اروپا از ایران خواست از نقض توافق هسته‌ای دست بردارد

​روسیه آن را گامی قابل پیش‌بینی توصیف کرد.. و نتانیاهو از اروپایی‌ها خواست تا تحریم‌ها را بازگردانند

AP
AP
TT

اروپا از ایران خواست از نقض توافق هسته‌ای دست بردارد

AP
AP

طرف‌های امضاءکننده توافق هسته ای موسوم به برجام روز گذشته در اقدامی تکراری از ابتدای تشدید تحریم‌های نفتی علیه ایران در سالگرد خروج آمریکا از این توافق، تهران را به پایبندی به تعهدات هسته ای فراخواندند. 
به گزارش الشرق الاوسط، طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران (بریتانیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا) از ایران خواستند تا از نقض و تضعیف توافق هسته ای دست بردارد، در مقابل مسکو انجام این اقدام از سوی ایران را دور از انتظار ندانست، اسرائیل اما در اقدامی نشان گر تشدید نگرانی از بحران ایران، در خصوص کاهش سطح تعهدات در برجام از کشورهای اروپایی خواست تا تحریم‌ها علیه ایران را فعال کنند. 
سخنگوی وزارت خارجه بریتانیا در واکنش به اقدام ایران در کاهش تعهدات خود در برجام گفته‌است که لندن به توافق هسته‌ای کاملاً متعهد است اما افزوده‌است که تهران باید بلافاصله همه اقداماتی را که در تضاد با تعهداتش در برجام است، متوقف کند. دفتر کاخ ریاست جمهوری فرانسه هم روز یکشنبه ۷ ژوئیه در بیانیه‌ای اقدام ایران در خصوص افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم را محکوم کرد. 
به گزارش رویترز یکی از مقام‌های کاخ الیزه گفت که مکرون، اقدام ایران را «نقض» برجام خوانده‌است. 
این در حالی است که شب گذشته (شنبه) روسای جمهوری ایران و فرانسه با یکدیگر گفتگو کردند و مکرون به روحانی هشدار داده بود. 
در بیانیه کاخ الیزه همچنین به این نکته اشاره شده‌است که مکانیسم ماشه در قبال اقدام تازه ایران فعال نمی‌شود. 
مکانیسم ماشه به ساز و کاری در توافق هسته‌ای ایران و گروه کشورهای ۵+۱ اطلاق می‌شود که در آن عدول ایران از تعهداتش باعث می‌شود تحریم‌های سازمان ملل به صورت خودکار مجدداً علیه تهران فعال شوند. 
آلمان هم مانند دو متحد دیگر اروپایی‌اش (بریتانیا و فرانسه) به نقض برجام توسط ایران واکنش منفی نشان داد و از مقام‌های ایرانی خواست تا هر چه سریعتر، سطح غنی‌سازی اورانیوم را به میزانی که در برجام آمده، کاهش دهند. 
به گزارش رویترز، سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفت که کشورش از تصمیمات اخیر تهران بسیار نگران است و خواستار اجرای کامل برجام است. 
این مقام آلمانی افزود که این کشور در حال مذاکره با بریتانیا و فرانسه است تا دربارهٔ گام بعدی کشورهای اروپایی در قبال تهران تصمیم‌گیری کنند. 
اتحادیه اروپا روز یکشنبه ۱۶ تیر اعلام کرد طرف‌های توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران در مورد امکان برگزاری یک جلسه اضطراری رایزنی می‌کنند. 
به گزارش آسوشیتدپرس، سخنگوی اتحادیه اروپا این مطلب را پس از آن گفت که ایران اعلام کرد سطح غنی سازی مقرر در برجام را رعایت نمی‌کند. 
به گفته مایا کوتسیانچیچ، اتحادیه اروپا از این تصمیم ایران «به شدت نگران» است و در مورد تبعات آن هشدار داده‌است. 
تاکنون نماینده روسیه در آژانس انرژی اتمی تنها کسی بوده که از این کشور در خصوص گام تازه ایران واکنش داشته‌است. 
میخائیل اولیانوف، اقدام ایران در جهت کاهش تعهدات را قابل درک توصیف کرد و افزود: «با توجه به روندی که مشاهده شده بود، انجام این اقدام از سوی ایران دور از انتظار نبود.» اولیانوف البته اشاره کرده کرد که همچنان راه مذاکرات میان طرفین باز است و گفتگوها باید در این خصوص ادامه یابد. 
به نقل از وی همچنین گزارش شده‌است «ما از ایران خواسته‌ایم تا اوضاع را پیچیده‌تر نکند».
و در اقدامی بیانگر بازگشتن سایه تنش منطقه ای، بنیامین نتانیاهو بلافاصله پس از پایان نشست خبری مقامات ایرانی در خصوص کاهش سطح تعهدات در برجام از کشورهای اروپایی خواست تا تحریم‌ها علیه ایران را فعال کنند. 
نخست‌وزیر اسرائیل گام دوم ایران را اقدامی بسیار خطرناک عنوان کرد و از آلمان، بریتانیا و فرانسه خواست تحریم‌ها علیه ایران را به صورت خودکار دوباره فعال کنند.
به گزارش رویترز، نتانیاهو در جلسه هفتگی کابینه اسرائیل از اروپا خواست که در مقابل ایران به اقداماتی دست بزند.
نتانیاهو سران بریتانیا، فرانسه و آلمان را خطاب قرار داد و گفت «شما این توافق را امضا کردید و گفتید که آن لحظه‌ای که آن‌ها (ایرانی‌ها) این گام را بردارند (افزایش سطح غنی‌سازی بیش از ۳٫۶۷ درصد)، تحریم‌های شدید در راه خواهد بود؛ حالا شما کجا هستید؟».
یووال اشتاینیتز وزیر انرژی اسرائیل، نیز که سال‌ها مسئول «پرونده ایران» در دولت اسرائیل بود، روز یک‌شنبه گفته‌است: «ایران با افزایش ملایم، محدودیت غنی‌سازی اورانیوم را شکسته اما هم‌زمان وارد مسیر تولید بمب هسته‌ای شده‌است». 
وی تأکید کرده که این کار ایران «اخاذی سیاسی از ما، آمریکا و همه جهان» است. 
وزیر انرژی اسرائیل در پاسخ به این پرسش وب‌سایت وای.نت که آیا در پی اقدام ایران در افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم وارد فاز تازه‌ای شده‌ایم که مردم اسرائیل باید از بابت آن (احتمال بروز جنگ) نگران باشند؟ گفت «پاسخ، آری است».



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.