ایران پیشنهاد فرانسه برای برگزاری مذاکرات فرابرجامی را رد کرد

ایران پیشنهاد فرانسه برای برگزاری مذاکرات فرابرجامی را رد کرد
TT

ایران پیشنهاد فرانسه برای برگزاری مذاکرات فرابرجامی را رد کرد

ایران پیشنهاد فرانسه برای برگزاری مذاکرات فرابرجامی را رد کرد

ایران درخواست‌های فرانسه برای برگزاری مذاکرات بین‌المللی گسترده دربارهٔ برنامه هسته ای و نظامی را رد و اعلام کرد که تنها در چارچوب توافق هسته ای امضاشده با قدرت‌های جهانی در ۲۰۱۵ مذاکره می‌کند. به گزارش الشرق الاوسط، امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه روز پنج شنبه گفت که فرانسه و آمریکا اهداف مشترکی را در زمینه ممانعت از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای دارند، و مذاکرات بین‌المللی جدیدی باید آغاز شوند تا مانع از تحقق برنامه موشک‌های بالستیک و مسائل دیگر شود. در مقابل، وزارت خارجه ایران در واکنش به این اظهارات گفته‌است که در خارج از چارچوب توافق هسته ای با قدرت‌های جهانی در ۲۰۱۵ مذاکره می‌کند. توافقی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا سال گذشته به منظور تشدید فشار بر ایران از آن خارج شد. سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز جمعه اعلام کرد «طرح موضوعات فرا برجامی، نه تنها کمکی به حفظ برجام نمی‌کنند، بلکه زمینه بی‌اعتمادی بیشتر بین طرف‌های باقی مانده برجام را فراهم می‌کند». کشورهای اروپایی همچون فرانسه پیش از این اعلام کرده‌اند که قصدی برای خروج از برجام ندارند، اما بسیاری از شرکت‌های این کشورها با فشار آمریکا قراردادهای تجاری خود با تهران را لغو کردند. ترامپ در دیدار با ماکرون تأکید کرده‌است که حکومت ایران در سایه تحریم‌های واشنگتن در حال نابودی است، اما او در عین حال دعوت به گفتگو کرده‌است. علی خامنه ای رهبر ایران پیش از این این پیشنهاد واشنگتن را رد کرده بود اما حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران به صورت مشروط از آن استقبال کرده بود.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»