پايان مهلت ٦٠ روزه ايران به اروپا؛ مرحله دوم نقض برجام آغاز شد

ایران بازهم برای مذاکره با آمریکا شرط گذاشت

پايان مهلت ٦٠ روزه ايران به اروپا؛ مرحله دوم نقض برجام آغاز شد
TT

پايان مهلت ٦٠ روزه ايران به اروپا؛ مرحله دوم نقض برجام آغاز شد

پايان مهلت ٦٠ روزه ايران به اروپا؛ مرحله دوم نقض برجام آغاز شد

علی ربیعی سخنگوی دولت ایران، عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه و همچنین بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی این کشور صبح امروز یکشنبه ۱۶ تیر در یک نشست خبری اقدامات جدید در راستای نقض توافق هسته ای را اعلام کردند. 
به گزارش الشرق الاوسط، در این نشست عباس عراقچی معاون وزارت خارجه ایران گفته است: ظریف وزیر خارجه امروز نامه‌ای به موگرینی مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا ارسال می‌کند و درباره روند کاهش تعهدات برجامی اطلاع می‌دهد. 
به گفته وی، کاهش تعهد برای حفظ برجام است نه برای نقض برجام. بعد از این گام، وارد مرحله سوم می‌شویم. کسی نباید در تصمیم ایران تردید کند.
عراقچی ادامه داد: اگر اروپایی‌ها از طریق اینستکس یا غیر از آن توانسته بودند انتظارات ما را برآورده کنند ما امروز گام دوم را برنمی‌داشتیم. آن‌ها به ویژه‌در موضوع فروش نفت و بازگرداندن پول آن‌ گام لازم را برنداشتند.
او افزود: اینستکس تا زمانی که منافع اقتصادی برای ایران نداشته باشد قابل قبول نیست.
این دیپلمات ایرانی اضافه کرد: اگر کشورهای باقی مانده در برجام نتوانند راکتور اراک را به زمان‌بندی پیش‌بینی شده برگردانند ما به برنامه قبلی برای توسعه اراک برمی‌گردیم.
معاون وزارت خارجه ایران در ادامه گفت: این که اروپایی‌ها نتوانسته‌اند هنوز خواسته‌های ما را از برجام برآورده کنند به این معنی نیست که رایزنی وجود نداشته باشد. ایده این است که آمریکایی ها هم در صورت نیاز در گفتگوهای ما حضور پیدا کنند. حضور آمریکا در گفتگوها مانعی ندارد.
عراقچی گفته است: آمریکا به شرط برداشتن تحریم‌ها می‌تواند در گفتگوهای ما با چهار به علاوه یک حضور داشته باشد.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»