​لندن ایران را به تلاش برای توقیف نفتکش بریتانیایی متهم کرد.. تهران انکار کرد

​لندن ایران را به تلاش برای توقیف نفتکش بریتانیایی متهم کرد.. تهران انکار کرد
TT

​لندن ایران را به تلاش برای توقیف نفتکش بریتانیایی متهم کرد.. تهران انکار کرد

​لندن ایران را به تلاش برای توقیف نفتکش بریتانیایی متهم کرد.. تهران انکار کرد

یک سخنگوی دولت بریتانیا امروز پنج‌شنبه رسماً اعلام کرد که قایق‌هایی متعلق به ایران روز گذشته تلاش کرده‌اند در تنگه هرمز راه را بر یک نفتکش این کشور ببندند.
به گزارش الشرق الاوسط، سخنگوی وزارت دفاع بریتانیا در مورد حادثه روز گذشته گفته‌است که «در مغایرت با قوانین بین‌المللی، سه شناور ایرانی در صدد برآمدند تا مانع از آن شوند که شناور بریتیش هریتج، که یک کشتی تجاری است، آزادانه از تنگه هرمز عبور کند.»
وی افزوده‌است که با نزدیک شدن شناورهای ایرانی به نفتکش هریتج، «ناوچه اچ.ام. اس مونتروز مجبور شد بین سه شناور ایرانی و کشتی تجاری قرار بگیرد و پس از اخطار لفظی به این شناورها، آنها مسیر خود را تغییر دادند و از محل دور شدند.»
سخنگوی وزارت دفاع بریتانیا گفته‌است که «ما نگرانی خود را نسبت به این عمل ابراز داشته و از مقامات ایرانی قویا می‌خواهیم برای کاهش تنش در منطقه اقدام کنند.»
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران هم صبح پنجشنبه در جمع خبرنگاران تلاش سپاه برای توقیف نفت‌کش بریتانیا را تکذیب کرد. ظریف گفت: «آن‌ها یک ادعایی را مطرح می‌کنند تا ایجاد تنش کنند. این ادعاها ارزش ندارد و از این ادعاها زیاد مطرح کرده‌اند.»
فارس خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران نیز گزارش داد؛ روابط عمومی منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه پنجشنبه ۱۱ ژوئیه/ ۲۰ تیر با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد در ۲۴ ساعت اخیر هیچ مواجهه‌ای با شناورهای بیگانه از جمله شناورهای بریتانیایی صورت نگرفته‌است. سپاه در ادامه این اطلاعیه یادآوری کرد: «در صورتی که دستوری مبنی بر توقیف شناورهای بیگانه دریافت شود، منطقه پنجم نیروی دریایی سپاه در محدوده جغرافیایی مأموریت خود قادر است بدون درنگ، با قاطعیت و به سرعت نسبت به انجام آن اقدام نماید.»
شبکه سی‌ان‌ان گزارش داده‌است که یک هواپیمای تجسسی آمریکا از این ماجرا فیلمبرداری کرده‌است اما این ویدیو هنوز منتشر نشده‌است.
این اتفاق‌ها در حالی رخ می‌دهد که تفنگداران نیروی دریایی بریتانیا پنج‌شنبهٔ گذشته چهارم ژوئیه (۱۳ تیر) با اعلام این که کشتی گریس ۱ در حال حمل نفت به پالایشگاهی در سوریه بوده‌است، این نفتکش عظیم را در ساحل جبل‌طارق توقیف کردند. این ابرنفتکش از ایران حرکت کرده بود و حامل نفت خام این کشور بود. ایران در اعتراض به توقیف این ابرنفتکش، سفیر بریتانیا در تهران را به وزارت امور خارجه احضار کرد.
نخستین بار محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در واکنش به توقیف ابرنفتکش ایرانی از سوی بریتانیا خواستار آن شده بود که یک نفتکش بریتانیایی توسط ایران توقیف شود.
روزنامه کیهان به مدیر مسئولی حسین شریعتمداری نیز در یادداشتی با عنوان «توقیف نفتکش‌های انگلیس تنها راه مقابله با دزدان دریایی ملکه» اقدام بریتانیا را «شلیک دیگری بر پیکر برجام» توصیف کرده و نوشته بود: «طبیعتاً گذر پوست به دباغ‌خانه می‌افتد و دست انگلیسی‌ها زیر ساطور ما در خلیج است.»
روز گذشته، حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران توقیف یک نفتکش ایرانی در جبل‌طارق را «کودکانه، سخیف و اشتباه» خواند و گفت این اقدام به زیان بریتانیا تمام می‌شود. روحانی هشدار داد «انگلیسی‌ها گوشزد می‌کنم که شما آغازگر ناامنی هستید و تبعات آن را بعداً درک خواهید کرد» و افزود: «انگلیسی‌ها در حالی در آب‌های سرزمینی اسپانیا به ناروا این کشتی را توقیف کردند که خودشان در این سرزمین و منطقه جبل طارق اشغالگر هستند».
پیش از این وزیر دفاع ایران به دنبال توقیف نفتکش ایرانی در جبل‌الطارق، گفته بود اقدام بریتانیا بی‌پاسخ نخواهد ماند.
خبر اعزام یک ناو جنگی برای محافظت از نفتکش‌های بریتانیا در حالی اعلام شد که دولت آمریکا می‌گوید در تلاش است تا طی هفته‌های آینده ائتلافی نظامی برای حراست از آب‌های استراتژیک اطراف ایران و یمن تشکیل دهد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.