​دیدار مشاور ماکرون با روحانی و شمخانی برای نجات برجام

AP
AP
TT

​دیدار مشاور ماکرون با روحانی و شمخانی برای نجات برجام

AP
AP

امانوئل بُن مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهوری فرانسه که به هدف نجات برجام و کاهش تنش‌ها میان ایران و آمریکا به تهران سفر کرده‌است، پیام کتبی امانوئل ماکرون را به حسن روحانی تحویل داد.
به گزارش الشرق الاوسط، پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری ایران روز چهارشنبه ۱۰ ژوئیه/ ۱۹ تیر خبر داد که حسن روحانی در دیدار با امانوئل بُن، مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهور فرانسه، «ضمن قدردانی و استقبال از فعالیت‌های آغاز شده توسط رئیس‌جمهوری فرانسه» گفته‌است: «ایران کاملاً راه دیپلماسی و مذاکره را باز نگهداشته است و امیدواریم طرفین برجام از این فرصت به خوبی استفاده کنند تا به نقطه مطلوب یعنی اجرای کامل برجام برسیم».
روحانی افزوده‌است: «هدف اصلی جمهوری اسلامی ایران این است که تعهدات قید شده در برجام از سوی طرفین به‌طور کامل اجرا شود و چنانچه طرفین به تعهدات خود عمل کنند، ایران هم‌گام‌های جدیدی در تکمیل تعهدات خود برخواهد داشت».
امانوئل بُن قبل از روحانی با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و همچنین با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و عباس عراقچی معاون سیاسی وی دیدار داشت.
دبیر شورای عالی امنیت ملی در دیدار با مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهوری فرانسه دربارهٔ سیاست ایران در خصوص کاهش تعهدات خود در توافق هسته‌ای گفت: «توجه به عدم استفاده اروپا از فرصت یک ساله اجرای تعهدات یک طرفه از سوی ایران، تصمیم قاطع کشور ما اجرای تعهدات، متناسب با اقدام متقابل طرف‌های دیگر است و زمان انجام اقدامات یک طرفه به پایان رسیده‌است».
نماینده رهبر ایران در شورای عالی امنیت ملی در این گفت‌وگو تأکید کرد که کاهش تعهدات برجامی ایران «غیرقابل تغییر» است.
همزمان با سفر مشاور ماکرون به تهران، عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت که از «ورود و حضور آنها در این موضوعات استقبال می‌کنیم، زیرا فرانسوی‌ها بخشی از برجام هستند و تلاش آنها را جزو وظایفشان برای زنده نگه داشتن برجام تلقی می‌کنیم».
با این حال عباس موسوی گفته «اگر کسی می‌خواهد تلاشی انجام دهد تا هم تنش‌ها کاهش یابد و هم برجام به عنوان یک دستاورد دیپلماتیک چندجانبه حفظ شود باید سراغ ریشه اصلی آنها یعنی آمریکایی‌ها».
از سوی دیگر، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجهٔ ایران روز چهارشنبه در حاشیهٔ جلسهٔ هیئت دولت با اشاره به سفر مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهوری فرانسه به تهران گفت: «مشکل اروپایی‌ها در درجهٔ اول خود آنهاست که آمادگی هزینه برای امنیت خود را ندارند و مشکل اصلی آنها در درجهٔ بعدی آمریکاست که از برجام خارج شده و باید آن مشکل را حل کنند. هیچگاه مذاکره تحت فشار امکان‌پذیر نیست؛ باید فشارها و تروریسم اقتصادی علیه ایران را متوقف کنند و پس از آن برای اجرای برجام می‌توان صحبت کرد».
این دومین سفر امانوئل بُن مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهوری فرانسه به تهران ظرف چند هفتهٔ اخیر محسوب می‌شود. او روز چهارشنبه ۲۹ خرداد و دو روز پس از اظهارات بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در اعلام ضرب الأجل این کشور برای عبور از حجم اورانیوم غنی شدهٔ ۳٫۶۷ درصد از سقف ۳۰۰ کیلوگرم، به تهران سفر کرده بود.
با این حال، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا) گزارش داده که امانوئل بن در این دیدار تصریح کرده که «به عنوان میانجی به ایران نیامده و حامل هیچ گونه پیامی از سوی آمریکا برای تهران نیست».
رسانه‌های فرانسوی در جریان سفر نخست امانوئل بن به ایران گفته بودند که او حامل پیام مستقیم رئیس‌جمهوری فرانسه برای مقامات بلندپایه ایران بود.
اکنون عباس موسوی اضافه کرد که «اقدامات فرانسه با هماهنگی یا بدون هماهنگی آمریکاست یا از جانب کاخ سفید پیامی دارند یا ندارند، به آنها مربوط است ولی ما چیز پنهانی نداریم. خواسته ما اجرای همین توافقی است که از سوی آنها نقض شده یا اجرا نمی‌شود».
یکشنبه گذشته، ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه، ایران گام دوم کاهش تعهدات خود در برجام را بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی آغاز کرد. سطح غنی‌سازی اورانیوم در تأسیسات هسته‌ای ایران از صبح دوشنبه ۱۷ تیر/ ۸ ژوئیه از مرز ۴٬۵ درصد عبور کرد. یوکیا آمانو، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به گزارش حکام گزارش داد که بازرسان آژانس عبور ایران از حد مجاز غنی‌سازی اورانیوم ۲۳۵ به غلظت مجاز ۳٬۶۷ درصد را تأیید کرده‌اند.
با آغاز گام دوم کاهش تعهدات ایران در برجام، شورای حکام آژانس به درخواست آمریکا و اتحادیه اروپا امروز نشست فوق‌العاده برگزار می‌کند.
بُن از دیپلمات‌های برجسته فرانسه در امور خاورمیانه است و پیش از این سه سال دبیر دوم سفارت فرانسه در تهران و دو سال نیز سفیر فرانسه در لبنان بود.
سفر او به ایران در پی مکالمه یک ساعته امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه و حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در شامگاه شنبه گذشته صورت می‌گیرد.



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.