الجبیر به «الشرق الاوسط»: سعودی خواستار جنگ نیست اما از منافعش دفاع می‌کند

تأکید کرد؛ اگر ایران می‌خواهد بخشی از جامعه بین‌الملل باشد باید سیاست منطقه ای خود را متوقف کند

 الجبیر به «الشرق الاوسط»: سعودی خواستار جنگ نیست اما از منافعش دفاع می‌کند
TT

الجبیر به «الشرق الاوسط»: سعودی خواستار جنگ نیست اما از منافعش دفاع می‌کند

 الجبیر به «الشرق الاوسط»: سعودی خواستار جنگ نیست اما از منافعش دفاع می‌کند

عادل الجبیر وزیر مشاور دولت سعودی در امور خارجی تأکید کرد دو اجلاس فوق‌العاده سران شورای همکاری خلیج و سران اتحادیه عرب در مکه «تحولات اخیر منطقه ای ناشی از سیاست‌های ایران را محکوم خواهند کرد». 
الجبیر همچنین در گفتگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که دولت سعودی از ابتدا به صراحت اعلام کرده بود که رغبتی به درگرفتن جنگ در منطقه را ندارد اما «برای صیانت و حفاظت از سرزمین، ملت و منافع خود از راه‌های مناسب تلاش خواهد کرد». 
این مقام سعودی ادامه داد: اگر ایران می‌خواهد بخشی از جامعه بین‌الملل باشد باید سیاست منطقه ای خود را متوقف کند. 
الجبیر همچنین در تبیین ابعاد و روند برگزاری سه نشست فوق‌العاده سران خلیجی، عربی و اسلامی در مکه گفت: «دو نشست خلیجی و عربی با هدف محکومیت رویدادهای اخیر در منطقه و سیاست‌های ایران که در پشت پرده این حوادث برای توسعه طلبی قرار گرفته، برگزار می‌شوند». 
وی دربارهٔ نشست سران اسلامی نیز گفت: این نشست چهاردهمین دوره خود را سپری خواهد کرد و به صورت روتین ریاست آن از ترکیه (رئیس دوره در حال اتمام) به سعودی واگذار خواهد شد. 
الجبیر ابراز امیدواری کرد که این نشست در تقویت نقش سازمان همکاری اسلامی و یافتن راهکارها برای چالش‌های پیش روی کشورهای اسلامی نقش مهمی ایفا کند. 
وزیر مشاور دولت سعودی در امور خارجی دربارهٔ احتمال پیشنهاد تعلیق عضویت ایران از سازمان همکاری اسلامی گفت: «ما پیش‌بینی می‌کنیم که همه کشورهای جهان سیاست‌های خصمانه ایران، دخالت‌های آن در امور کشورهای دیگر و کمک رسانی به تروریسم و امداد گروه‌هایی مثل حزب‌الله و حوثی‌ها به موشک‌های بالستیک را نمی‌پذیرند و رد می‌کنند».
الجبیر تأکید کرد که کشورهای جهان همچنین از ایران می‌خواهند تا به قوانین بین‌الملل، اصل حسن همجواری و عدم دخالت در مسائل کشورهای دیگر احترام بگذارد. ایران در صورتی که بخواهد جزوی از جامعه بین‌المللی باشد، بنابراین همگان منتظر ایجاد تغییر ریشه ای در سیاست تهران هستند».
وی دربارهٔ پیامدهای ناگوار وقوع جنگ در منطقه گفت: «ما بارها گفته‌ایم که خواهان جنگ نیستیم و می‌خواهیم به هر قیمت که شده از آن دوری کنیم، در عین حال نمی‌پذیریم که ایران به سیاست‌های خصمانه منطقه ای خود ادامه دهد».
الجبیر در پایان بر ادامه سیاست سعودی برای صیانت از اراضی و ملت خود براساس نیاز تأکید کرد و گفت: «دولت سعودی برای حفاظت از خاک، ملت و مصالح خود عمل خواهد کرد و در عین حال مایل نیست شاهد جنگ در منطقه باشد».



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.