پوتین تهران را به ماندن در برجام فراخواند

پیش بینی کرملین از افزایش تنش درباره ایران

پوتین تهران را به ماندن در برجام فراخواند
TT

پوتین تهران را به ماندن در برجام فراخواند

پوتین تهران را به ماندن در برجام فراخواند

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه یک روز پس از دیدار با مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، به ایران توصیه کرد که به توافق هسته ای وفادار بماند، در عین حال هشدار داد؛ «ما گروه آتش نشانی نیستیم و نمی‌توانیم همه چیز را نجات دهیم».
به گزارش الشرق الاوسط، پوتین چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت در سوچی روسیه در حاشیه دیدار با الکساندر فان در بلن رئیس‌جمهوری اتریش در اظهاراتی متفاوت، سعی کرد تا نشان دهد در حال ایجاد فشار علیه تهران برای عدم خروج از برجام است، در عین حال واشنگتن را مسئول تنش به وجود آمده دانست. 
وی گفت: «بهتر است ایران در هر شرایطی از برجام خارج نشود، زیرا تهران را به دلیل از خروج از توافق به افزایش تنش متهم خواهند نمود و نه واشنگتن که در ابتدا آن خارج شده است.»
رئیس جمهور روسیه افزود: «من بارها و بارها در گفتگو با شرکای ایرانی گفتم که، به نظر من، بدون توجه به تمامی اتفاقات، برای ایران بهتر است که در این پیمان باقی بماند. یک مسئله غیردیپلماتیک را می خواهم مطرح کنم که ممکن است گوش دوستان اروپایی را آزار دهد؛ آمریکایی ها از توافق خارج شده اند، توافق نابود خواهد شد، کشورهای اروپایی نمی‌توانند هیچ کاری برای نجات آن انجام دهند، نمی‌توانند واقعا با ایران کار کنند تا زیان‌های اقتصادی این کشور را جبران کنند».
پوتین همچنین از وضعیت پیش آمده برای برجام ابراز تاسف کرد، مسئله ای که می توان آن باور روس ها برای فروپاشی تدریجی برجام توصیف کرد.
وی همزمان از آمادگی مسکو برای جلوگیری از افزایش تنش‌ها و میانجیگری خبر داد. 
در این میان، دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین روز چهارشنبه گفت روسیه از تصمیمات اخیر طرف ایرانی متاسف است. این در حالی است که آمریکا گفته‌ است که به دنبال جنگ نیست.
پسکوف گفت: برغم تضمین های تازه مایک پمپئو در روسیه، همچنان نسبت به شدت گرفتن تنش در منطقه پیرامون ایران نگران است. 
نگرانی کاخ ریاست جمهوری روسیه در حالی مطرح می شود که وزیر امور خارجه آمریکا اخیرا در گفتگو با وزیر امور خارجه و رئیس جمهوری روسیه تاکید کرده بود که کشورش تمایلی برای درگیری نظامی با تهران ندارد.
سخنگوی کرملین ضمن متهم کردن ایالات متحده آمریکا به تحریک ایران اضافه کرد: «اکنون شاهد آن هستیم که تنش ها در منطقه پیرامون تهران همچنان در حال شدت گرفتن است.»
به گفته وی، وزیر خارجه آمریکا در مورد بحران ایران «هیچ اطمینانی» به پوتین نداد که بتواند مایه رفع نگرانی شود.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.