​سپاه از سرنگونی پهپاد آمریکایی می‌گوید؛ هشدار تهران از «پاسخ سخت»

​سپاه از سرنگونی پهپاد آمریکایی می‌گوید؛ هشدار تهران از «پاسخ سخت»
TT

​سپاه از سرنگونی پهپاد آمریکایی می‌گوید؛ هشدار تهران از «پاسخ سخت»

​سپاه از سرنگونی پهپاد آمریکایی می‌گوید؛ هشدار تهران از «پاسخ سخت»

در تازه‌ترین تحول در تشدید تنش میان تهران و اشنگتن در منطقه، «سپاه پاسداران» ایران از «سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا روز پنجشنبه ۳۰ خردادماه حین تجاوز به فضای سرزمینی ایران» خبر داد. 
به گزارش الشرق الاوسط، سپاه در بیانیه خود آورده‌است «نخستین ساعات بامداد امروز یک فروند هواپیمای جاسوسی آمریکا بعد از تجاوز به حریم سرزمینی جمهوری اسلامی ایران در استان هرمزگان، هدف آتش پدافند نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و سرنگون شد». 
طبق این بیانیه نوع پهپاد «گلوبال هاوک» است که در منطقه روبروی کوه مبارک سرنگون شده‌است. 
سپاه در اطلاعیه دیگری نیز توضیحات بیشتری را ذکر کرده‌است: «پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک در ساعت ۱۴ دقیقه بامداد امروز از یکی از پایگاه‌های نیروهای آمریکایی در جنوب خلیج به هوا برخاسته و بر خلاف قوانین هوانوردی کلیه تجهیزات مربوط به معرفی خود را خاموش نموده و در نهایت پنهان‌کاری، از تنگه هرمز به سمت چابهار ادامه مسیر می‌دهد».
سپاه همچنین گفته‌است «این هواپیمای بدون سرنشین در زمان بازگشت به سمت غرب منطقه در محدوده تنگه هرمز با تجاوز به فضای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران، مشغول جمع‌آوری اطلاعات و جاسوسی می‌شود. در ساعت ۴ و پنج دقیقه بامداد در حالی که هواپیمای متجاوز وارد فضای سرزمینی کشورمان شده بود، توسط پدافند نیروی هوا فضای سپاه مورد هدف قرار گرفت و سرنگون گردید». 
تلویزیون رسمی ایران تاکنون تصاویری از این پهپاد منتشر نکرده‌است. 
منطقه ای که این پهپاد به گفته ایران در آن سرنگون شده در مجاورت تنگه استراتژیک هرمز واقع شده‌است. 
ساعتی پس از انتشار خبر سرنگونی یک فروند پهپاد ایالات متحده، فرمانده کل «سپاه پاسداران» به واشنگتن نسبت به هرگونه تجاوزی به تهران هشدار داد.
تلویزیون رسمی ایران روز پنج‌شنبه از قول سردار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران گزارش داد، که پهپاد آمریکایی سرنگون‌شده «در حال تعرض به حریم ایران» هدف قرار گرفته شده‌است. 
سلامی سرنگون کردن پهپاد را یک پیام آشکار به واشنگتن توصیف کرد و گفت: «مرزها خط قرمز ما است و هر دشمنی که به این مرزها تعرض کند برنخواهد گشت. ما اعلام می‌کنیم بنای جنگ با هیچ کشوری نداریم، اما برای جنگ کاملاً آماده‌ایم». 
در ادامه واکنش از ایران به سرنگونی یک فروند پهپاد آمریکایی، وزارت خارجه این کشور هم «تعرض به فضای سرزمینی جمهوری اسلامی» را محکوم کرد. 
ساعتی پس از انتشار خبر سرنگونی یک فروند پهپاد ایالات متحده، خبرگزاری رویترز در گزارشی دربارهٔ این خبر گفت که پهپاد مذکور در قلمرو هوایی بین‌المللی سرنگون شده‌است.
در همین راستا، خبرگزاری صدا و سیمای ایران از قول دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی این کشور آورده‌است: «پهپاد جاسوسی گلوبال هاوک آمریکا، بامداد امروز در سواحل استان هرمزگان، با پدافند نیروی هوا فضای سپاه پاسداران سرنگون شد». 
شمخانی که در اجلاس مقامات عالی امنیتی ۱۲۰ کشور جهان در روسیه به سر می‌برد، افزود: ما بارها تأکید کرده‌ایم که با همه قوا از خطوط هوایی کشورمان و مرزهای آبی سرزمین خود دفاع می‌کنیم. 
شمخانی گفت: «اف ای آر» (مرز هوایی) ما خط قرمز است و فرقی ندارد که هواپیمای کدام کشور از آن عبور کرده‌است به متجاوز همواره پاسخ سخت داده و خواهیم داد. 
رویترز خبر خود را به نقل از «منبعی آمریکایی» بدون ذکر نام او منتشر کرده‌است. 
به گفته منبع رویترز، پهپاد آمریکایی بر فراز تنگه هرمز در منطقه خلیج و توسط یک موشک زمین به هوای ایران هدف قرار گرفته‌است. 
در حالی که در بیانیه سپاه پاسداران نوع پهپاد آمریکایی پهپاد تجسسی «آر کیو ۴ گلوبال هاوک» قید شده بود، رویترز به نقل از منبع خود نوع این پهپاد را «ام کیو فور سی ترایتن» نوشته‌است. 
در این میان، ارتش آمریکا ادعای ایران دربارهٔ سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا در منطقه خلیج را تکذیب کرد. 
ارتش آمریکا در واکنش به بیانیه «سپاه پاسداران» ایران در این دربارهٔ گفت که هیچ‌یک از پهپادهای این کشور در قلمرو آسمانی ایران نبوده‌اند. 
تنش در منطقه خلیج در روزهای اخیر پس از حمله به نفتکش‌ها و تأسیسات نفتی به اوج خود رسیده‌است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»