توضیحات ایران دربارهٔ چگونگی موفقیت میانجیگری آبه

تردید وزرات خارجه ایران نسبت به پیشنهاد واشنگتن برای مذاکره پس از تحریم پتروشیمی

توضیحات ایران دربارهٔ چگونگی موفقیت میانجیگری آبه
TT

توضیحات ایران دربارهٔ چگونگی موفقیت میانجیگری آبه

توضیحات ایران دربارهٔ چگونگی موفقیت میانجیگری آبه

شورای عالی امنیت ملی ایران شرط موفقیت سفر روز چهارشنبه شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن به تهران به منظور کاهش تنش میان ایران و ایالات متحده آمریکا را تعیین کرد، در این میان، وزارت خارجه ایران نیز تحریم‌های جدید علیه صنایع پتروشیمی را «نشانه پوچی ادعای ترامپ برای مذاکره» خوانده‌است.
به گزارش الشرق الاوسط به نقل از خبرگزاری دولتی ایسنا، کیوان خسروی سخنگوی شورای عالی امنیت ملی ایران گفت: «بازگشت آمریکا به برجام و جبران خسارت‌های وارد شده به ایران می‌تواند تضمینی برای موفقیت سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران باشد».
این سخنگو در صفحه توئیتر خود به علاقمندی ایران به مذاکره و ارسال پالس مثبت برای توکیو اشاره ای نکرد اما گفته‌است که «سفر برنامه‌ریزی شده شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن به تهران روز چهارشنبه خواهد بود».
پیش از این سخنگو هیئت دولت ژاپن با تأیید این خبر، گفت که «توکیو تلاش‌های مثبتی در این زمینه انجام خواهد داد».
وی در عین حال بدون اشاره به زمان سفر آبه افزوده‌است که ملاقات با حسن روحانی و علی خامنه‌ای، رئیس‌جمهور و رهبر ایران در برنامه دیدارهای اوست.
با این وجود، کیوان خسروی سخنگوی شورای‌عالی امنیت ملی با اشاره به سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران با تمجید از روابط دو کشور گفت: «روابط ایران و ژاپن در ابعاد سیاسی و اقتصادی، همواره از سطح و روند متعادل و باثباتی برخوردار بوده‌است».
به گفته او «رویکرد ژاپن در حوزه سیاست خارجی نیز عمدتاً حمایت از هنجارهای حقوقی و سیاسی پذیرفته شده از سوی جامعه بین‌المللی بوده و کمتر تحت تأثیر فراز و فرودهای افراطی و تفریطی بوده‌است».
خبرگزاری کیودو ژاپن نیز گزارش داد که تارو کونو وزیر خارجه ژاپن برای زمینه‌سازی دیدار نخست‌وزیر این کشور در روزهای آینده به تهران سفر می‌کند.
در همین زمینه، ایران تحریم شرکت‌های پتروشیمی از سوی آمریکا را محکوم کرد و آن را مصداق «تروریسم اقتصادی» دانست.
رویترز نیز در خبری آورده‌است که عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران، تحریم‌های جدید علیه صنایع پتروشیمی را «نشانه پوچی ادعای ترامپ برای مذاکره» خوانده‌است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا روز جمعه (۱۷ خردادماه) نیز تحریم‌های جدیدی علیه بخش پتروشیمی ایران از جمله بزرگ‌ترین هلدینگ پتروشیمی این کشور به دلیل پشتیبانی مالی غیرمستقیم «سپاه پاسداران» و به منظور قطع تأمین مالی به «سپاه پاسداران» اعلام کرد.
این در حالی است که رویترز به نقل از تحلیلگران در این باره نوشت: «این تحریم‌ها بیشتر نمادین هستند».
پیش از آن دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا از آمادگی خود برای مذاکره با ایران خبر داد، همچنین مایک پمپئو نیز با تکرار این آمادگی گفته‌است آماده است بدون پیش شرط با ایران مذاکره کند.
خبرگزاری آلمان نیز در گزارشی آورده‌است که وزارت امور خارجه ایران با اشاره به اینکه «تنها یک هفته صبر نیاز بود تا پوچ بودن ادعای رئیس‌جمهور آمریکا برای مذاکره با ایران ثابت شود» افزود: «سیاست فشار حداکثری آمریکا یک سیاست شکست‌خورده‌است».
وزارت خارجه ایران همچنین تأکید کرد «این مسیری اشتباه است و دولت آمریکا می‌تواند مطمئن باشد که به هیچ‌یک از اهداف تعیین‌شده برای این سیاست نخواهد رسید».
تنش‌ها در هفته‌های گذشته میان تهران و اشنگتن پس از اعزام جنگ‌افزارهای آمریکایی به منطقه خلیج به اوج خود رسید؛ تحرکاتی که آمریکایی‌ها آنها را در راستای مواجهه با تهدیدهای ایران علیه نیروها و منافع آمریکا در منطقه عنوان کردند.
در واکنش به تحرکات نظامی آمریکا در منطقه خلیج، خبرگزاری ایسنا گزارش داد که امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران گفته‌است «قدرت بالای دفاعی و تهاجمی ایران جرات هرگونه تعدی و تعرض نظامی را از دشمن گرفته و آنها از هرگونه جنگ و درگیری احتمالی با ایران در هراس‌اند».
حاتمی اعلام آمادگی آمریکایی‌ها برای مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران را «دروغین، عوام‌فریبانه و حیله گرانه» دانست.
به گفته وی «طرح مسائلی چون پرونده هسته‌ای، حقوق بشر، توان موشکی، حضور منطقه ای و امثالهم تنها بهانه‌ای برای دشمنی با ایران بوده‌است».
حاتمی دست داشتن کشورش در انفجار چند نفت کش بندر فجیره در امارات متحده عربی را رد کرد و آن را «بهانه ای آمریکایی و اسرائیلی برای اتهام و تحریک علیه ایران» دانست.
وزیر دفاع ایرات همچنین با اشاره به جلوگیری از فروش نفت ایران، ممانعت از تعاملات بانکی بین‌المللی، تحریم اشخاص و شرکت‌ها در مراودات بین‌الملل، اعمال تحریم‌ها در حوزه طلا و فلزات گرانبها، مس، روی و آلومینیوم، هواپیمایی و تروریست خواندن سپاه اظهار کرد «این اقدامات در راه پیشرفت ایران خللی ایجاد نخواهد کرد».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.