سعودی خواستار نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تاسیسات اسرائیل شد

ابراز نگرانی سعودی درباره پیامدهای ناگوار نیروگاه بوشهر بر سواحل خلیج

سعودی خواستار نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تاسیسات اسرائیل شد
TT

سعودی خواستار نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تاسیسات اسرائیل شد

سعودی خواستار نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تاسیسات اسرائیل شد

سعودی از جامعه جهانی خواست تا اسرائیل را تحت فشار قرار داده تا طبق دو قطعنامه ۴۸۷ و ۶۸۹ شورای امنیت به توافق نامه اقدامات تضمینی آژانس بین المللی انرژی اتمی ملحق شود. اسرائیل تنها کشور خاورمیانه است که به عنوان یک کشور غیر هسته ای عضو توافق نامه نشده است. 
سعودی همچنین درباره پیامدهای زیانبار ناشی از نیروگاه بوشهر در کشورهای ساحلی خلیج عربی ابراز نگرانی کرد. این نیروگاه در فاصله تقریبا ۲۰۰ کیلومتری کرانه خلیج عربی قرار دارد. نیروگاه بوشهر روی یک خط گسل فعال ساخته شده است: «تشعشعات رادیواکتیو ممکن است به بیرون نشت کرده و منطقه را در معرض خطر و آلودگی هوایی و غذایی جدی و بزرگ قرار دهد».
دکتر خالد منزلاوی نماینده دائم سعودی در سازمان ملل در نیویورک طی سخنرانی در اجلاس کمیته مقدماتی نشست بازنگری پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای در ۲۰۲۰ افزود «سعودی جزو اولین کشورهایی بود که عضو پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای و نیز توافق نامه اقدامات تضمینی آژانس بین المللی انرژی اتمی شد. سعودی بر این باور است که از میان برداشتن تسلیحات اتمی تنها راه حل برای برقراری امنیت وصلح در جهان است. تلاش ها برای از بین بردن تسلیحات اتمی از درک جامعه بین الملل درباره اقدامات و معاهدات حقوقی و اخلاقی کنونی آغاز می شود. این قراردادها به منظور خلع تسلیحات اتمی در جهان تنظیم شده اند».
او خاطر نشان کرد «تسلیحات کشتار جمعی منجر به برقراری امنیت و ثبات نمی شوند. همکاری و گفتگو و تلاش برای دست یابی به توسعه و پیشرفت و خودداری از مسابقه دست یابی به سلاح کشتار جمعی باعث امنیت و ثبات می شود».
جامعه بین الملل درباره پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای و سه اصل آن یعنی خودداری از انتقال و دریافت سلاح هسته ای و کاربرد صلح آمیز انرژی هسته ای اتفاق نظر دارند. این سه اصل سنگ بنای ساختار پیمان منع گسترش تسلیحاتی هسته ای هستند. سعودی با توجه به اصول یاد شده بر این باور است که اهداف این معاهده بدون پذیرش جهانی آن و عضویت کشورهای غیر هسته ای در اسرع وقت قابل اجرا نیستند.
 دکتر منزلاوی افزود «سعودی بر این باور است که همه کشورها از حق دست یابی به انرژی هسته ای صلح آمیز برخوردارند که باید با توجه به معیارهای آژانس انرژی هسته ای و نیز زیر نظر این نهاد باشد. انرژی صلح آمیز هسته ای در راستای مصلحت انسان و تسهیل انتقال فناوری و تجربه و ابزارهای توسعه کاربرد صلح آمیز انرژی هسته ای مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از منابع انرژی دوستدار محیط زیست است. لذا سعودی از کشورهای پیشگام در زمینه صنایع هسته ای می خواهد تا برای از میان برداشتن موانع بر سر انتقال انرژی هسته ای به کشورهای در حال توسعه همکاری کنند».
او خاطر نشان کرد «سعودی با توجه به اهمیت گسترش انرژی هسته ای صلح آمیز بر اساس پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی و نیز اهمیت امنیت هسته ای و رعایت معیارهای امنیت هسته ای در تاسیسات اتمی عضو توافق اقدامات تضمینی آژانس شد. بر کسی پوشیده نیست که نیروگاه های اتمی فاقد استانداردهای امنیت هسته ای حتی اگر صلح آمیز نیز باشند خطری برای همه کشورها به شمار می روند».
او افزود «سعودی از جامعه جهانی و سازمان ملل و آژانس بین المللی انرژی هسته ای می خواهد تا ایران را برای امضای توافق اقدامات تضمینی آژانس اتمی تحت فشار قرار دهند. سعودی نیز از آژانس هسته ای می خواهد تا گزارش دوره ای درباره آمادگی کشورها برای رویارویی با فاجعه احتمالی سوانح نشت تشعشعات هسته ای و نحوه مقابله با آن منتشر کند».
دکتر خالد منزلاوی گفت «سعودی بر اهمیت همکاری کشورهای عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای با آژانس اتمی در راستای عمل به وظایف خود تاکید می کند».
او خاطر نشان کرد «ایران به گسترش توانمندی های هسته ای خود ادامه می دهد. این کشور از اقدامات خرابکارانه در منطقه و حمایت تسلیحاتی و موشکی از گروه های تروریستی دست نکشیده است. فعالیت های ایران امنیت و صلح در منطقه و جهان را در معرض تهدید قرار داده است».
او گفت «سعودی خواستار در پیش گرفتن اقدامات سختگیرانه تر در برابر ایران از سوی جامعه جهانی است تا اینکه بتوان به هدف پیمان منع تسلیحات هسته ای یعنی برقراری صلح در جهان دست یافت».



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»