جدیدترین موضع ایران درباره مذاکره با آمریکا: چشم‌اندازی نمی‌بینیم

AFP
AFP
TT

جدیدترین موضع ایران درباره مذاکره با آمریکا: چشم‌اندازی نمی‌بینیم

AFP
AFP

وزارت خارجه ایران امروز در حالی بار دیگر بر عدم مذاکره با آمریکا تأکید کرده که پیش از این حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران گفته‌است که «او طرفدار مذاکره است».
به گزارش الشرق الاوسط، سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران امروز سه شنبه ۷ خرداد، در نشست خبری با خبرنگاران گفت: «ما فعلاً چشم‌اندازی برای مذاکره با آمریکا نمی‌بینیم».
همزمان یک مقام ارشد وزارت خارجه ایران به عمان سفر کرده و وزیر خارجه عراق هم در دیداری با محمد جواد ظریف بار دیگر پیشنهاد میانجیگری میان ایران و آمریکا را داده‌است.
موسوی اضافه کرد: «ایران با هیچ‌یک از مقامات دولتی آمریکا مذاکره ای نخواهد داشت».
خبرگزاری نظامی «تسنیم» در عین حال به نقل از موسوی گزارش داد؛ «باید منتظر تحولات و شرایط بمانیم. ایران بر اساس ملاحظات سیاسی، ملی، امنیتی و بر اساس سابقه تعامل خود، راه دیپلماسی را نبسته‌است».
ناظران معتقدند که چرایی عدم مذاکره آمریکا و ایران علیرغم تشدید تنش در منطقه خلیج، ناشی از فشار جریان تندرو در ایران ایران است.
در روزهای اخیر علی خامنه‌ای رهبر ایران مذاکره را سم دانسته و روزنامه کیهان وابسته به او، با «هفت دلیل» آن را رد کرده‌است.
موسوی همچنین تهدید کرد «اگر در مدت زمان باقیمانده تحول خاصی نیفتد ایران با جدیت گام‌های بعدی را خواهد برداشت».
رسانه‌های ایران روز دوشنبه ۱۶ اردیبهشت خبر داده بودند که این کشور قرار است در عین ادامه برجام، برخی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را «در چارچوب» بندهای ۲۶ و ۳۶ این توافق از سر بگیرد.
به گفته او، «۱۲ شرط کذایی پمپئو قابل پذیرش نیست».
پیش از این وزیر خارجه ایالات متحده از راهبرد و استراتژی جدید آمریکا در برابر ایران خبر داده بود و ضمن اعلام فشار بیشتر بر ایران، اعلام کرد واشینگتن آماده مذاکره با تهران در صورت تغییر رفتار رژیم ایران است.
سخنگوی وزارت خارجه ایران، در ادامه طرح وزیر خارجه این کشور در سفر به بغداد مبنی بر «معاهده عدم تعرض» را «ایده جدیدی» ندانست و اظهار کرد: «ظریف این پیشنهاد را با حسن نیت مطرح کرده‌است و امیدوار است که طرف‌های مقابل هم با حسن نیت با آن برخورد کنند».
وی اضافه کرد: «منطقه ما دچار یک بحران غیرضروری است و این باعث سوءتفاهاتی شده که موجب شده کشورهای فرامنطقه‌ای از آن سود ببرند. ایران با وجود برخی اختلاف نظرات جزئی اعلام کرده که آماده است با کشورهای منطقه‌ای وارد گفتگو شود. این پیشنهاد برای کشورهایی است که به اشتباه از سمت ایران احساس تهدید می‌کنند».
بنا به گزارش روزنامه کویتی «النهار»، یک مقام مسئول در وزارت خارجه این کشور دوشنبه ۲۷ ماه مه گفت ایران یادداشت تفاهم عدم تعرض به کشورهای همسایه خلیجی، ارائه نکرده‌است.
در روزهای گذشته، در دو نفتکش متعلق به سعودی و دو نفتکش دیگر متعلق به امارات و نروژ در آب‌های بندر فجیره در امارات عربی متحده طی عملیات خرابکارانه انفجارهایی روی داد و خساراتی به بار آورد.
چند روز پیش، رویترز به نقل از کارشناسان یک شرکت بیمه نروژی گزارش کرد که احتمالاً سپاه پاسداران با این انفجار ارتباط داشته‌است.
هفته گذشته همچنین سعودی گزارش کرد که چند پهپاد حامل مواد منفجره به خطوط لوله نفتی این کشور حمله کرده و خساراتی بر جای گذاشته‌اند. گروه حوثی یمن، که تحت حمایت ایران است، مسئولیت این حملات را برعهده گرفت.
در این میان و در پی افزایش نگرانی از تهدیدات احتمالی ایران، کشورهای خلیج موافقت کردند واشینگتن الگوی استقرار نیروهایش در این منطقهرا ساماندهی کند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.