نتانیاهو: ترامپ از عملیات ربودن اسناد هسته‌ای ایران خبر داشت

آماده باش اسرائیل برای جنگ احتمالی آمریکا و ایران در خلیج

نتانیاهو: ترامپ از عملیات ربودن اسناد هسته‌ای ایران خبر داشت
TT

نتانیاهو: ترامپ از عملیات ربودن اسناد هسته‌ای ایران خبر داشت

نتانیاهو: ترامپ از عملیات ربودن اسناد هسته‌ای ایران خبر داشت

وزیر خارجه اسرائیل اعلام کرد که این کشور در حال آماده‌سازی ارتش خود برای مشارکت نظامی در درگیری احتمالی میان ایران و ایالات متحده در خیلج است. از سوی دیگر، نخست‌وزیر اسرائیل گفته‌است ترامپ از برنامه اسرائیل برای ربودن اسناد هسته‌ای ایران خبر داشته‌است.
به گزارش الشرق الاوسط، به خطر افتادن سرانجام توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی تحت فشار دیپلماتیک واشینگتن، سرنگونی پهپاد تجسسی آمریکا توسط سپاه پاسداران ایران و متهم کردن تهران به دست داشتن در انفجار نفت‌کش‌ها در دریای عمان، تنش‌ها میان تهران و واشنگتن را به‌طور کم‌سابقه‌ای افزایش داده و باعث شده‌است بار دیگر نگرانی از وقوع جنگ بر منطقهٔ خلیج سایه افکند.
اسرائیل کاتز وزیر خارجه اسرائیل در جریان سخنرانی در یک کنفرانس بین‌المللی با موضوع امنیت که به میزبانی شهر هرزلیا برگزار شد، اعلام کرد ایران ممکن است ناگهان از آنچه او «منطقه خاکستری» می‌خواند، خارج شود و به این ترتیب درگیری جدیدی در منطقه روی دهد.
او گفت: «باید به این موضوع توجه داشت که ممکن است اشتباه در محاسبات از سوی رژیم [ایران] باعث شود که وضعیت از «منطقه خاکستری» به «منطقه قرمز» که یک درگیری نظامی است، تغییر کند».
او افزود: «ما باید خود را برای چنین وضعیتی آماده کنیم و به همین دلیل دولت اسرائیل در حال آماده‌سازی ارتش خود است؛ ارتشی که ممکن است از آن در چنین رویدادی استفاده شود و به سناریوی تشدید تنش‌ها پاسخ دهد».
وزیر خارجه اسرائیل همچنین روز سه‌شنبه گفت که با وجود عدم همراهی دیگر قدرت‌های جهان، جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران موفق بوده‌است.
 او گفت: «ایران در این جنگ شانسی ندارد؛ بنابراین باید از فرصت این جنگ [اقتصادی] استفاده کرد و از مسیر فشار اقتصادی و تحریم‌های جامع، مانع از وقوع جنگ شد و بدون جنگ به اهداف مدنظر رسید».
از سوی دیگر، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، روز سه‌شنبه یازدهم تیر گفت، دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در جریان تصمیم اسرائیل برای دستیابی به آرشیو هسته‌ای ایران و انتقال آن از تهران به تل‌آویو بوده و این اقدام «با آمریکا هماهنگ شده بود».
به گزارش وای.نت و جروزالم پست، نتانیاهو در جریان اعطای جایزه سالانه «امنیت اسرائیل» به عوامل موساد که در انتقال آرشیو هسته‌ای ایران به اسرائیل دست داشتند، برای نخستین بار به آگاهی رئیس‌جمهوری آمریکا از این نقشه سازمان امنیت خارجی کشورش اشاره کرد.
بنیامین نتانیاهو در این آیین که در اقامتگاه رئوون ریولین رئیس‌جمهوری اسرائیل، برگزار می‌شد، افزود: «تاکنون این را تعریف نکرده بودم که ایده عملیات را پیش از اجرا با رئیس‌جمهور آمریکا در میان گذاشتم. هنگامی که در داووس با او ملاقات کردم، برایش تعریف کردم که قصد دارم افراد خود را برای آوردن آرشیو، به قلب تهران اعزام کنم».
نخست‌وزیر اسرائیل ادامه داد: «او پرسید آیا این اقدام خطرناک است؟ جواب دادم که بی‌خطر نیست اما ارزش آن را دارد. به همین دلیل هنگامی که اسناد اصلی کشف‌شده را به دفتر او در کاخ سفید آوردم، می‌دانست که موضوع چیست. اطمینان دارم که این اسناد به نتیجه‌گیری او برای خروج از این توافق خطرناک کمک کرد».
وی اضافه کرد که این اولین بار است که اذعان می‌کند تصمیم نهایی برای انتقال آرشیو اتمی ایران را با هدف «قانع کردن» دونالد ترامپ به خروج آمریکا از برجام اتخاذ کرد.
بنیامین نتانیاهو افزود، «لذا زمانی که نتایج اصلی این اقدام را به آگاهی رئیس‌جمهوری آمریکا رساندم، او پیشاپیش در جریان اقدام ما بود و از کار ما بسیار تقدیر کرد».
بنیامین نتانیاهو در بهار ۱۳۹۷ در یک کنفرانس خبری از حدود ۵۰ هزار سند و هزاران لوح فشرده از آرشیو اتمی ایران رونمایی کرد.
نخست‌وزیر اسرائیل در آن زمان گفت هدف اولیه ایران از راه‌اندازی برنامه اتمی‌اش، دستیابی به سلاح هسته‌ای بوده و در حالی که سال ۱۳۹۴ با کشورهای جهانی برجام را امضا کرد، این اسناد را از بین نبرد و آن را در انباری در شورآباد در حومه تهران پنهان کرد.
هر چند شماری از مقامات ایران تمامی سخنان دولتمردان و گزارش‌های متعدد رسانه‌ای اسرائیل در مورد برنامه موساد در انتقال آرشیو اتمی ایران به تل‌آویو را رد کرده‌اند اما دولت تهران و فرماندهان سپاه عمدتاً در این خصوص سکوت کردند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.