ایران تهدید کرد: اگر نفتکش ایرانی رفع توقیف نشود باید اقدام متقابل کرد

کارکنان نفتکش توقیف شده ایرانی بازجویی شدند * پاناما گریس ۱ را به دلیل ارتباط با تروریسم از فهرست ثبت خود خارج کرده‌است

ایران تهدید کرد: اگر نفتکش ایرانی رفع توقیف نشود باید اقدام متقابل کرد
TT

ایران تهدید کرد: اگر نفتکش ایرانی رفع توقیف نشود باید اقدام متقابل کرد

ایران تهدید کرد: اگر نفتکش ایرانی رفع توقیف نشود باید اقدام متقابل کرد

در میانه تنش میان ایران و کشورهای اروپایی درباره عبور ایران از حد مجاز ذخیره اورانیوم غنی شده، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران و فرمانده اسبق «سپاه پاسداران» تهدید کرد: اگر نفتکش ایرانی رفع توقیف نشود، مسئولان ایران باید یک نفتکش بریتانیایی را توقیف کنند.
به گزارش الشرق الاوسط، محسن رضائی امروز جمعه در توییتر نوشت: «انگلیس اگر نفتکش ایرانی را رفع توقیف نکند، وظیفه دستگاه‌های مسئول اقدام متقابل و توقیف یک نفتکش انگلیسی است».
در همین راستا، رویترز گزارش داد، مقامات دریانوردی پاناما اظهار کردند نفتکش بزرگ ایرانی که توسط نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا در جبل الطارق توقیف شد، از ۲۹ می دیگر در فهرست ثبت کشتی‌های بین‌المللی این کشور قرار نداشته‌است.
نیروی دریایی پاناما اضافه کرد پس از هشدارها در مورد این که این کشتی در تروریسم مالی شرکت داشته یا با آن ارتباط داشته‌است، از فهرست ثبت کشتی‌های بین‌المللی خارج شد.
گرچه این کشتی پرچم پاناما را دارد، ولی ایران اعلام کرده مالک آن است.
پیشتر هم اعلام شده بود ۲۸ خدمه این کشتی - که عمدتاً اهل هند و برخی هم شهروندان پاکستان و اوکراین هستند - به عنوان «مطلع» بازجویی شده‌اند.
به گزارش رویترز، بازجویی از کارکنان این نفتکش، به عنوان «شاهد» و نه «متهم» صورت گرفت. این سؤال و جواب برای مشخص کردن ماهیت محموله این نفتکش انجام شده‌است.
نیروی دریایی بریتانیا، نیمه‌شب چهارشنبه ۱۲ تیرماه با فرود یک هلیکوپتر بر روی عرشه کشتی نفتکش، به دلیل تلاش برای انتقال نفت به سوریه، به توقیف آن به پرداختند.
بریتانیا فروش نفت به سوریه را بر خلاف تحریم‌های اتحادیه اروپا خوانده‌است.
اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۱ تحریم‌هایی را علیه فروش نفت به سوریه وضع کرده بود.
نفتکش فوق روز پنجشنبه ۱۳ تیر به سبب تلاش برای حمل نفت از ایران به سوریه که هم‌اکنون تحت تحریم نفتی اتحادیه اروپاست از سوی نیروی دریایی بریتانیا توقیف شد.
تفنگداران نیروی دریایی با هلیکوپتر بر روی این نفتکش در حال حرکت فرود آمدند.
دولت جبل‌الطارق روز پنجشنبه اعلام کرد دلایل موجهی برای اثبات اینکه مقصد کشتی، پالایشگاه بانیاس سوریه بوده در دست دارد.
جبل‌الطارق توقیف این نفتکش را در ارتباط با «تقویت مقررات مرتبط با تحریم‌ها» علیه سوریه خوانده‌است. وزارت امور خارجه ایران نیز در واکنش با احضار سفیر بریتانیا در تهران، خواستار رفع توقیف این نفتکش شده‌است.
از سویی دیگر هم، سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران در این باره گفت: «در پی این اقدام دولت انگلستان، مراتب اعتراض جمهوری اسلامی ایران به این اقدام مخرب دولت انگلیس و نیروی دریایی این کشور به وی ابلاغ شد و ما به وی اعلام کردیم این اقدام یک بدعت عجیب است و به خاطر اینکه تحریم‌هایی که اعلام کردند مبنای شورای امنیتی ندارد، جمهوری اسلامی ایران این اقدام را نمی‌پذیرد».
 وی اضافه کرد: «ایران این اقدام را نمی‌پذیرد و باعث افزایش تنش در منطقه می‌داند و آن را رد می‌کند».
خبرگزاری رویترز بعدازظهر پنج‌شنبه به نقل از مقامات اسپانیایی خبر داد که ابرنفتکشی که گفته می‌شود از ایران راهی سوریه بوده «به درخواست ایالات متحده از بریتانیا» توقیف شده‌است.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا بامداد جمعه نیز در حساب کاربری‌اش در توئیتر نوشت: «خبر عالی: انگلیس ابرنفت‌کش گریس ۱ را که با نقض تحریم‌های اتحادیه اروپا در حال حمل نفت ایران به سوریه بوده، متوقف کرده‌است».
جبل‌الطارق تحت حاکمیت بریتانیا اداره می‌شود و در توقیف ابرنفتکش نیروی دریایی بریتانیا نیز مشارکت داشت.
براساس اطلاعات ثبت شده، این کشتی در ماه دسامبر (پاییز سال گذشته) در عراق بوده‌است، اما بندر عراقی نام آن را ثبت نکرده‌است. سیستم ردیابی این کشتی هم خاموش شده بود و کمی بعد در نزدیکی بندر عسلویه در ایران دیده شد.
این کشتی مسیر طولانی‌تر عبور از جنوب آفریقا را - به جای کانال سوئز - انتخاب کرده بود.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.