وزیر خارجه آلمان درباره حفظ برجام: نمی‌توانیم معجزه بکنیم

AFP
AFP
TT

وزیر خارجه آلمان درباره حفظ برجام: نمی‌توانیم معجزه بکنیم

AFP
AFP

هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان امروز در تهران اعلام کرد «برای اجرای تعهداتمان در برجام تلاش می‌کنیم اما معجزه هم نمی‌توانیم بکنیم»، او اما گفت «امیدوارم نیازی به گفت و گو برای دوره پس از برجام نباشد».
به گزارش الشرق الاوسط، هایکو ماس در نشست خبری با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، امروز ۲۰ خرداد (۱۰ ژوئن) با اشاره به افزایش تنش در منطقه میان ایران و آمریکا گفت: «هیچ‌کس از کشورهای منطقه خواهان افزایش تنش نیست و من حامل این پیام از کشورهای منطقه به تهران هستم».
 او اضافه کرد «به غیر از تأثیرپذیری از بیرون، کشورهای منطقه هم باید با هم صحبت کنند و من از این گفت و گوها حمایت خواهم کرد».
وزیر خارجه آلمان همچنین گفت شرایط در منطقه خاورمیانه بسیار حساس و جدی است و باید تلاش کنیم تا از احتمال یک درگیری جلوگیری کنیم.
به گفته این دیپلمات آلمانی «تنشی که در منطقه وجود دارد بسیار خطرناک است و ممکن است در یک مکانیزم زنجیره ای اتفاقاتی بیفتند که خارج از کنترل شود. ما عضو شورای امنیت هستیم و در این چارچوب هم تلاش خودمان را برای جلوگیری از افزایش تنش‌ها ادامه خواهیم داد».
وزیر خارجه آلمان گفت که آلمان و اسراییل با یکدیگر رابطه دارند و به این همکاری ادامه می‌دهند و حضور او در تهران در این رابطه تغییر نمی‌دهد.
ماس همچنین اظهار کرد: دربارهٔ موضوعات سوریه و یمن صحبت کردیم. در راستای منافع ما و منطقه است که یک راه حل سیاسی در این کشورها پیدا شود.
در مقابل ظریف، از آلمان و اتحادیه اروپا خواست تا نقش مهمی در پایان دادن به «جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران» اعمال کنند.
او در عین حال تهدید کرد که «هیچ‌کس نمی‌تواند علیه ما اقدامی انجام دهد مگر اینکه پاسخ قاطعی بشنود».
وزیر خارجه ایران دربارهٔ آینده روابط با کشورهای خلیج همچنین گفته‌است: «گفت و گوی منطقه پیشنهاد همیشگی ایران بود. ما همواره به همسایگانمان اعلام کردیم آماده گفت و گو هستیم. این پیشنهاد همواره روی میز است».
وزیر خارجه ایران در ادامه، معامله قرن را «یک جنایت جدید در منطقه توصیف کرد.
هایکو ماس وزیر خارجه آلمان در حالی وارد تهران شده بود که هیچ‌یک از مقامات وزارت خارجه ایران به استقبال او نرفتند.
وب‌سایت خبری رویداد ۲۴ در اکانت توییتر خود با انتشار فیلم لحظه ورود هایکو ماس وزیر خارجه آلمان به تهران نوشت: «وزیر خارجه آلمان بدون اینکه کسی از مقامات وزارت خارجه ایران از او استقبال کند وارد تهران شده‌است».
این گزارش اضافه می‌کند: «ماس روز گذشته (یکشنبه ۱۹ خرداد) در امارات اظهاراتی ضد ایرانی داشته‌است».
هایکو ماس شامگاه یکشنبه در اظهاراتش در ابوظبی، با انتقاد از برنامه موشکی ایران از آن به عنوان یکی از چالش‌های فعلی یاد کرده بود.
ماس که برای دیدار با مقام‌های ایران در سفری یک‌روزه به تهران رفته‌است،  امروز دوشنبه  با محمدجواد ظریف همتای ایرانی‌اش، دیدار و گفت‌وگو کرد.
همچنین به نوشته خبرگزاری صدا و سیما، در ابتدای دیدار وزیران خارجه ایران و آلمان، پـِـر شفر، رئیس اینس‌تکس، نیز حضور داشت اما وی سپس به جلسه‌ای با حضور عباس عراقچی، رئیس ستاد پیگیری برجام، و مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل، رفت.
خبرگزاری رسمی ایرنا گزارش داده‌است که موضوع گفت‌وگوهای هایکو ماس در این سفر «مناسبات ایران و آلمان، آخرین وضعیت برجام و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی» است.
خبرگزاری‌های آلمان و رویترز سفر هایکو ماس به تهران را در راستای «تلاش‌ها برای نجات برجام» ارزیابی کرده‌اند.
با افزایش تنش میان ایران و آمریکا تلاش‌های دیپلماتیک برای بهبود شرایط، به خصوص نجات توافق هسته‌ای که ایالات متحده اردیبهشت سال پیش از آن خارج شد، افزایش یافته‌است.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»