ارتش اسرائیل طرح جدی نتانیاهو برای حمله به ایران را وتو کرد

کتاب «طوفان در راه ایران» از آن پرده برداشت

 ارتش اسرائیل طرح جدی نتانیاهو برای حمله به ایران را وتو کرد
TT

ارتش اسرائیل طرح جدی نتانیاهو برای حمله به ایران را وتو کرد

 ارتش اسرائیل طرح جدی نتانیاهو برای حمله به ایران را وتو کرد

در حالی که بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، بار دیگر رهبران ایران دربارهٔ افزایش ذخایر اورانیوم غنی سده بیش از حد مجاز در برجام را مورد انتقاد قرار داده، ایلان کفیر پژوهشگر مسائل نظامی در کتاب جدیدش آورده‌است «دولت بنیامین نتانیاهو تصمیم جدی برای حمله به ایران به دلیل تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای داشته‌است اما فرماندهان نظامی و مسئولان امنیتی جلوگیری کردند».
به گزارش الشرق الاوسط، کفیر که خود یکی از افسران ارتش اسرائیل است گفت: «فرماندهان اسرائیلی مناقشات سرنوشت ساز در مورد حمله احتمالی اسرائیل علیه تأسیسات هسته ای ایران بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ را انجام داده‌اند».
به گفته او برای این حمله نام «هیکل سلیمان» نیز تعیین شده بود.
کفیر که برای کتاب خود عنوان «طوفان در راه ایران» را انتخاب کرده‌است، افزود: «افرادی چون گابی اشکنازی و بنی گانتز به عنوان فرماندهان ارتش و مئیر داگان و تامیر باردو به عنوان روسای موساد با فشار بر نتانیاهو در آن زمان وی را از حمله به ایران منصرف کرده‌اند».
این نویسنده، روابط متشنج میان دولت اسرائیل و دولت آمریکا در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما و عدم توافق میان دو دولت در این باره و همچنین پیش‌بینی درگرفتن یک جنگ تمام عیار و پرهزینه برای همه اطراف درگیر را عوامل مخالفت با این جنگ عنوان کرده‌است.
کفیر به نقل از منابع آگاه می‌گوید که نتانیاهو و وزیر وقت دفاع ایهود باراک طراحان و مدافعان این جنگ بودند اما «فرماندهی ارتش موضع‌گیری این دو نفر را متهورانه توصیف کرد و ایهود اولمرت نخست‌وزیر سابق اسرائیل رفتاری حکیمانه انجام داد و تلاش کرد بدون جنگ و از طریق موساد و یگان ۸۲۰۰ اطلاعات نظامی ارتش در ایجاد اخلال و مانع در پروژه هسته ای ایران، تهران را مهار کند».
فرماندهان نظامی همچنین امکان حمله محدود و موضعی برای نابودی تأسیسات هسته ای ایران همچون تخریب راکتورهای هسته ای سوریه در دیرالزور در ۲۰۰۷ را بررسی کردند و پرسیدند که آیا ایران نیز همچون نظام بشار اسد سکوت را اختیار کند، اما فرماندهان ارتش و اطلاعات اظهار کردند که میان رهبران وقت اسرائیل تفاوت اساسی وجود دارد زیرا ممکن است زوج نتانیاهو - باراک اسرار را فاش خواهند کرد و ایرانی‌ها نیز به فکر تلافی سخت بیفتند.
بدین ترتیب، ارتش و موساد عملیات خود در خاک ایران را به صورت گسترده و در سکوت ادامه دادند و تا سال ۲۰۱۸ توانستند آرشیو اتمی ایران را منتقل کنند. 
این نویسنده اسرائیلی در این کتاب به انتقال اسناد هسته ای ایران در سال ۲۰۱۸ پرداخته و گفته موساد و یگان ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل با موفقیت این عملیات را انجام داده و باعث تأخیری دست کم ۲ ساله در روند برنامه هسته ای ایران شده‌اند.
به گفته این نویسنده، طرح نتانیاهو بسیار جدی بود اما در دقیقه ۹۰ متوقف شد.
در این میان، ژنرال بنی گانتز نماینده کنست در نوزدهمین «کنفرانس هرتصلیا» پیرامون سیاست به طور غیرمستقیم به این موضوع پرداخته و گفته‌است «عملیات پیشگیرانه با لکنتی که قدرت تهاجمی اسرائیل را به کار نمی‌گیرد جایگزین شده‌است. تأثیر سیاست‌هایی که نخست‌وزیر پیش گرفته همچنین در حال گسترش به دیگر مناطق و میدان‌ها است». 
او افزود: «ایرانی‌ها در تهران این سیاست را پیگیری می‌کنند. رفتار نتانیاهو در غزه پیامی حاکی از ضعف را منتقل می‌کند. این بر عزم ایرانی‌ها برای برهم زدن ثبات خاورمیانه تأثیر می‌گذارد».
از سوی دیگر، یوسی کوهن رئیس سازمان اطلاعات اسرائیل (موساد) نیز در همین کنفرانس اعلام کرد که بی تردید ایران مسئول رشته حمله‌های علیه تأسیسات نفتی و نفتکش‌های خلیج در ماه‌های اخیر و نیز حمله هفته گذشته به سفارت بحرین در بغداد بوده‌است. 
وی گفت «با قاطعیت به شما می‌گویم، براساس بهترین منابع جاسوسی اسرائیلی و غربی، ایران در این حمله‌ها دست دارد. از سوی رهبری ایران تأیید شده، و بخش بزرگی از آن، از سوی سپاه پاسداران و گروه‌های نیابتی اش، به اجرا رسیده‌اند».



نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
TT

نشست پکن؛ هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های ایران


وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)  

نتایج نشست پکن میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران، نشان‌دهنده آغاز یک حرکت مشترک با هدف «هماهنگی زمانی» در مرحله‌ای دشوار و پیچیده است. این موضوع را یک دیپلمات روسی تأیید کرده است.

شرکت‌کنندگان در این نشست که اولین دیدار از این نوع محسوب می‌شود، بر هماهنگی مواضع برای مقابله با تحریم‌ها، رد هرگونه اقدام نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای و تلاش برای پیشبرد یک توافق سیاسی احتمالی با دولت آمریکا توافق کردند. این موضوع در چارچوب پیشنهاد مسکو برای میانجی‌گری در پرونده برنامه هسته‌ای ایران و در پی اعلام آمادگی واشنگتن برای آغاز روند مذاکرات مطرح شد.

به نظر می‌رسد مسکو که به طور فعال برای موفقیت این نشست سه‌جانبه تلاش کرده، قصد دارد موقعیت مذاکره‌ای خود با واشنگتن را تقویت کند. این تلاش در چارچوب گشایش به سوی یک گفت‌وگوی گسترده‌تر شامل پرونده اوکراین و سایر مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از جمله برنامه هسته‌ای ایران صورت می‌گیرد.

بیانیه وزارت امور خارجه روسیه حاکی از رضایت مسکو از نتایج این نشست بود. در این دیدار، سرگئی ریابکوف، دیپلمات ارشد روسیه که مسئول پرونده‌های امنیت استراتژیک و مدیریت گفت‌وگو با واشنگتن است، شرکت داشت.

بر اساس این بیانیه، در این نشست «هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌ها حول برنامه هسته‌ای ایران مورد بحث قرار گرفت و بر غیرقابل قبول بودن تهدیدات و استفاده از نیروی نظامی علیه تأسیسات انرژی هسته‌ای ایران تأکید شد.»

وزارت امور خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که «رایزنی‌ها میان معاونان وزیران امور خارجه روسیه، چین و ایران بر روی برنامه اقدام جامع مشترک و هماهنگی اقدامات برای کاهش تنش‌های مصنوعی حول برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.»

روسیه، چین و ایران بر هماهنگی برای مقابله با تحریم‌های علیه تهران توافق کردند (رویترز)

این بیانیه همچنین به ارزیابی دقیق سه طرف از «اقدامات غیرقانونی و نقض‌های متعدد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توسط ایالات متحده و کشورهای اروپایی» اشاره کرد و بر غیرقابل قبول بودن تهدید، ارعاب و استفاده از نیروی نظامی علیه زیرساخت‌های انرژی هسته‌ای ایران تأکید کرد.

به گفته وزارت امور خارجه روسیه، این نشست همچنین به بررسی چشم‌انداز «یافتن راه‌حل‌های مذاکره‌ای پایدار و بلندمدت بر اساس ملاحظات متقابل و تعادل مطمئن منافع طرفین» پرداخت.

نشستی «موفق و مهم»

محسن بختیار، سفیر ایران در چین، در پلتفرم «ایکس» این نشست را «کاملاً موفق» توصیف کرد و گفت که این نشست راه را برای مقابله با «یک‌جانبه‌گرایی شکست‌خورده» ایالات متحده هموار می‌کند.

چین، ایران و روسیه در روز جمعه در جریان مذاکرات پکن خواستار لغو تحریم‌های علیه تهران شدند. این در حالی است که تلاش‌های دیپلماتیک فشرده‌ای توسط قدرت‌های بزرگ برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ در جریان است و واشنگتن فشارهای شدیدی بر برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌کند.

این مذاکرات در زمانی انجام شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، تمایل خود را برای گفت‌وگو با تهران اعلام کرده است. ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دوره اول ریاست‌جمهوری خود به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد.

با این حال، ترامپ تحریم‌های شدیدی علیه ایران اعمال کرد و ایران نیز با محکوم کردن «دورویی» ایالات متحده، به این اقدامات واکنش نشان داد.

بخشی از نشست سه‌جانبه روسیه، چین و ایران در پکن، ۱۴ مارس ۲۰۲۵ (رویترز)

ورود روسیه به این پرونده از طریق پیشنهاد میانجی‌گری برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران، نشان‌دهنده تغییر مهمی است که بیانگر این باور در کرملین است که روابط جدید با دولت ترامپ می‌تواند به یک «توافق جامع» در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور منجر شود.

کرملین اعلام کرده است که پرونده ایران یکی از چندین مسیر مذاکره‌ای است که مسکو و واشنگتن آماده آغاز گفت‌وگو درباره آن‌ها هستند. این مسیرها شامل درگیری در اوکراین، مسائل امنیت استراتژیک و موضوعات منطقه‌ای داغ می‌شوند.

برخی محافل روسیه معتقدند که مسکو ممکن است آماده ترسیم چارچوب یک «توافق جامع» با واشنگتن باشد که بر اساس احترام به منافع طرفین در پرونده‌های مطرح شده استوار است.

در این چارچوب، به نظر می‌رسد نشست پکن موقعیت مذاکره‌ای مسکو را تقویت کرده است. این موضوع در اظهارات سه طرف که از از سرگیری برنامه هسته‌ای ایران، رد سیاست فشار حداکثری واشنگتن و مقابله با پیامدهای تحریم‌ها سخن گفتند، منعکس شده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در دیدار با سرگئی ریابکوف و کاظم غریب‌آبادی، هشدار داد که «وضعیت بار دیگر در یک تقاطع حساس قرار دارد.»

وی افزود: «توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران دستاورد مهمی است که از طریق گفت‌وگو و مذاکره به دست آمده است.» او هشدار داد که «تحریم‌های یک‌جانبه تنها به تشدید اختلافات منجر خواهد شد. گفت‌وگو و مذاکره تنها گزینه‌های موجود هستند.»

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، گفت که روسیه، چین و ایران در نشست پکن بر ضرورت لغو همه تحریم‌های غیرقانونی تأکید کردند.

وی افزود: «ایران و روسیه از چین به خاطر نقش سازنده‌اش و سازماندهی این نشست در پکن تشکر کردند.»

گفت‌وگویی عمیق

نماینده ایران «برخی کشورها» را به ایجاد «یک بحران غیرضروری» متهم کرد و تأکید کرد که نشستی «بسیار سازنده و مثبت» با همتایان روس و چینی‌اش برگزار شده است.

ما چائو شیوی، معاون وزیر امور خارجه چین، در یک کنفرانس خبری با همتایان روس و ایرانی‌اش اعلام کرد: «ما تبادل نظر عمیقی در مورد مسئله هسته‌ای و لغو تحریم‌ها انجام دادیم.»

وی افزود: «ما بر ضرورت پایان دادن به همه تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی تأکید کردیم.» این اظهارات در بیانیه مشترک سه کشور که توسط پکن منتشر شد، منعکس شده است.

توافق سال ۲۰۱۵ میان تهران و واشنگتن، پاریس، لندن، برلین، مسکو و پکن، به لغو تحریم‌ها علیه ایران در ازای کاهش فعالیت‌های هسته‌ای و تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران منجر شد.

با این حال، ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ به تصمیم ترامپ به طور یک‌جانبه از این توافق خارج شد و تحریم‌های شدیدی را علیه ایران اعمال کرد که اقتصاد این کشور را تحت فشار قرار داد.

تهران تا یک سال پس از خروج آمریکا به تعهدات خود پایبند بود، اما پس از آن شروع به کاهش تعهدات خود کرد. از آن زمان تاکنون تمام تلاش‌ها برای احیای این توافق با شکست مواجه شده است.

پس از ۱۰ سال از اجرای این توافق، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که اجرای توافق ۲۰۱۵ را تضمین می‌کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.

برخی کشورها احتمال اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران پس از این تاریخ را رد نکرده‌اند.

ایران در ماه‌های اخیر چندین دور مذاکره با آلمان، فرانسه و بریتانیا در مورد برنامه هسته‌ای خود انجام داده است و همچنین سیاست‌های خود را با مسکو و پکن هماهنگ کرده تا با وضعیت موجود مقابله کند.

اولین واکنش اروپا به نشست پکن حاکی از برخورد مثبت اروپا با احتمال آغاز یک روند مذاکره‌ای برای حل اختلافات حول برنامه هسته‌ای ایران از طریق روش‌های صلح‌آمیز بود.

انور العنونی، سخنگوی خدمات خارجی اتحادیه اروپا، گفت که این اتحادیه از نشست سه‌جانبه روسیه، ایران و چین در مورد برنامه هسته‌ای ایران مطلع است و همچنان به ارتباطات در این زمینه باز است.

وی در یک نشست خبری در بروکسل افزود: «این سه کشور طرف‌های توافق هسته‌ای ایران هستند. هیچ جایگزین عملی‌ای برای حل دیپلماتیک وجود ندارد.»