بولتون: اگر ایران سقف غنی سازی اورانیوم را رد کند همه گزینه ها هنوز روی میز هستند

مشاور امنیت ملی آمریکا: راه برای ورود ایران به مذاکره درباره برنامه هسته ای باز است

جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در حاشیه نشست امنیتی درباره ایران و سوریه در قدس (فرانس پرس)
جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در حاشیه نشست امنیتی درباره ایران و سوریه در قدس (فرانس پرس)
TT

بولتون: اگر ایران سقف غنی سازی اورانیوم را رد کند همه گزینه ها هنوز روی میز هستند

جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در حاشیه نشست امنیتی درباره ایران و سوریه در قدس (فرانس پرس)
جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا در حاشیه نشست امنیتی درباره ایران و سوریه در قدس (فرانس پرس)

جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا روز سه شنبه (۲۵ ژوئن) گفت «آمریکا هنوز آماه مذاکره با ایران است اما اگر ایران سقف غنی سازی اورانیوم در برجام را رد کند همه گزینه ها علیه این کشور روی میز هستند».
اظهارات بولتون چندی پس از تحریم علی خامنه ای رهبر ایران و ۸ مقام دیگر توسط ایالت متحده آمریکا مطرح شد.
بولتون در نشست امنیتی با همتایان اسرائیلی و روسی اش درباره سوریه و ایران در شهر قدس افزود «پرزیدنت دونالد ترامپ در را برای ورود ایران به مذاکرات واقعی درباره برچیدن کامل برنامه تسلیحات هسته ای اش و برنامه موشک های بالستیک و حمایت از تروریسم بین الملل و رفتارهای آزاردهنده این کشور در جهان باز گذاشته است». او گفت «ایران تنها باید از این در باز عبور کند».
مجید تخت روانچی نماینده ایران در سازمان ملل روز دوشنبه (۲۴ ژوئن) به خبرنگاران گفت «هنوز فضای گفتگو میان ایران و آمریکا فراهم نشده است. آمریکا باید به تحریم ها پایان دهد».
بولتون در نشست خبری بعد از پایان نشست گفت «اگر ایران در رسیدن به یک راهکار جدی بود از برجام تخطی نمی کرد. ایران با رفتار و موشک های بالستیک امنیت منطقه را در معرض خطر قرار داده است».
رویترز به نقل از بولتون گزارش داد «تصور می کنیم که تحریم و فشار ایران را به میز مذاکره خواهند کشاند».
از سوی دیگر، رابرت وود سفیر آمریکا در امور خلع سلاح روز سه شنبه (۲۵ ژوئن) گفت «ایران نباید خویشتنداری رییس جمهور آمریکا بعد از سرنگونی پهپاد آمریکایی را به حساب ضعف بگذارد».
او در نشست خلع سلاح در ژنو افزود «ما آغازگر جنگ با ایران نخواهیم بود و ایران را از حق دفاع از حریم هوایی اش محروم نمی کنیم اما اگر ایران به اقدامات تجاوزگرانه علیه ما ادامه دهد واکنش قاطعانه ای در پیش می گیریم».
دولت آمریکا روز دوشنبه (۲۴ ژوئن) تحریم های جدیدی علیه علی خامنه ای رهبر ایران و برخی فرماندهان سپاه اعلام کرد. به دنبال این تحریم ها فشارها بر ایران افزایش یافته است. پرزیدنت دونالد ترامپ پیشتر گفته بود اگر جنگ شود ایران «نابود» می شود.
ترامپ با امضای یک فرمان اجرایی تحریم های مالی جدیدی علیه ایران در نظر گرفت و گفت «این تحریم ها در واکنش جدی و مناسب با اقدامات تحریک آمیز و فزاینده ایران اعمال می شوند».
او افزود «فشارها بر تهران بیشتر و بیشتر خواهد شد... آمریکا اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هسته ای دست پیدا کند». او خاطر نشان کرد «توپ مذاکره اکنون در زمین ایران است. ما خواستار درگیری نیستیم».
همزمان با سرنگونی یک پهپاد آمریکایی توسط ایران در هفته گذشته تنش میان دو کشور بالا گرفته است. ترامپ در واکنش به اقدام ایران در صدد اقدام نظامی علیه ایران بود اما صرفنظر کرد.
ایران همواره تلاش می کند تاثیر تحریم های آمریکا را کم اهمیت جلوه دهد اما اقتصاد این کشور بر اثر این تحریم ها از جمله توقف اغلب صادرات نفتی فلج شده است.
ترامپ روز دوشنبه (۲۴ ژوئن) با انتشار چندین توییت گفت «خواست دولت آمریکا از ایران خیلی ساده است: نه به جنگ افزارهای هسته ای و نه به حمایت از تروریسم». 
آمریکا در ماه می ۲۰۱۸ از برجام خارج شد. توافق هسته ای در سال ۲۰۱۵ امضا شد. تحریم های سنگین آمریکا علیه ایران به ویژه در حوزه نفت برگشتند و ایران از دستاوردهای اقتصادی مورد انتظار از برجام محروم شد.
ترامپ دوشنبه (۲۴ ژوئن) از کشورهای دیگر خواست که خودشان از نفتکش هایشان در تنگه هرمز حمایت کنند.
او افزود «ما حتی احتیاج نیست آنجا باشیم چرا که آمریکا به بزرگ ترین تولید کننده انرژی در سرتاسر جهان تبدیل شده است».
ترامپ گفت «چین ۹۱ درصد نفت خود را از تنگه هرمز می گیرد و ژاپن ۶۲ درصد و بسیاری از کشورهای دیگر هم همین طور. پس چرا ما سال هاست بدون هیچ پاداشی از خطوط کشتیرانی کشورهای دیگر حفاظت می کنیم».
از سوی دیگر پرزیدنت حسن روحانی با انتشار توییتی گفت «اعلام آمادگی آمریکا برای مذاکره بدون پیش شرط با ایران با توجه به ادامه تهدید و تحریم غیر قابل قبول است».
ظریف در توییت خود افزود صد در صد حق با ترامپ است. ارتش آمریکا در خلیج کاری ندارد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.