عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از حد مجاز

ظریف: اگر آمریکا قصد مذاکره دارد باید به ما احترام بگذارد

عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از حد مجاز
TT

عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از حد مجاز

عبور ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از حد مجاز

خبرگزاری امنیتی فارس به نقل از یک منبع که اسمش را ذکر نکرده، گفته‌است «ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۳٫۶۷ درصد ایران از ۳۰۰ کیلوگرم (حد مجاز در برجام) عبور کرد».
به گزارش الشرق الاوسط، این منبع ادامه داد: «امروز (دوشنبه) بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بعد از توزین روز چهارشنبه هفته گذشته، مجدداً وزن تولید مواد غنی شده ایران را اندازه‌گیری کردند و ذخایر ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده‌است».
در همین راستا، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران به خبرگزاری صدا و سیما گفت: «آنگونه که من مطلع شدم ایران طبق برنامه از مرز ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده عبور کرده‌است».
وی همچنین گفت که ایران این اقدام را «از حقوق خود در داخل برجام» می‌داند.
ظریف افزود: «دنیا را مجبور خواهیم کرد جز با زبان احترام با یک ایرانی صحبت نکنند؛ بنابراین اگر آمریکا قصد مذاکره را دارد باید به ما احترام بگذارد».
عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران، هم در واکنش به این خبر گفت که جزئیات این مسئله را سازمان انرژی اتمی بهتر می‌تواند توضیح دهد و او از این امر اطلاع ندارد.
یک روز پیش از انتشار این خبر مجید تخت‌روانچی نماینده ایران در سازمان ملل متحد، گفته بود: «عبور جمهوری اسلامی از سقف تعیین شده در برجام، نقض این توافق محسوب نمی‌شود و تهران در ۱۰ روز آینده مذاکرات مهمی با سه کشور اروپایی در این زمینه خواهد داشت».
او در برنامه «جی پی اس» شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان و در پاسخ به پرسشی دربارهٔ افزایش ذخایر اورانیوم ایران و نقض برجام، گفت که این توافق به ایران اجازه را می‌دهد که برخی از تعهدات خود را متوقف کند.
در این حال، خبرگزاری امنیتی تسنیم نیز به نقل از منابع آگاه نوشت که با توجه به تأمین نشدن شرایط ایران و ناکافی بودن بسیار زیاد اینس‌تکس (سازوکار ویژه مالی سه کشور اروپایی برای تجارت با ایران)، تهران به‌طور قطع، گام دوم را در زمان تعیین شده که به احتمال بسیار زیاد روز ۱۶ تیر است عملیاتی خواهد کرد.
مقامات ایران پیش از این اعلام کرده بود که ششم تیر ماه بر اساس اعلام قبلی سازمان انرژی اتمی میزان ذخایر اورانیوم تولید شده ۳٫۶۷ درصد از مرز ۳۰۰ کیلوگرم عبور می‌کند و پس از آن تولید این محصول افزایش خواهد یافت.
آنها این اقدام را در واکنش به عدم پایبندی کشورهای امضاءکننده توافق هسته ای در حمایت از ایران در برابر تحریم‌های آمریکا عنوان کردند.
قبل از این، ایران در نامه‌ای به کشورهای باقی‌مانده در توافق هسته‌ای مهلتی ۶۰ روزه داده بود تا «تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی» را عملی کنند و تهدید کرده بود در صورتی که این اتفاق رخ ندهد جمهوری اقدام به متوقف کردن «رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک» خواهد کرد.
سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا پیشتر در بیانیه ای مشترک به ایران هشدار داده بودند در صورت نقض تعهدات برجامی با «عواقب» آن مواجه خواهد شد.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در واکنش به بیانیه وزرای خارجه سه کشور اروپایی آن را «وقاحت سیاسی» عنوان کرده و گفته بود ایران از ۱۶ تیر گام دوم کاهش تعهدات برجامی خود را شروع خواهد کرد.
از زمان خروج ایالات متحده آمریکا از برجام، ایران همواره طرف‌های اروپایی را به «تعهد زبانی» و کم‌کاری برای اجرای این توافقنامه متهم کرده‌است.
در این میان، نیروی هوایی آمریکا همزمان با افزایش تنش‌ها بین این کشور و ایران چند جنگنده رادارگریز «اف-۲۲» را برای تقویت حضور نظامی خود در خاورمیانه به قطر اعزام کرد.
خبر اعزام این جنگنده‌های رادارگریز به قطر تنها یک هفته پس از تنش بین ایران و آمریکا بر سر سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک در نزدیکی تنگه هرمز منتشر می‌شود.
 در حالی که ایران تأکید می‌کند که این هواپیمای بدون سرنشین وارد حریم هوایی این کشور شده بود آمریکا محل سرنگونی آن را محدوده هوایی بین‌المللی اعلام می‌کند.
ترامپ پیشتر اعلام کرد که آماده مذاکره بدون پیش شرط با ایران است، اما تهران تاکنون هرگونه مذاکره را رد کرده‌است.
رئیس‌جمهوری آمریکا دوشنبه ۲۴ ژوئن فرمانی اجرایی برای اعمال تحریم‌های سخت‌گیرانه جدیدی علیه ایران امضا و تأکید کرد که این دور از تحریم‌ها، علی خامنه‌ای رهبر ایران، وزیر امور خارجه و ۸ تن از فرماندهان سپاه پاسداران را هدف قرار می‌دهد.
حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران نیز در واکنش به این تحریم‌های اعلام شده آمریکا، این تصمیم جدید کاخ سفید را «وقیحانه» و «احمقانه» خواند.
پیش از آن سخنگوی جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید، تهدید ایران به کاهش بیشتر در تعهداتش ذیل برجام را «باج‌خواهی هسته‌ای» خواند و خواستار افزایش فشارهای بین‌المللی بر تهران شد.
برایان هوک نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران نیز گفته بود: اگر ایران به باج خواهی هسته ای خود ادامه دهد واکنش ها به این اقدام بسیار بزرگ خواهد بود.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»