تظاهرات میلیونی در سودان و افزایش نگرانی از سرکوب و خشونت

گوشه ای از تظاهرات خارطوم (آرشیو- رویترز)
گوشه ای از تظاهرات خارطوم (آرشیو- رویترز)
TT

تظاهرات میلیونی در سودان و افزایش نگرانی از سرکوب و خشونت

گوشه ای از تظاهرات خارطوم (آرشیو- رویترز)
گوشه ای از تظاهرات خارطوم (آرشیو- رویترز)

معترضان سودان روز یکشنبه (۳۰ ژوئن) برای یک تظاهرات گسترده در پایتخت در اعتراض به شورای نظامی حاکم آماده می شوند.

گروه های فراوانی درباره خویشتنداری برای جلوگیری از سرکوب معترضان فراخوان داده اند.

به دنبال سرکوب خونین تحصن کنندگان در میدان تحصن خارطوم در سوم ژوئن تظاهرات میلیونی به عرصه آزمونی برای تنظیم کنندگان اعتراضات تبدیل شده است.

عدم دسترسی به اینترنت باعث ایجاد محدودیت در بسیج کردن معترضان شده است.

معترضان در مقابل مقر فرماندهی کل ارتش در روز ۶ آوریل مورد سرکوب و ضرب و شتم عناصر مسلح با یونیفرم نظامی قرار گرفتند. در این حمله ده ها نفر کشته و صدها تن زخمی شدند.
تظاهرات کنونی در حالی برگزار می شود که اتیوپی و اتحادیه آفریقا در حال میانجی گری میان معترضان و شورای نظامی حاکم هستند.
سرتیپ محمد حمدان دقلو معاون رییس شورای نظامی روز شنبه (۲۹ ژوئن) گفت که با اقدامات «خرابکارانه» در جریان اعتراضات به شدت برخورد می کند.
دقلو فرمانده نیروهای واکنش سریع افزود «عوامل خرابکار حضور دارند. نفوذی ها هم حضور دارند. ما به دنبال دردسر نیستیم».
از سوی دیگر، معترضان درباره وقوع درگیری و خشونت در تظاهرات امروز ابراز نگرانی کردند.

مصطفی (۲۵ ساله) که نخواست نام کاملش به دلایل امنیتی فاش شود گفت «من در اعتراضات امروز شرکت می کنم. فکر می کنم جمعیت زیادی جمع شود. به احتمال زیاد معترضان توسط نیروهای امنیتی سرکوب می شوند».
طلال (۲۹ ساله) گفت که این اولین تظاهرات گسترده بعد از سرکوب تحصن کنندگان است. اگر تنها چند راهپیمایی در خارطوم برگزار شود اما باز هم دیوار ترس شکسته می شود و تظاهرات در روزهای آینده گسترده تر می شود.
ائتلاف «نیروهای آزادی و تغییر» گروه تنظیم کننده اعتراضات مردمی است.

این گروه در بیانیه ای اعلام کرد «معترضان در شهرهای گوناگون مثل خارطوم و ام درمان به سمت منازل برخی معترضانی که در عملیات سرکوب تحصن در اوایل ماه جاری کشته شدند حرکت می کنند».
شمار کشته شدگان در تظاهرات اعتراضی حدود ۱۳۰ نفر اعلام شده که اغلب این افراد به گفته کمیته پزشکان نزدیک به ائتلاف در جریان حمله به تحصن کنندگان در سوم ژوئن کشته شدند.
وزارت بهداشت آمار کشته شدگان در کشور را ۶۱ نفر اعلام کرده است.

شورای نظامی حاکم می گوید که تعلیماتی درباره متفرق کردن اعتراضات صادر نکرده اما با این حال تخلفاتی صورت گرفته است. شورای نظامی طی فرمانی اقدام به پاکسازی یک محله خلاف و پاتوق قاچاقچیان در نزدیکی محل تحصن معترضان کرد.
شورای نظامی گفت مسئولیت هر گونه خشونت در جریان اعتراضات روز یکشنبه به عهده معترضان خواهد بود.
شورای نظامی با انتشار بیانیه ای اعلام کرد «ما نسبت به بحران خطرناک کنونی در کشور هشدار می دهیم و نیروهای آزادی و تغییر را به عنوان مسئول اصلی تلفات جانی و یا تخریب موسسات حکومتی و غیر حکومتی احتمالی در اعتراضات می دانیم».
تجمع اصناف سودان -گروه اصلی معترضان- گفت نظامیان با یورش به دفتر این گروه مانع از برگزاری نشست خبری این گروه در روز شنبه شدند.

احمد الربیع یکی از رهبران این گروه به فرانس پرس گفت «ماموران واکنش سریع پیش از برگزاری نشست خبری با سه خودرو وارد محل برگزاری نشست شدند و به همه گفتند تا ساختمان را ترک کنند».
تنش بین دو گروه بعد از وقایع متفرق کردن تحصن در روز سوم ژوئن افزایش یافته است. مذاکرات دو گروه بر سر مساله تشکیل دولت مدنی یا نظامی به نتیجه نرسید.
اتیوپی و اتحادیه آفریقا طرحی درباره تشکیل هیات انتقالی مطرح کردند. این هیات عمدتا از گروه های مدنی تشکیل می شود. شورای نظامی گفت که این موضوع در مذاکرات دو گروه به بحث گذاشته می شود.
معترضان خواستار واگذاری قدرت به غیر نظامیان هستند. نظامیان در حال حاضر قدرت را در اختیار دارند.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.