بولتون: اگر ایران سقف غنی سازی اورانیوم را رد کند همه گزینه ها هنوز روی میز هستند

مشاور امنیت ملی آمریکا: راه برای ورود ایران به مذاکره درباره برنامه هسته ای باز است

جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در حاشیه نشست امنیتی درباره ایران و سوریه در قدس (فرانس پرس)
جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در حاشیه نشست امنیتی درباره ایران و سوریه در قدس (فرانس پرس)
TT

بولتون: اگر ایران سقف غنی سازی اورانیوم را رد کند همه گزینه ها هنوز روی میز هستند

جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در حاشیه نشست امنیتی درباره ایران و سوریه در قدس (فرانس پرس)
جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در حاشیه نشست امنیتی درباره ایران و سوریه در قدس (فرانس پرس)

جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا روز سه شنبه (۲۵ ژوئن) گفت «آمریکا هنوز آماه مذاکره با ایران است اما اگر ایران سقف غنی سازی اورانیوم در برجام را رد کند همه گزینه ها علیه این کشور روی میز هستند».
اظهارات بولتون چندی پس از تحریم علی خامنه ای رهبر ایران و ۸ مقام دیگر توسط ایالت متحده آمریکا مطرح شد.
بولتون در نشست امنیتی با همتایان اسرائیلی و روسی اش درباره سوریه و ایران در شهر قدس افزود «پرزیدنت دونالد ترامپ در را برای ورود ایران به مذاکرات واقعی درباره برچیدن کامل برنامه تسلیحات هسته ای اش و برنامه موشک های بالستیک و حمایت از تروریسم بین الملل و رفتارهای آزاردهنده این کشور در جهان باز گذاشته است». او گفت «ایران تنها باید از این در باز عبور کند».
مجید تخت روانچی نماینده ایران در سازمان ملل روز دوشنبه (۲۴ ژوئن) به خبرنگاران گفت «هنوز فضای گفتگو میان ایران و آمریکا فراهم نشده است. آمریکا باید به تحریم ها پایان دهد».
بولتون در نشست خبری بعد از پایان نشست گفت «اگر ایران در رسیدن به یک راهکار جدی بود از برجام تخطی نمی کرد. ایران با رفتار و موشک های بالستیک امنیت منطقه را در معرض خطر قرار داده است».
رویترز به نقل از بولتون گزارش داد «تصور می کنیم که تحریم و فشار ایران را به میز مذاکره خواهند کشاند».
از سوی دیگر، رابرت وود سفیر آمریکا در امور خلع سلاح روز سه شنبه (۲۵ ژوئن) گفت «ایران نباید خویشتنداری رییس جمهور آمریکا بعد از سرنگونی پهپاد آمریکایی را به حساب ضعف بگذارد».
او در نشست خلع سلاح در ژنو افزود «ما آغازگر جنگ با ایران نخواهیم بود و ایران را از حق دفاع از حریم هوایی اش محروم نمی کنیم اما اگر ایران به اقدامات تجاوزگرانه علیه ما ادامه دهد واکنش قاطعانه ای در پیش می گیریم».
دولت آمریکا روز دوشنبه (۲۴ ژوئن) تحریم های جدیدی علیه علی خامنه ای رهبر ایران و برخی فرماندهان سپاه اعلام کرد. به دنبال این تحریم ها فشارها بر ایران افزایش یافته است. پرزیدنت دونالد ترامپ پیشتر گفته بود اگر جنگ شود ایران «نابود» می شود.
ترامپ با امضای یک فرمان اجرایی تحریم های مالی جدیدی علیه ایران در نظر گرفت و گفت «این تحریم ها در واکنش جدی و مناسب با اقدامات تحریک آمیز و فزاینده ایران اعمال می شوند».
او افزود «فشارها بر تهران بیشتر و بیشتر خواهد شد... آمریکا اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته ای دست پیدا کند». او خاطر نشان کرد «توپ مذاکره اکنون در زمین ایران است. ما خواستار درگیری نیستیم».
همزمان با سرنگونی یک پهپاد آمریکایی توسط ایران در هفته گذشته تنش میان دو کشور بالا گرفته است. ترامپ در واکنش به اقدام ایران در صدد اقدام نظامی علیه ایران بود اما صرفنظر کرد.
ایران همواره تلاش می کند تاثیر تحریم های آمریکا را کم اهمیت جلوه دهد اما اقتصاد این کشور بر اثر این تحریم ها از جمله توقف اغلب صادرات نفتی فلج شده است.
ترامپ روز دوشنبه (۲۴ ژوئن) با انتشار چندین توییت گفت «خواست دولت آمریکا از ایران خیلی ساده است: نه به جنگ افزارهای هسته ای و نه به حمایت از تروریسم». 
آمریکا در ماه می ۲۰۱۸ از برجام خارج شد. توافق هسته ای در سال ۲۰۱۵ امضا شد. تحریم های سنگین آمریکا علیه ایران به ویژه در حوزه نفت برگشتند و ایران از دستاوردهای اقتصادی مورد انتظار از برجام محروم شد.
ترامپ دوشنبه (۲۴ ژوئن) از کشورهای دیگر خواست که خودشان از نفتکش هایشان در تنگه هرمز حمایت کنند.
او افزود «ما حتی احتیاج نیست آنجا باشیم چرا که آمریکا به بزرگ ترین تولید کننده انرژی در سرتاسر جهان تبدیل شده است».
ترامپ گفت «چین ۹۱ درصد نفت خود را از تنگه هرمز می گیرد و ژاپن ۶۲ درصد و بسیاری از کشورهای دیگر هم همین طور. پس چرا ما سال هاست بدون هیچ پاداشی از خطوط کشتیرانی کشورهای دیگر حفاظت می کنیم».
از سوی دیگر پرزیدنت حسن روحانی با انتشار توییتی گفت «اعلام آمادگی آمریکا برای مذاکره بدون پیش شرط با ایران با توجه به ادامه تهدید و تحریم غیر قابل قبول است».
ظریف در توییت خود افزود صد در صد حق با ترامپ است. ارتش آمریکا در خلیج کاری ندارد.



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»