خامنه‌ای: آمادگی آمریکا برای مذاکرات صادقانه را اصلاً باور نمی‌کنیم

خامنه‌ای در دیدار با آبه: آمریکا مانعی برای ساخت سلاح هسته‌ای نیست

خامنه‌ای: آمادگی آمریکا برای مذاکرات صادقانه را اصلاً باور نمی‌کنیم
TT

خامنه‌ای: آمادگی آمریکا برای مذاکرات صادقانه را اصلاً باور نمی‌کنیم

خامنه‌ای: آمادگی آمریکا برای مذاکرات صادقانه را اصلاً باور نمی‌کنیم

علی خامنه ای رهبر ایران در دیدار امروز پنج شنبه با شینزو آبه نخست‌وزیر ژاپن گفته‌است اعلام آمادگی آمریکا برای مذاکرات صادقانه با ایران را اصلاً باور نمی‌کنیم.
به گزارش الشرق الاوسط، رهبر ایران همچنین گفته‌است «ایران هیچ اعتمادی به آمریکا ندارد و تجربه تلخ مذاکرات قبلی با آمریکا در چارچوب برجام را به هیچ وجه تکرار نخواهد کرد».
مقام‌های ایالات متحده پیشتر اعلام کرده بودند که آماده هستند بدون هیچ‌گونه پیش‌شرطی با ایران مذاکره کنند.
اظهارنظرهای متناقض در روزهای اخیر از طرف مسئولان ایران بیشتر شده به طوری که حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران گفته‌است اگر آمریکا تحریم‌ها را متوقف کند و به برجام برگردد، درهای مذاکره می‌تواند باز شود. همزمان عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه این کشور اما گفته‌است هرگونه مذاکره با آمریکا منتفی است.
روحانی در سخنان دیگری نیز گفته بود بنای ما در توافق هسته ای در برابر ۱+۵ بر مبنای اعتماد صددرصدی نبود، بنابراین نمی‌توانیم به دیگران صددرصد اعتماد کنیم.
وب‌سایت رسمی رهبر ایران گزارش داد نخست‌وزیر ژاپن در ابتدای این دیدار از پیامی سخن به میان آورد که از جانب رئیس‌جمهوری آمریکا برای رهبر ایران فرستاده شده‌است. آبه به صراحت اعلام کرده‌است قصد دارد پیام دونالد ترامپ را به رهبر ایران بدهد.
 این درخواست اما بلافاصله با واکنش علی خامنه ای مواجه شد به نحوی که وی در پاسخ تأکید کرد: «ما در حسن نیت و جدی بودن شما تردیدی نداریم اما در خصوص آنچه از رئیس‌جمهور آمریکا نقل کردید، من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد».
رهبر ایران با تأکید بر اینکه سخنانش صرفاً در چارچوب گفتگو با نخست‌وزیر ژاپن، به عنوان کشوری دوست مطرح می‌شود از وجود «گلایه‌هایی» نیز سخن گفته‌است.
او در حالی که اشاره ای به این گلایه‌ها نکرده اما به نظر می‌رسد عدم خرید نفت ایران از سوی ژاپن زمینه‌ساز این گلایه‌ها باشد به طوری که خبرگزاری رویترز پیشتر به نقل از منابعی در درون دولت ایران اعلام کرده بود که تهران از شینزو آبه خواهد خواست که برای لغو تحریم‌های نفتی یا اعطای معافیت برای برخی کشورها، تلاش کند.
رهبر ایران در ادامه در واکنش به بخشی دیگر از سخنان نخست‌وزیر ژاپن مبنی بر عزم آمریکا برای جلوگیری از ساخت سلاح از سوی ایران بار دیگر به حرام بودن سلاح‌های هسته ای و کشتار جمعی از دیدگاه شرعی اشاره و تأکید کرد: «اگر ما قصد ساخت سلاح هسته ای داشتیم، آمریکا هیچ کاری نمی‌توانست بکند و اجازه ندادن آمریکا، هیچ مانعی ایجاد نمی‌کرد».
سال گذشته احمد خاتمی امام جمعه تهران و عضو مجلس خبرگان رهبری با ذکر این‌که «داشتن انرژی هسته‌ای را برای خود حیاتی می‌دانیم»، گفت که «فرمول ساختن بمب اتم را داریم». 
در آذرماه ۱۳۹۴ یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گزارش خود از ابعاد نظامی احتمالی پیشین برنامه اتمی ایران یا «پی‌ام‌دی» اعلام کرد که ایران پیش از پایان سال ۲۰۰۳ میلادی طیف وسیعی از فعالیت‌های مربوط به ساخت وسیله انفجاری هسته‌ای را انجام داده‌است. 
نخست‌وزیر ژاپن که به تهران سفر کرده روز گذشته در دیدار با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران گفته بود به هر قیمتی باید جلو درگیری و افزایش تنش در منطقه خاور میانه گرفته شود و ژاپن از ایران می‌خواهد تا نقش حداکثری را در این زمینه ایفا کند.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.