سفر دیپلمات آلمانی به ایران برای میانجی‌گری همزمان با تشدید تنش ها

reuters
reuters
TT

سفر دیپلمات آلمانی به ایران برای میانجی‌گری همزمان با تشدید تنش ها

reuters
reuters

منابع دیپلماتیک آلمانی به خبرگزاری رویترز خبر داده که یک دیپلمات بلندپایه آلمانی روز پنج شنبه برای نشست با مقامات ایرانی به منظور حفاظت از توافق هسته ای با ایران و آرام کردن تنش های اقلیمی به تهران سفر کرده است.
این منبع آلمانی همچنین گفته است ینس پلوتنر مدیر سیاسی وزارت امور خارجه آلمان روز پنجشنبه به ایران سفر کرده و قرار است با عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران و دیگر مسئولان ایرانی دیدار و گفت‌و‌گو کند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان که برجام را در سال 2015 در کنار ایالات متحده، چین و روسیه امضا کرده اند در نظر دارند تا قدرت خود خروج آمریکا در سال گذشته از این توافق را جبران کنند. 
اما تصمیم ایران در ماه جاری مبنی بر عقب نشینی از برخی از بندهای این توافق در پاسخ به اقدامات آمریکا برای فلج کردن اقتصاد این کشور، این قرارداد را در معرض تهدید قرار داده است. 
این منبع دیپلماتیک آلمانی همچنین گفته است «حفاظت از توافق هسته ای در وین، در صدر اولویت های سفر مدیر سیاسی وزارت امور خارجه آلمان است».
تنش و تشنج میان ایران و ایالات متحده پس از تحرکات نظامی آمریکا در منطقه افزایش یافته است. 
در این میان وزارت دفاع امریکا روز چهارشنبه بررسی درخواست ارتش این کشور مبنی بر اعزام ۵ هزار سرباز دیگر به خاورمیانه را آغاز کرده است.
در مقابل خبرگزاری نظامی فارس، امروز پنجشنبه سرلشکر محمد باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح ایران نقل کرده که تقابل و رویارویی ایران و آمریکا، صحنه «برخورد اراده‌ها» است، و آتش افروزی احتمالی است که پاسخی نابود کننده را برای هر دشمن «ماجراجویی» را به دنبال دارد.
پیش از آن، فرمانده قرارگاه مرکزی حضرت خاتم الانبیاء(ص) وابسته به «سپاه» گفته است آمریکا و حامیانش جرات حمله رو در رو و نظامی علیه ایران به سبب «روحیه مقاومت» را ندارند.
به گفته این منبع آلمانی، «وضعیت در خلیج و منطقه و همچنین وضعیت پیرامون توافق هسته ای وین بسیار خطرناک است. خطر واقعی از پی تشدید تنش در کمین است.. در این وضعیت، گفتگو بسیار مهم است». 
توضیح سخنگوی شورای عالی امنیت ملی درباره سفر چند 'مقام خارجی' به ایران به 'نمایندگی از آمریکا' 
از سوی دیگر، کیوان خسروی سخنگوی شورای عالی امنیت ملی ایران در یادداشتی در خبرگزاری رسمی (ایرنا)، درباره میانجی‌گری‌ها و افزایش سفر مقامات خارجی به ایران نوشته است: «سفر مقامات مسئول کشورهای مختلف به ایران افزایش یافته است، عمدتا از آمریکا نمایندگی دارند». 
خسروی درباره پاسخ ایران به این دیدارها هم گفت «بر اساس سیاست اصولی ایران، بدون استثناء، پیام اقتدار، منطق، مقاومت و ایستادگی ملت ایران به آنان ابلاغ شده است».
 درباره مذاکره مستقیم با آمریکا هم نوشته «به صراحت گفته ایم تا رفتارها عوض نشود، تا حقوق کشور تامین نشود، تا از لفاظی به اقدام عملی تغییر مسیر ندهند، راه همین است. به هیچ وجه مذاکره ای در کار نخواهد بود».
همچنین قرار است محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران امروز برای رایزنی درباره وضعیت منطقه به پاکستان برود. 
خبرگزاری (ایرنا) این سفر را در ادامه رایزنی های آسیایی وزیر خارجه ایران خوانده است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»