روحانی از ادامه کاهش تعهدات ایران در برجام خبر داد

AFP
AFP
TT

روحانی از ادامه کاهش تعهدات ایران در برجام خبر داد

AFP
AFP

حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران گفته‌است که «در سایه نبود گام‌های مثبت از طرف‌های امضاء کننده توافق هسته ای» کشورش به کاهش تعهدات برجامی خود ادامه می‌دهد.
به گزارش الشرق الاوسط، روحانی روز شنبه ۲۵ خرداد در پنجمین نشست سران کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا (سیکا) در دوشنبه پایتخت تاجیکستان گفت: ایران تصمیم گرفته‌است تا طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام اجرای تعهداتش را برای بازگرداندن توازن در توافق مزبور کاهش دهد.
پیش از این ایران اعلام کرده بود که این کشور اجرای برخی اقدامات در چارچوب برجام را متوقف می‌کند.
شورای عالی امنیت ملی ایران روز ۱۸ اردیبهشت در سالگرد خروج آمریکا از برجام طی بیانیه‌ای اعلام کرد: «به کشورهای باقی‌مانده در برجام شصت روز فرصت داده می‌شود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را تأمین کنند؛ چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند، در مرحله بعدی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.»
از ماه نوامبر گذشته ایالات متحده آمریکا تحریم‌های نفتی ایران را آغاز کرد. این تحریم‌ها در پی خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ که در سال ۲۰۱۵ امضا شده بود اعمال می‌شود.
گزارش نفت‌کش‌ها و منابعی در این بخش می‌گویند که صادرات نفت خام ایران در ماه مه به ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته‌است.
مورگان اورتاگوس سخنگوی دستگاه دیپلماسی آمریکا تهدید اخیر ایران مبنی بر توقف اجرای تعهدات مهم هسته‌ای‌اش در چارچوب برجام را گامی بزرگ در مسیری اشتباه عنوان کرد.
وی در ادامه تأکید کرد که کارزار فشار حداکثری ادامه دارد و خواهد داشت و گفت: ایران تنها یک انتخاب دارد؛ یا مانند کشوری عادی رفتار کند یا شاهد فرو ریختن اقتصادش باشد.
در همین حال، آمریکا با هدف گرفتن صنایع پتروشیمی ایران فهرستی از ۳۹ نهاد مرتبط با این صنایع را در فهرست تحریم‌ها قرار داد. اصلی‌ترین شرکت‌ها و صنایع وابسته به پتروشیمی ایران مطابق این فهرست خزانه‌داری آمریکا، تحریم شده‌اند.
طبق بیانیه‌ای که روز جمعه ۱۷ خرداد از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا منتشر شده‌است، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج برای دادن حمایت مالی به قرارگاه خاتم الانبیاء که مرکز مهندسی و سازندگی سپاه پاسداران است، تحریم شده‌است.
اظهارات روحانی در حالی مطرح می‌شود که تنش‌های بی‌سابقه در منطقه خلیج به اوج خود رسیده و دیروز به دو نفکتش در دریای عمان حمله شده‌است و ایالات متحده و بریتانیا ایران را مسئول این حملات دانستند.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی فاکس نیوز با اشاره به ویدئوی ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا (سنتکام)، ایران را مسئول حمله به نفتکش‌ها خواند.
در ویدئویی که سنتکام به‌طور رسمی منتشر کرد یک قایق سپاه پاسداران با شماری زیادی از نیروهای سپاه دیده می‌شود که تلاش می‌کنند یک مین منفجر نشده را از بدنه نفتکش کوکوکا کاریجس جدا کنند.
یک ماه پیش روز یکشنبه ۱۲ مه (۲۲ اردیبهشت)، دو نفتکش سعودی، یک نفتکش نروژی و یک کشتی باری اماراتی در سواحل الفجیره هدف خرابکاری قرار گرفتند.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.