بن علوی: با کمک دیگران برای مهار تنش میان واشنگتن و تهران تلاش می کنیم

به گفته وزیر خارجه عمان روابط با اسرائیل در حالت طبیعی به سر می برد.. او احتمال داد که کشورش در «کارگاه عملی» اقتصادی پیش از اعلام طرح صلح آمریکایی شرکت کند

 بن علوی: با کمک دیگران برای مهار تنش میان واشنگتن و تهران تلاش می کنیم
TT

بن علوی: با کمک دیگران برای مهار تنش میان واشنگتن و تهران تلاش می کنیم

 بن علوی: با کمک دیگران برای مهار تنش میان واشنگتن و تهران تلاش می کنیم

یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان با اشاره به اینکه کشورش برای مهار تنش در بحران فعلی میان ایالات متحده و ایران تلاش می کند، گفت: بروز هر نوع جنگی خطرناک است.. و در صورت شعله ور شدن آن ممکن است همه جهان آسیب ببیند». 
به گزارش الشرق الاوسط، بن علوی در گفتگو با هفته نامه المجله تاکید کرد «دو طرف آمریکا و ایران میزان خطرناک بودن این نزاع و لغزش تا این حد را درک می کنند».
بن علوی انجام میانجیگری عمان میان تهران و واشنگتن را رد نکرد اما گفت: با کمک دیگران برای مهار تنش میان واشنگتن و تهران تلاش می کنیم. او همچنین از وجود تماس های فراوان در این خصوص پرده برداشت. 
بن علوی از جامعه بین الملل خواست تا با همراهی عمان، تلاش هایی در راستای پیشگیری از وقوع خطر انجام دهد.
این وزیر عمانی روز دوشنبه هفته گذشته به تهران سفر و با همتای ایرانی خود دیدار کرد، سپس به لندن رفت. او درباره این دیدار گفت: «من نظر ایرانی ها را شنیدم.. آنها قصدی برای ورود به جنگ را ندارند».
بن علوی همچنین در سفر به لندن، یک یادداشت تفاهم همکاری و شراکت با جرمی هانت همتای بریتانیایی خود برای توسعه روابط دوجانبه در زمینه های سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی، توسعه ای و تکنولوژی امضا کرد.
بن علوی که از سال 1997 وزیر خارجه عمان است، درباره روابط کشورش با بریتانیا گفت: «روابط ما با بریتانیا ریشه در تاریخ دارد و این یادداشت تفاهم یک سند رسمی برای دوستی عمیق میان دو طرف است».
وی همچنین درباره روابط کشورش با اسرائیل گفت: «روابط با اسرائیل در جهانی تو در تو، در حالت طبیعی به سر می برد». 
بن علوی همچنین گفت که بنیامین نتانیاهو تنها نخست وزیر اسرائیل نیست که به این کشور سفر کرده است و پیش از آن اسحاق رابین، شیمون پرز و مسئولان دیگری نیز به عمان سفر کرده بودند. وی افزود: «این سفرها در زمان های حساس و بحران های منطقه ای صورت می گرفتند».
وزیر خارجه عمان اضافه کرد: «سفر نتانیاهو به پادشاهی عمان بنا به درخواست او صورت گرفت و پیش از وی محمود عباس (ابو مازن) همینطور.. درباره کمک به دو طرف اسرائیلی و فلسطینی برای برون رفت از بحرانشان گفتگو کردیم».
وی ادامه داد: «دیدگاه های نتانیاهو را شنیدیم و او دیدگاه های ما را. معتقدیم که دستیابی فلسطینی ها به یک دولت مستقل اصل و اساس هرگونه ابتکارعمل یا طرحی برای صلح است.. هر چیزی که مانع این شود، پذیرفتنی نیست».
بن علوی در ادامه اظهار کرد: «می دانیم که این مسئله ساده نیست.. سختی های زیادی دارد، نیاز به مقدمات و گفتگوهایی دارد، اما بسیاری از این پیچیدگی ها راه حل دارند.. اسرائیل و فلسطین در یک منطقه جغرافیایی مشترک واقع شدند، بنابراین باید بین این دو شراکت های مفید صورت بگیرد».
وی همچنین گفت: «اسرائیل اکنون یک حکومت موفق است.. اما سرزمین فلسطینی در کرانه باختری و غزه را اشغال کرده.. زمانی فرا می رسد که این دو مجبور به همکاری و شراکت شوند».
وزیر خارجه عمان افزود: «اسرائیلی ها دارای قدرت، اقتصاد، پیشرفت علمی و تکنولوژی هستند، اما آنها بابت ثبات و آرامش نگرانی دارند.. آنها نگران آینده شان هستند به عنوان یک دولت غیرعربی در فضایی متشکل از 400 میلیون شهروند».
او درباره طرح صلح آمریکایی که قرار است به زودی اعلام شود نیز گفت: «فلسطینی ها نمی توانند از حق خود برای برپایی دولت پس از 70 سال از برپایی دولت اسرائیل کوتاه بیایند.. پادشاهی عمان از این طرح آگاه نیست.. اما در نظر داشته باشیم که گفتگوهای پرفشاری درباره آن درخواهد گرفت».
این مقام مسئول عمانی همچنین یادآور شد: «نمی توان پذیرفت که اسرائیل دولت داشته باشد و فلسطینی ها در چادرها بمانند، این پذیرفتنی نیست.. این را به آمریکایی ها گفته ایم و تاکید کردیم که مسئله مسئله پول نیست اما مسئله ملتی در حدود 10 میلیون نفر در داخل و خارج از فلسطین است. اسرائیل باید دولت دوست برای فلسطینی ها باشد و دولت شریک نه دولت غاصب.. اگر این مسائل در طرح آمریکا حل نشوند این طرح ناقص خواهد بود».
او احتمال داد که کشورش در «کارگاه عملی» اقتصادی پیش از اعلام طرح صلح آمریکایی در چندین کشور در 25 ژانویه شرکت کند.
بن علوی درباره مسئله یمن نیز از همه طرف ها خواست تا فضایی مناسب برای فرستاده سازمان ملل و همچنین فضای اعتماد دوجانیه برای رسیدن به راهکاری فوری ایجاد کنند.



ایران و اسرائیل: تقابل پاسخ‌ها و معادلات قدرت و بازدارندگی

تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
TT

ایران و اسرائیل: تقابل پاسخ‌ها و معادلات قدرت و بازدارندگی

تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)
تصویری که ارتش اسرائیل از یکی از جنگنده‌های خود پس از حملات هوایی به ایران در روز شنبه منتشر کرده است (ارتش اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)

آمریکا همیشه کار درست را انجام می‌دهد، اما پس از تجربه تمامی گزینه‌های دیگر. این سخن وینستون چرچیل درباره آمریکاست که به‌خوبی به وضعیت کنونی درگیری ایران و اسرائیل از زمان انقلاب ایران در اواخر دهه ۱۹۷۰ می‌پردازد. اسرائیل و ایران از تمام راه‌های مختلف در این نبرد استفاده کرده‌اند؛ از جنگ نیابتی و عملیات اطلاعاتی تا تقابل مستقیم. همکاری ایران و اسرائیل در ماجرای ایران-کنترا در دهه ۱۹۸۰ تنها استثنا بود که به درخواست آمریکا صورت گرفت. هرچند شرایط تغییر کرده است، بازیگران همچنان همان‌ها هستند. حتی می‌توان گفت که آمریکا تا کنون، به‌جز تلاش جیمی کارتر برای آزادسازی گروگان‌های آمریکایی در تهران در سال ۱۹۸۰، به‌طور مستقیم ایران را هدف نظامی قرار نداده است. همچنین ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، که در عراق در سال ۲۰۲۰ و با توجیه ترامپ مبنی بر «تهدید قریب‌الوقوع» انجام شد، نمونه‌ای دیگر از این رویکرد است.

رهبر ایران علی خامنه‌ای در دیداری در تهران در روز یکشنبه سخنرانی می‌کند (خبرگزاری غرب آسیا - رویترز)

قدرت تصویر

امروزه، تصویر به عنصر مهمی برای نمایش پیروزی یا شکست تبدیل شده است. در عصر دیجیتال، تصویر خود پیام است، همان‌طور که فیلسوف فرانسوی، رژی دوبریه، اشاره می‌کند. تصویر امروز همپای توپ و هواپیما و جنگ سایبری حرکت می‌کند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ماه گذشته تصویری منتشر کرد که نشان می‌داد دستور ترور حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، را صادر می‌کند. همچنین، هفته گذشته، از مرکز فرماندهی و کنترل وزارت دفاع اسرائیل، تصاویری از نتانیاهو در حال رهبری جنگ علیه ایران منتشر شد. در مقابل، ایران هم تصویری از سرتیپ امیر علی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران، در حال صدور دستور شلیک موشک به اسرائیل در اوایل اکتبر و طی عملیات «وعده صادق-۲» منتشر کرد. پس از آن، تصویری از آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در حال اعطای نشان به حاجی زاده منتشر شد.

هنگام اجرای عملیات «وعده صادق-۲»، تصاویر موشک‌های ایرانی که در هوا پخش می‌شد، به‌طور زنده در رسانه‌ها نمایش داده شد. این تصاویر برای داخل اسرائیل نگران‌کننده بود، زیرا به دلیل کوچک بودن مساحت اسرائیل، صدمات قابل توجهی می‌توانست وارد شود. اما در پاسخ اخیر اسرائیل، چنین تصویری از نمایش قدرت وجود نداشت، هرچند وسعت و قدرت ابزارهای استفاده‌شده از سوی اسرائیل بسیار بیشتر بود. دلیل این تفاوت چیست؟

تصویری ماهواره‌ای گرفته شده توسط شرکت «پلانت لبز» خسارات وارده به تأسیسات نظامی پارچین در جنوب شرقی تهران را در تاریخ ۲۴ اکتبر نشان می‌دهد (رویترز)

حمایت پشت پرده

همواره باید به دنبال حامیان این درگیری‌ها بود. آمریکا نقشی عملیاتی در غزه و کنترلی در لبنان ایفا می‌کند. در غزه، اسرائیل با هدایت آمریکا و تحت نظارت‌های گاه محدود و گاه شدید واشنگتن عمل می‌کند. اما در لبنان، جنگ تحت هدایت اسرائیل با آزادی عملی بیشتری از سوی آمریکا پیش می‌رود. در سطح ژئوپلیتیکی و در رابطه با ایران، آمریکا با محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای مواجه است که نمی‌تواند آن‌ها را نادیده بگیرد.

معادلات قدرت و بازدارندگی

در معادلات کنونی قدرت و بازدارندگی منطقه‌ای، پس از واکنش اخیر اسرائیل به ایران، نکات زیر قابل بررسی هستند:

در زمان جنگ، بازدارندگی از بین می‌رود و برای بازسازی آن، استفاده از خشونت تنها راه است. ایران نشان داده که می‌تواند به عمق اسرائیل حمله کند و اسرائیل نیز ثابت کرده که بازوی قدرتمندش به ایران می‌رسد. اما هنوز هیچ یک موفق به تثبیت معادلات بازدارندگی جدیدی نشده‌اند که آینده نظم منطقه‌ای را تعیین کند.

با واکنش اسرائیل، دینامیک جنگ در صحنه‌های لبنان و غزه دوباره فعال شده است، زیرا پس از هر پاسخ، اجراکننده در حالت دفاعی قرار می‌گیرد و منتظر واکنش طرف مقابل می‌ماند.

بنیامین نتانیاهو در جلسه امنیتی در وزارت دفاع در تل‌آویو در جریان حمله‌ای که آخر هفته گذشته ایران را هدف قرار داد (دفتر رسانه‌ای دولت اسرائیل - خبرگزاری فرانسه)

ایران نمی‌تواند خود را ضعیف نشان دهد، زیرا ضعف به معنای دعوت از دشمن به حمله است. هنری کیسینجر گفته است که ضعف، تجاوز را جلب می‌کند؛ ازاین‌رو، ایران باید با اقدامات خود نشان دهد که قدرتمند است.

مبدأ «صبر استراتژیک» دیگر برای ایران با شرایط فعلی مطابقت ندارد، چرا که ایران در وضعیت بحرانی استراتژیک قرار دارد. اگر پاسخ دهد، مشکل ایجاد می‌شود و اگر پاسخ ندهد، ضعف نشان می‌دهد. گزارش‌ها حاکی از این است که اسرائیل در حمله اخیر خود، تمامی سامانه‌های دفاعی ایران را هدف قرار داده است که در صورت صحت، به اسرائیل امکان پرواز آزادانه در آسمان ایران را می‌دهد.

این شرایط برای اسرائیل هم صادق است. ضعف، حتی در حد تصور، برای اسرائیل مسئله‌ای مرگ و زندگی است. دیوید بن گوریون به موشه دایان گفت که اسرائیل با شکست در اولین جنگ سقوط می‌کند.

مشکل ایران در این است که هنگام پاسخ، تنها و بدون حمایت خارجی است، به‌ویژه پس از تضعیف نیروهای متحدش، مانند حزب‌الله. در مقابل، اسرائیل با حمایت کامل آمریکا واکنش نشان می‌دهد.

پایان دادن به چرخه پاسخ‌ها

پایان دادن به چرخه پاسخ‌ها و پاسخ به پاسخ، نیاز به ترتیب و شرایط خاصی دارد که همه طرف‌ها بتوانند آن را بپذیرند. به نظر می‌رسد که هنوز شرایط به این مرحله نرسیده است.