عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از حد مجاز

ظریف: اگر آمریکا قصد مذاکره دارد باید به ما احترام بگذارد

عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از حد مجاز
TT

عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از حد مجاز

عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از حد مجاز

خبرگزاری امنیتی فارس به نقل از یک منبع که اسمش را ذکر نکرده، گفته‌است «ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۳٫۶۷ درصد ایران از ۳۰۰ کیلوگرم (حد مجاز در برجام) عبور کرد».
به گزارش الشرق الاوسط، این منبع ادامه داد: «امروز (دوشنبه) بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از توزین روز چهارشنبه هفته گذشته، مجدداً وزن تولید مواد غنی شده ایران را اندازه‌گیری کردند و ذخایر ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده‌است».
در همین راستا، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران به خبرگزاری صدا و سیما گفت: «آنگونه که من مطلع شدم ایران طبق برنامه از مرز ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده عبور کرده‌است».
وی همچنین گفت که ایران این اقدام را «از حقوق خود در داخل برجام» می‌داند.
ظریف افزود: «دنیا را مجبور خواهیم کرد جز با زبان احترام با یک ایرانی صحبت نکنند؛ بنابراین اگر آمریکا قصد مذاکره را دارد باید به ما احترام بگذارد».
عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران، هم در واکنش به این خبر گفت که جزئیات این مسئله را سازمان انرژی اتمی بهتر می‌تواند توضیح دهد و او از این امر اطلاع ندارد.
یک روز پیش از انتشار این خبر مجید تخت‌روانچی نماینده ایران در سازمان ملل متحد، گفته بود: «عبور جمهوری اسلامی از سقف تعیین شده در برجام، نقض این توافق محسوب نمی‌شود و تهران در ۱۰ روز آینده مذاکرات مهمی با سه کشور اروپایی در این زمینه خواهد داشت».
او در برنامه «جی پی اس» شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان و در پاسخ به پرسشی دربارهٔ افزایش ذخایر اورانیوم ایران و نقض برجام، گفت که این توافق به ایران اجازه را می‌دهد که برخی از تعهدات خود را متوقف کند.
در این حال، خبرگزاری امنیتی تسنیم نیز به نقل از منابع آگاه نوشت که با توجه به تأمین نشدن شرایط ایران و ناکافی بودن بسیار زیاد اینس‌تکس (سازوکار ویژه مالی سه کشور اروپایی برای تجارت با ایران)، تهران به‌طور قطع، گام دوم را در زمان تعیین شده که به احتمال بسیار زیاد روز ۱۶ تیر است عملیاتی خواهد کرد.
مقامات ایران پیش از این اعلام کرده بود که ششم تیر ماه بر اساس اعلام قبلی سازمان انرژی اتمی میزان ذخایر اورانیوم تولید شده ۳٫۶۷ درصد از مرز ۳۰۰ کیلوگرم عبور می‌کند و پس از آن تولید این محصول افزایش خواهد یافت.
آنها این اقدام را در واکنش به عدم پایبندی کشورهای امضاءکننده توافق هسته ای در حمایت از ایران در برابر تحریم‌های آمریکا عنوان کردند.
قبل از این، ایران در نامه‌ای به کشورهای باقی‌مانده در توافق هسته‌ای مهلتی ۶۰ روزه داده بود تا «تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی» را عملی کنند و تهدید کرده بود در صورتی که این اتفاق رخ ندهد جمهوری اقدام به متوقف کردن «رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک» خواهد کرد.
سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا پیشتر در بیانیه ای مشترک به ایران هشدار داده بودند در صورت نقض تعهدات برجامی با «عواقب» آن مواجه خواهد شد.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در واکنش به بیانیه وزرای خارجه سه کشور اروپایی آن را «وقاحت سیاسی» عنوان کرده و گفته بود ایران از ۱۶ تیر گام دوم کاهش تعهدات برجامی خود را شروع خواهد کرد.
از زمان خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، ایران همواره طرف‌های اروپایی را به «تعهد زبانی» و کم‌کاری برای اجرای این توافقنامه متهم کرده‌است.
در این میان، نیروی هوایی آمریکا همزمان با افزایش تنش‌ها بین این کشور و ایران چند جنگنده رادارگریز «اف-۲۲» را برای تقویت حضور نظامی خود در خاورمیانه به قطر اعزام کرد.
خبر اعزام این جنگنده‌های رادارگریز به قطر تنها یک هفته پس از تنش بین ایران و آمریکا بر سر سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک در نزدیکی تنگه هرمز منتشر می‌شود.
 در حالی که ایران تأکید می‌کند که این هواپیمای بدون سرنشین وارد حریم هوایی این کشور شده بود آمریکا محل سرنگونی آن را محدوده هوایی بین‌المللی اعلام می‌کند.
ترامپ پیشتر اعلام کرد که آماده مذاکره بدون پیش شرط با ایران است، اما تهران تاکنون هرگونه مذاکره را رد کرده‌است.
رئیس‌جمهوری آمریکا دوشنبه ۲۴ ژوئن فرمانی اجرایی برای اعمال تحریم‌های سخت‌گیرانه جدیدی علیه ایران امضا و تأکید کرد که این دور از تحریم‌ها، علی خامنه‌ای رهبر ایران، وزیر امور خارجه و ۸ تن از فرماندهان سپاه پاسداران را هدف قرار می‌دهد.
حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران نیز در واکنش به این تحریم‌های اعلام شده آمریکا، این تصمیم جدید کاخ سفید را «وقیحانه» و «احمقانه» خواند.
پیش از آن سخنگوی جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، تهدید ایران به کاهش بیشتر در تعهداتش ذیل برجام را «باج‌خواهی هسته‌ای» خواند و خواستار افزایش فشارهای بین‌المللی بر تهران شد.
برایان هوک نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران نیز گفته بود: اگر ایران به باج خواهی هسته ای خود ادامه دهد واکنش ها به این اقدام بسیار بزرگ خواهد بود.



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.