اروپا از ایران خواست از نقض توافق هسته‌ای دست بردارد

​روسیه آن را گامی قابل پیش‌بینی توصیف کرد.. و نتانیاهو از اروپایی‌ها خواست تا تحریم‌ها را بازگردانند

AP
AP
TT

اروپا از ایران خواست از نقض توافق هسته‌ای دست بردارد

AP
AP

طرف‌های امضاءکننده توافق هسته ای موسوم به برجام روز گذشته در اقدامی تکراری از ابتدای تشدید تحریم‌های نفتی علیه ایران در سالگرد خروج آمریکا از این توافق، تهران را به پایبندی به تعهدات هسته ای فراخواندند. 
به گزارش الشرق الاوسط، طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران (بریتانیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا) از ایران خواستند تا از نقض و تضعیف توافق هسته ای دست بردارد، در مقابل مسکو انجام این اقدام از سوی ایران را دور از انتظار ندانست، اسرائیل اما در اقدامی نشان گر تشدید نگرانی از بحران ایران، در خصوص کاهش سطح تعهدات در برجام از کشورهای اروپایی خواست تا تحریم‌ها علیه ایران را فعال کنند. 
سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا در واکنش به اقدام ایران در کاهش تعهدات خود در برجام گفته‌است که لندن به توافق هسته‌ای کاملاً متعهد است اما افزوده‌است که تهران باید بلافاصله همه اقداماتی را که در تضاد با تعهداتش در برجام است، متوقف کند. دفتر کاخ ریاست جمهوری فرانسه هم روز یکشنبه ۷ ژوئیه در بیانیه‌ای اقدام ایران در خصوص افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم را محکوم کرد. 
به گزارش رویترز یکی از مقام‌های کاخ الیزه گفت که مکرون، اقدام ایران را «نقض» برجام خوانده‌است. 
این در حالی است که شب گذشته (شنبه) روسای جمهوری ایران و فرانسه با یکدیگر گفتگو کردند و مکرون به روحانی هشدار داده بود. 
در بیانیه کاخ الیزه همچنین به این نکته اشاره شده‌است که مکانیسم ماشه در قبال اقدام تازه ایران فعال نمی‌شود. 
مکانیسم ماشه به ساز و کاری در توافق هسته‌ای ایران و گروه کشورهای ۵+۱ اطلاق می‌شود که در آن عدول ایران از تعهداتش باعث می‌شود تحریم‌های سازمان ملل به صورت خودکار مجدداً علیه تهران فعال شوند. 
آلمان هم مانند دو متحد دیگر اروپایی‌اش (بریتانیا و فرانسه) به نقض برجام توسط ایران واکنش منفی نشان داد و از مقام‌های ایرانی خواست تا هر چه سریعتر، سطح غنی‌سازی اورانیوم را به میزانی که در برجام آمده، کاهش دهند. 
به گزارش رویترز، سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفت که کشورش از تصمیمات اخیر تهران بسیار نگران است و خواستار اجرای کامل برجام است. 
این مقام آلمانی افزود که این کشور در حال مذاکره با بریتانیا و فرانسه است تا دربارهٔ گام بعدی کشورهای اروپایی در قبال تهران تصمیم‌گیری کنند. 
اتحادیه اروپا روز یکشنبه ۱۶ تیر اعلام کرد طرف‌های توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران در مورد امکان برگزاری یک جلسه اضطراری رایزنی می‌کنند. 
به گزارش آسوشیتدپرس، سخنگوی اتحادیه اروپا این مطلب را پس از آن گفت که ایران اعلام کرد سطح غنی سازی مقرر در برجام را رعایت نمی‌کند. 
به گفته مایا کوتسیانچیچ، اتحادیه اروپا از این تصمیم ایران «به شدت نگران» است و در مورد تبعات آن هشدار داده‌است. 
تاکنون نماینده روسیه در آژانس انرژی اتمی تنها کسی بوده که از این کشور در خصوص گام تازه ایران واکنش داشته‌است. 
میخائیل اولیانوف، اقدام ایران در جهت کاهش تعهدات را قابل درک توصیف کرد و افزود: «با توجه به روندی که مشاهده شده بود، انجام این اقدام از سوی ایران دور از انتظار نبود.» اولیانوف البته اشاره کرده کرد که همچنان راه مذاکرات میان طرفین باز است و گفتگوها باید در این خصوص ادامه یابد. 
به نقل از وی همچنین گزارش شده‌است «ما از ایران خواسته‌ایم تا اوضاع را پیچیده‌تر نکند».
و در اقدامی بیانگر بازگشتن سایه تنش منطقه ای، بنیامین نتانیاهو بلافاصله پس از پایان نشست خبری مقامات ایرانی در خصوص کاهش سطح تعهدات در برجام از کشورهای اروپایی خواست تا تحریم‌ها علیه ایران را فعال کنند. 
نخست‌وزیر اسرائیل گام دوم ایران را اقدامی بسیار خطرناک عنوان کرد و از آلمان، بریتانیا و فرانسه خواست تحریم‌ها علیه ایران را به صورت خودکار دوباره فعال کنند.
به گزارش رویترز، نتانیاهو در جلسه هفتگی کابینه اسرائیل از اروپا خواست که در مقابل ایران به اقداماتی دست بزند.
نتانیاهو سران بریتانیا، فرانسه و آلمان را خطاب قرار داد و گفت «شما این توافق را امضا کردید و گفتید که آن لحظه‌ای که آن‌ها (ایرانی‌ها) این گام را بردارند (افزایش سطح غنی‌سازی بیش از ۳٫۶۷ درصد)، تحریم‌های شدید در راه خواهد بود؛ حالا شما کجا هستید؟».
یووال اشتاینیتز وزیر انرژی اسرائیل، نیز که سال‌ها مسئول «پرونده ایران» در دولت اسرائیل بود، روز یک‌شنبه گفته‌است: «ایران با افزایش ملایم، محدودیت غنی‌سازی اورانیوم را شکسته اما هم‌زمان وارد مسیر تولید بمب هسته‌ای شده‌است». 
وی تأکید کرده که این کار ایران «اخاذی سیاسی از ما، آمریکا و همه جهان» است. 
وزیر انرژی اسرائیل در پاسخ به این پرسش وب‌سایت وای.نت که آیا در پی اقدام ایران در افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم وارد فاز تازه‌ای شده‌ایم که مردم اسرائیل باید از بابت آن (احتمال بروز جنگ) نگران باشند؟ گفت «پاسخ، آری است».



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.