«فشار ایران» قطر را به عقب‌نشینی از بیانیه‌های مکه وادار ساخت

قطر روز گذشته موضع خود دربارهٔ وحدت خلیجی و همبستگی عربی که در روزهای اخیر در طی نشست‌های مکه اعلام شده را تغییر داد و پس از سه روز از پایان این نشست‌ها موضع دیگری اتخاذ کرد.

به گزارش الشرق الاوسط، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر در سخنانی تلویزیونی که از یکی از شبکه‌های ماهواره ای وابسته به این کشور با اعلام این خبر مدعی شد «برخی از بندهای این بیانیه‌ها با سیاست خارجه قطر منطبق نیستند».

آل ثانی همچنین در نامه ای رسمی به اتحادیه کشورهای عرب اعتراض خود را نسبت به این موضوع با تأخیر اعلام کرد.

در حالی که سران کشورهای اسلامی حاضر در این نشست‌ها به ویژه ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه سعودی، ضمن پشتیبانی از فلسطینی‌ها اعلام کردند صلح و ثبات با خروج اسرائیل از مناطق اشغالی سال ۱۹۶۷ حاکم خواهد شد و اظهار کردند که سازمان همکاری اسلامی تا برآورده شدن خواست‌های قانونی ملت فلسطین دست از تلاش‌های خود برنخواهد کشید، وزیر قطری مدعی شد که «این نشست‌ها نسبت به مسائل مهم و شرایط وخیم در یمن و لیبی بی‌توجه بود».

او گفت «ما امیدوار بودیم نشست‌های مکه، اساس گفت‌وگوها برای کاهش تنش با ایران باشند».

وزیر خارجه قطر همچنین گفته‌است «بیانیه دو نشست شورای همکاری خلیج و اتحادیه عرب از قبل آماده شده بود».

واکنش به این اظهارت خیلی سریع بود، جایی که عادل الجبیر وزیر مشاور دولت سعودی در امور خارجی در توییتی نوشت: «قطر امروز به دو بیانیه مخالف دخالت ایران در امور کشورهای منطقه انتقاد وارد کرده، در حالی که بیانیه نشست سران عرب بر محوری بودن مسئله فلسطین و برپایی دولت فلسطینی براساس مرزهای ۶۷ به پایتختی قدس شرقی تأکید کرده‌است. همگان می‌دانند که تحریف واقعیت‌ها توسط قطر چیز عجیبی نیست».

الجبیر افزود: «کشورهایی که صاحب اختیار و تصمیم خود هستند هنگامی که در کنفرانس‌ها و نشست‌ها حاضر می‌شوند، موافقت یا مخالفت خود را در چارچوب نشست‌ها و طبق عرف اعلام می‌کنند، نه در پایان نشست ها!».

در این میان، برخی از منابع خلیجی اعلام کردند که این موضع قطر در نتیجه «فشارهای ایران» عملیاتی شده‌است.

منابع گفته‌اند: «ریاست هیئت اعزامی قطر به مکه برعهده شیخ عبدالله بن ناصر آل ثانی نخست‌وزیر و مقام دوم در این کشور بوده‌است اما عقب‌نشینی توسط محمد بن عبدالرحمن آل ثانی معاون آن صورت گرفت».

در حالی که همگان چشم به مکه دوخته بودند تا حضور قطر در آن فرصتی برای توافق و وحدت در برابر تهدیدها و چالش‌های منطقه ای باشد، اما دوحه موضعی مطابق موضع رسمی تهران و مغایر با رویکردهای واقعی کشورهای اسلامی در پیش گرفت.

اظهارات وزیر خارجه قطر، بی درنگ با واکنش شیخ خالد بن احمد بن محمد آل خلیفه وزیر خارجه بحرین، روبرو شد. او گفت که «مخالفت قطر با بیانیه نشست شورای همکاری خلیج در مکه نشان می‌دهد که ارتباط این کشور با برادرانش بسیار ضعیف شده‌است. این درحالی است که دوحه برای نجات خود از بحران به دنبال میانجی گران است».

وزیر خارجه بحرین ادامه داد: «عدم همراهی قطر با درخواست‌های عادلانه کشورهای منطقه باعث تداوم بحران این کشور شده‌است و تداوم این بحران هیچ منفعتی برای کشورهای منطقه ندارد».

در همین رابطه، انور قرقاش وزیر مشاور دولت امارات در امور خارجی تأکید کرد: «دوستی ظریف (غیر از محمد جواد ظریف) در خصوص عقب‌نشینی قطر از موافقتش دربارهٔ بیانیه‌های نشست سران خلیجی و عرب گفته‌است که بهتر است تا فردا منتظر بمانیم شاید تماس تلفنی جدیدی با دوحه صورت بگیرد و از عقب‌نشینی خود عقب بنشیند. در شب‌نشینی‌های رمضان ممکن است خردورزی با ظرافت در هم شود».

قرقاش تأکید کرد: «این گونه به نظر می‌رسد که حضور و توافق در نشست‌ها و سپس عقب‌نشینی از آنچه دربارهٔ آن توافق شده نتیجه ضعف حاکمیت، اهداف مبهم و عدم اعتبار باشد».