اروپا از ایران خواست از نقض توافق هسته‌ای دست بردارد

​روسیه آن را گامی قابل پیش‌بینی توصیف کرد.. و نتانیاهو از اروپایی‌ها خواست تا تحریم‌ها را بازگردانند

AP
AP
TT

اروپا از ایران خواست از نقض توافق هسته‌ای دست بردارد

AP
AP

طرف‌های امضاءکننده توافق هسته ای موسوم به برجام روز گذشته در اقدامی تکراری از ابتدای تشدید تحریم‌های نفتی علیه ایران در سالگرد خروج آمریکا از این توافق، تهران را به پایبندی به تعهدات هسته ای فراخواندند. 
به گزارش الشرق الاوسط، طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران (بریتانیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا) از ایران خواستند تا از نقض و تضعیف توافق هسته ای دست بردارد، در مقابل مسکو انجام این اقدام از سوی ایران را دور از انتظار ندانست، اسرائیل اما در اقدامی نشان گر تشدید نگرانی از بحران ایران، در خصوص کاهش سطح تعهدات در برجام از کشورهای اروپایی خواست تا تحریم‌ها علیه ایران را فعال کنند. 
سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا در واکنش به اقدام ایران در کاهش تعهدات خود در برجام گفته‌است که لندن به توافق هسته‌ای کاملاً متعهد است اما افزوده‌است که تهران باید بلافاصله همه اقداماتی را که در تضاد با تعهداتش در برجام است، متوقف کند. دفتر کاخ ریاست جمهوری فرانسه هم روز یکشنبه ۷ ژوئیه در بیانیه‌ای اقدام ایران در خصوص افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم را محکوم کرد. 
به گزارش رویترز یکی از مقام‌های کاخ الیزه گفت که مکرون، اقدام ایران را «نقض» برجام خوانده‌است. 
این در حالی است که شب گذشته (شنبه) روسای جمهوری ایران و فرانسه با یکدیگر گفتگو کردند و مکرون به روحانی هشدار داده بود. 
در بیانیه کاخ الیزه همچنین به این نکته اشاره شده‌است که مکانیسم ماشه در قبال اقدام تازه ایران فعال نمی‌شود. 
مکانیسم ماشه به ساز و کاری در توافق هسته‌ای ایران و گروه کشورهای ۵+۱ اطلاق می‌شود که در آن عدول ایران از تعهداتش باعث می‌شود تحریم‌های سازمان ملل به صورت خودکار مجدداً علیه تهران فعال شوند. 
آلمان هم مانند دو متحد دیگر اروپایی‌اش (بریتانیا و فرانسه) به نقض برجام توسط ایران واکنش منفی نشان داد و از مقام‌های ایرانی خواست تا هر چه سریعتر، سطح غنی‌سازی اورانیوم را به میزانی که در برجام آمده، کاهش دهند. 
به گزارش رویترز، سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفت که کشورش از تصمیمات اخیر تهران بسیار نگران است و خواستار اجرای کامل برجام است. 
این مقام آلمانی افزود که این کشور در حال مذاکره با بریتانیا و فرانسه است تا دربارهٔ گام بعدی کشورهای اروپایی در قبال تهران تصمیم‌گیری کنند. 
اتحادیه اروپا روز یکشنبه ۱۶ تیر اعلام کرد طرف‌های توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران در مورد امکان برگزاری یک جلسه اضطراری رایزنی می‌کنند. 
به گزارش آسوشیتدپرس، سخنگوی اتحادیه اروپا این مطلب را پس از آن گفت که ایران اعلام کرد سطح غنی سازی مقرر در برجام را رعایت نمی‌کند. 
به گفته مایا کوتسیانچیچ، اتحادیه اروپا از این تصمیم ایران «به شدت نگران» است و در مورد تبعات آن هشدار داده‌است. 
تاکنون نماینده روسیه در آژانس انرژی اتمی تنها کسی بوده که از این کشور در خصوص گام تازه ایران واکنش داشته‌است. 
میخائیل اولیانوف، اقدام ایران در جهت کاهش تعهدات را قابل درک توصیف کرد و افزود: «با توجه به روندی که مشاهده شده بود، انجام این اقدام از سوی ایران دور از انتظار نبود.» اولیانوف البته اشاره کرده کرد که همچنان راه مذاکرات میان طرفین باز است و گفتگوها باید در این خصوص ادامه یابد. 
به نقل از وی همچنین گزارش شده‌است «ما از ایران خواسته‌ایم تا اوضاع را پیچیده‌تر نکند».
و در اقدامی بیانگر بازگشتن سایه تنش منطقه ای، بنیامین نتانیاهو بلافاصله پس از پایان نشست خبری مقامات ایرانی در خصوص کاهش سطح تعهدات در برجام از کشورهای اروپایی خواست تا تحریم‌ها علیه ایران را فعال کنند. 
نخست‌وزیر اسرائیل گام دوم ایران را اقدامی بسیار خطرناک عنوان کرد و از آلمان، بریتانیا و فرانسه خواست تحریم‌ها علیه ایران را به صورت خودکار دوباره فعال کنند.
به گزارش رویترز، نتانیاهو در جلسه هفتگی کابینه اسرائیل از اروپا خواست که در مقابل ایران به اقداماتی دست بزند.
نتانیاهو سران بریتانیا، فرانسه و آلمان را خطاب قرار داد و گفت «شما این توافق را امضا کردید و گفتید که آن لحظه‌ای که آن‌ها (ایرانی‌ها) این گام را بردارند (افزایش سطح غنی‌سازی بیش از ۳٫۶۷ درصد)، تحریم‌های شدید در راه خواهد بود؛ حالا شما کجا هستید؟».
یووال اشتاینیتز وزیر انرژی اسرائیل، نیز که سال‌ها مسئول «پرونده ایران» در دولت اسرائیل بود، روز یک‌شنبه گفته‌است: «ایران با افزایش ملایم، محدودیت غنی‌سازی اورانیوم را شکسته اما هم‌زمان وارد مسیر تولید بمب هسته‌ای شده‌است». 
وی تأکید کرده که این کار ایران «اخاذی سیاسی از ما، آمریکا و همه جهان» است. 
وزیر انرژی اسرائیل در پاسخ به این پرسش وب‌سایت وای.نت که آیا در پی اقدام ایران در افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم وارد فاز تازه‌ای شده‌ایم که مردم اسرائیل باید از بابت آن (احتمال بروز جنگ) نگران باشند؟ گفت «پاسخ، آری است».



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»