نشست سران کشورهای اسلامی به ریاست خادم حرمین شریفین در جوار مسجد الحرام برگزار می شود

مساله فلسطین و مبارزه با تروریسم و اسلام هراسی محورهای گفتگوهای امشب

نشست سران کشورهای اسلامی به ریاست خادم حرمین شریفین در جوار مسجد الحرام برگزار می شود
TT

نشست سران کشورهای اسلامی به ریاست خادم حرمین شریفین در جوار مسجد الحرام برگزار می شود

نشست سران کشورهای اسلامی به ریاست خادم حرمین شریفین در جوار مسجد الحرام برگزار می شود

نشست سران کشورهای اسلامی روز جمعه (۳۱ می) در مکه برگزار می شود. مسائل متعددی از جمله مساله فلسطین و مبارزه با تروریسم و تندروی و اسلام هراسی و شرایط انسانی در جهان اسلام و نیز گسترش همکاری در حوزه علمی و فرهنگی و رسانه ای و ریشه کن کردن فقر و دست یابی به توسعه پایدار در کشورهای عضو در نشست یاد شده مورد گفتگو و بررسی قرار می گیرند.
دو اجلاس اضطراری سران کشورهای خلیج و کشورهای عربی روز پنجشنبه (۳۰ می) به دعوت ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین برگزار شدند. ملک حمد بن عیسی آل خلیفه پادشاه بحرین روز پنجشنبه در جده گفت »برگزاری نشست های سران در مکه به وضوح بیانگر رهبری باتدبیر و تلاش های سخت و طرح های پی در پی خادم حرمین شریفین و نقش پیشروانه سعودی برای حفظ امنیت ملی و گسترش اقدامات گروهی عربی و رهبری این کشور در پیشبرد اقدام اسلامی مشترک و اراده آهنین و نقش قابل ملاحظه سعودی برای دست یابی به اهداف مورد نظر است. تقویت اتحاد کشورهای عربی و اسلامی یکی از اهداف مد نظر است و اینکه این کشورها بتوانند رویکرد مناسبی درباره همه مسائل در نظر بگیرند و نقش موثری در برخورد با چالش های کنونی داشته باشند. چالش ها و مشکلات کنونی امنیت و ثبات کشورهای اسلامی و عربی را در معرض خطر قرار داده است».
  پادشاه بحرین افزود «نشست های مکه سرآغاز و اهرم محکمی برای مرحله جدید همکاری و همبستگی کشورهای عربی و اسلامی به شمار می رود. مرحله ای که باید تامین کننده خواست مردم برای آسایش و رفاه بیشتر و متناسب با ظرفیت های عظیم این کشورها باشد. کشورهای عربی و اسلامی با استفاده از این ظرفیت ها می توانند طلیعه دار کشورهای پیشرفته جهان باشند».
او گفت «امیدوارم بیانیه پایانی این نشست ها متناسب با خواسته ها باشد».
دکتر سامی العبیدی رییس شورای اتاق های بازرگانی سعودی گفت«برگزاری اجلاس سران در سعودی بیانگر نقش پیشرو و محوری این کشور در منطقه و جهان و جایگاه آن در جهان عرب و اسلام و خلیج و نیز نقش آفرینی مهم کشور در چالش ها و خطرات کنونی منطقه ای است».
دکتر العبیدی خاطر نشان کرد بخش بازرگانی سعودی امید فراوانی به این نشست ها و بیانیه های پایانی آن در راستای حفظ و تحکیم امنیت در منطقه دارد. برقراری امنیت خواسته مهمی به شمار می رود چرا که منطقه به ویژه سعودی از اهمیت فراوانی برخوردار است. سعودی از جمله کشورهای بزرگ تولید کننده نفت و اقتصاد بزرگ منطقه ای و یکی از کشورهای موثر در گروه بیست است. بنابراین این نشست ها نه تنها از لحاظ سیاسی و امنیتی بلکه از لحاظ اقتصاد جهانی نیز حائز اهمیت هستند».
پرچم کشورهای عربی و خلیجی و اسلامی شرکت کننده در سه نشست یاد شده ساعاتی قبل از برگزاری نخستین نشست بر فراز چراغ های سبز و طلاکاری شده در خیابان های اطراف مسجد الحرام نصب شدند. عمره گزاران با لباس های سفید احرام به سمت مسجد الحرام در تردد بودند.
روی یک پلاکارد بزرگ نوشته شده بود «سعودی به سران کشورهای خلیج خوشامد می گوید» و روی دیگری نیز عبارت «سعودی به سران کشورهای اسلامی خوشامد می گوید» نوشته شده است. سه اجلاس مکه عمدتا بر مساله رویارویی با دخالت های ایران در امور کشورهای منطقه تمرکز دارد. سعودی روز چهارشنبه خواستار «محکومیت دخالت های» ایران در امور کشورهای دیگر شد. ابراهیم العساف وزیر امور خارجه سعودی در نشست وزیران امور خارجه عضو سازمان همکاری اسلامی در جده گفت ایران از شورشیان یمن حمایت می کند و این حمایت «نمونه آشکار» دخالت ایران در امور داخلی کشورها است. این مساله باید از سوی سازمان همکاری اسلامی محکوم شود. العساف خاطر نشان کرد حملات شورشیان یمن به خاک سعودی اقتصاد و صلح جهان را در معرض خطر قرار می دهد و باید «قاطعانه و با قدرت تمام» با آن برخورد کرد. وزارت امور خارجه سعودی با انتشار توییتی گفت «کشورهای شرکت کننده در کاخ صفا گردهم آمده اند. هدف نشست حمایت از امنیت و ثبات منطقه و جهان است. کاخ صفا در جوار حرم مکی قرار دارد».



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»