران دیگر نمی تواند گروه ها وسازمان های تروریستی را مثل گذشته ساپورت مالی کند. ایران در گذشته از تعلیق تحریم ها به عنوان ابزاری برای افزایش درآمد استفاده می کرد و آن را خرج فعالیت های تروریستی می کرد. البته این نه تنها برای مردم لبنان بلکه برای مردم خاورمیانه نیز خوب است.
گویا نفوذ «حزب الله» در لبنان رو به افزایش است. همچنین اغلب سران لبنان از جمله پرزیدنت میشل عون از «حزب الله» حمایت می کنند. آنها وجود «حزب الله» را برای دفاع از لبنان ضروری می دانند. نظر شما در این باره چیست؟
 فکر می کنم پمپئو واقعیت را به سران لبنان درباره «حزب الله» خواهد گفت و آنها را به لزوم فاصله گرفتن از سیاست خطر آفرین برای لبنان تشویق می کند. فعالیت «حزب الله» در لبنان و تهدید اسرائیل توسط این گروه و غیره تنش زا هستند. اسرائیل به دنبال افزایش تنش نیست و مردم لبنان هم به دنبال تنش آفرینی نیستند. اما آنچه اتفاق افتاده این است که یک گروه تروریستی بر کابینه لبنان مسلط شده است. پمپئو با صراحت تمام این واقعیت را با دولت لبنان در میان می گذارد. ایرانیان چه در لبنان و چه در عراق به دنبال تقویت دولت های هوادار خود و تحمیل هویت قومی خود در آنجا و تضعیف امنیت کشورها هستند. آنها از طریق مزدورانشان در این کشورها حضور دارند تا با دشمنان ایران بجنگند.
آیا آمریکا و اتحادیه اروپا درباره یک توافق سیاسی در خصوص برنامه و فعالیت هسته ای و اقدامات ایران در منطقه در حال رایزنی هستند؟
گمانه زنی ها حاکی از اعلام تحریم ماهان ایر ایران توسط فرانسه است. اگر فرانسوی ها این کار را انجام دهند به آلمان و انگلیس ملحق می شوند. دو کشور اخیر هم پیشتر ماهان ایر را تحریم کردند. ماهان ایر در فهرست تحریم های آمریکا قرار دارد. انتظار می رود کشورهای دیگری هم شرکت های هواپیمایی ایران را تحریم کنند. در مورد دست یابی به یک توافق هسته ای با ایران باید گفت که اولا توافق هسته ای باید در راستای برقراری ثبات در منطقه و رعایت حقوق بشر بسته شود. چنین چیزی تا حالا اتفاق نیفتده است. دیدگاه مشترک آمریکا و اروپایی ها درباره ایران بیشتر از نقاط اختلاف است. ما درباره برجام اختلاف نظر داریم اما در خصوص رفتار ایران دیدگاه مشترکی داریم. اتحادیه اروپا به دلیل دست داشتن تهران در طرح ترور برخی مخالفان رژیم در اروپا وزارت اطلاعات ایران را تحریم کرد. اتحادیه اروپا و کشورهای بزرگ اروپایی در حال حاضر به دنبال فشار بیشتر بر تهران برای توقف فعالیت های ستیزه جویانه در منطقه و در کشورهای همسایه هستند. سران اروپا در شرایط کنونی به حکومت انقلابی برای توقف نقض حقوق بشر و فعالیت های تروریستی در اروپا فشار می آورند. تصور نمی کنم برجام مانعی برای اروپا برای فشار به ایران باشد.
ما بعد از خروج از برجام اقدام به افشای فعالیت ها و رفتار حکومت ایران در منطقه کردیم که بسیار مفید بود. ما تحریم هایی که بعد از برجام تعلیق شده بودند را دوباره برگرداندیم. این باعث شد تا ایران بعد از خروج آمریکا از برجام هزینه بیشتری برای تامین مالی و تقویت فعالیت های ستیزه جویانه در منطقه متحمل شود. تحریم های اقتصادی قبل از خروج آمریکا از برجام به حال تعلیق درآمده بود. منابع درآمدزای ایران متعدد هستند و این حکومت مهارت خاصی در جمع آوری پول و هزینه آن در راه تروریسم دارد.
چرا آمریکا با تمدید معافیت عراق از تحریم بخش انرژی ایران موافقت کرد؟ آیا برنامه ای برای کمک به عراق برای عدم وابستگی به منابع انرژی ایران در نظر دارید؟
این معافیت استثنایی به مدت ۹۰ روز است که به مدت کوتاهی قابل تمدید است. اما در مقابل آمریکا از عراق انتظار دارد تا اقدامات بیشتری در راستای کاهش وابستگی به برق ایران اتخاذ کند. ما این کار را برای کمک به شهروندان جنوب عراق انجام دادیم تا به منابع انرژی روزمره دسترسی پیدا کنند نه برای کمک به حکومت ایران. مهم این است که خود عراقی ها هم از سطح وابستگی به ایران بکاهند. ایران هیچ گاه به شهروندان عراقی اهمیت نداده و نمی دهد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.