ایران تهدید کرد: می‌توانیم شرایط را به قبل از برجام برگردانیم

ایران تهدید کرد: می‌توانیم شرایط را به قبل از برجام برگردانیم
TT

ایران تهدید کرد: می‌توانیم شرایط را به قبل از برجام برگردانیم

ایران تهدید کرد: می‌توانیم شرایط را به قبل از برجام برگردانیم

بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت: اگر اروپایی‌ها و آمریکا نخواهند تعهداتشان را انجام دهند، ما نیز با کاهش تعهدات، شرایط را به چهار سال قبل یعنی پیش از توافق هسته ای بازمی‌گردانیم.
به گزارش الشرق الاوسط، کمالوندی دوشنبه ۲۴ تیرماه، همزمان با چهارمین سالگرد امضای توافق هسته‌ای ایران در وین، در گفت‌وگویی رادیویی افزود: برجام یک معامله و داد و ستد بود که آنچه ما ارائه می‌دادیم خیلی بیشتر از آن چیزهایی بود که دریافت می‌کردیم.
خبرگزاری دولتی ایرنا از قول کمالوندی نقل کرد: کاهش تعهدات هسته ای توسط ایران برای این است تا طرف مقابل به خودش بیاید و وظایفش را انجام دهد.
یک روز پس از انتشار بیانیه رهبران سه کشور اروپایی که از ایران خواسته بودند تصمیم اخیرش در توقف برخی تعهدات هسته‌ای را کنار بگذارد، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه گفت ایران بیانیه‌های طرف‌های اروپایی برجام را «به لحاظ میزان انطباق با تعهدات این دولت‌ها» بررسی می‌کند.
به گزارش خبرگزاری امنیتی تسنیم، عباس موسوی گفت «تداوم اقدامات داوطلبانه جمهوری اسلامی ریشه در متقابل بودن حقوق و تکالیف پیش‌بینی شده در برجام دارد و «چنین مسیری نبایستی به عنوان یک جاده یک‌طرفه تلقی شود».
در ماه‌های اخیر کاهش تعهدات هسته‌ای ایران در دو گام، شامل عبور از سقف سیصد کیلوگرم برای اورانیوم غنی‌شده و افزایش غنای اورانیوم از مرز ۳٫۶۷ درصد، بوده‌است.
اظهارات سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در حالی ایراد شده‌است که همزمان، وزیران خارجه اتحادیه اروپا در نشستی در بروکسل، در حال رایزنی دربارهٔ پرونده هسته‌ای ایران هستند.
در هفته‌های گذشته تنش بین تهران و واشینگتن با اعلام رسمی افزایش غنی‌سازی و ذخیره اورانیوم از سوی مقام‌های ایران و خبر افزایش تحریم‌ها از سوی مقام‌های آمریکا تشدید شده‌است.
همزمان، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، هفته گذشته مشاور ارشد دیپلماتیک خود را با پیشنهاد تنش‌زدایی به تهران فرستاد و پس از آن در یک گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، بر سر بازبینی پیشرفت دیپلماتیک در زمینه مذاکره در روز ۲۴ تیرماه توافق کرد.
کاخ الیزه در بیانیه‌ای اعلام کرد که دو رئیس‌جمهور بر سر از سرگیری مذاکره از سوی همه طرف‌ها به توافق اولیه دست یافتند.
با این حال یک مقام دفتر رئیس‌جمهوری فرانسه اعلام کرد «ما پارامترهای چگونگی توقف تحریم‌ها را به روحانی اعلام کردیم و گفتیم منتظر پاسخ ایران هستیم، اما نقطه عزیمت ایران نسبتاً دور بود چرا که خواستار برداشته‌شدن فوری همه آن‌ها برای مذاکره است.»
روز یکشنبه نیز حسن روحانی در یک سخنرانی اعلام کرد «در صورت برداشته شدن تحریم‌ها ایران آماده مذاکره با آمریکا است.»



احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)
TT

احتمال مذاکره واشنگتن و تهران پیش از اکتبر ۲۰۲۵

(AP)
(AP)

یک دیپلمات ارشد اروپایی بر این باور است که دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، به دنبال مذاکره مستقیم و محرمانه با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور است و احتمالاً پیش از اکتبر ۲۰۲۵ به یک توافق جدید دست خواهد یافت.

این دیپلمات که از مذاکرات هسته‌ای پیشین با ایران آگاهی گسترده‌ای دارد، در گفت‌وگو با روزنامه «الشرق الاوسط» اظهار کرد که ماه‌های آینده نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به توافقی جدید با تهران خواهد داشت؛ توافقی که جایگزین توافق کنونی می‌شود، توافقی که دولت اول ترامپ از آن خارج شد و اعتبار آن در اکتبر آینده به پایان می‌رسد.

وی تأکید کرد که واشنگتن احتمالاً مذاکرات را با ایران «به‌صورت محرمانه و در مکانی غیر از مکان‌های معمول» که میزبان مذاکرات مشابهی در گذشته بودند، انجام خواهد داد.

در گذشته، واشنگتن و تهران مذاکرات مستقیمی را پیش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۰۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار کردند. همچنین، پس از شکست مذاکرات وین، دور جدیدی از گفتگوها در دوحه انجام شد، جایی که اتحادیه اروپا نقش میانجی را بر عهده داشت.

دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، مذاکرات هسته‌ای را با ایران در قالب گروه ۱+۵ از سر گرفت تا این توافق را به‌طور کامل احیا کند.

در تابستان ۲۰۲۳، مذاکره‌کنندگان اروپایی پیش‌نویس یک توافق را به ایران ارائه دادند، آن‌هم پس از بیش از هفت دور مذاکرات غیرمستقیم بین ایران و ایالات متحده که در وین برگزار شد و در آن، سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) به همراه روسیه و چین حضور داشتند. اما ایران در آخرین لحظات از امضای توافق خودداری کرد و خواستار امتیازات بیشتری از دولت بایدن شد، امری که واشنگتن نپذیرفت.

ایران «ضعیف‌تر از گذشته» است

این دیپلمات اروپایی که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با «الشرق الاوسط» گفت‌وگو کرد، معتقد است که هر توافقی که اکنون میان واشنگتن و تهران حاصل شود، «بهتر از توافقی نخواهد بود که ایران دو سال پیش رد کرد».

با این حال، وی خوش‌بین است که توافقی تا پیش از اکتبر حاصل شود و افزود: «ایران در حال حاضر در موقعیتی ضعیف‌تر از گذشته قرار دارد» زیرا نفوذ نیروهای نیابتی آن در منطقه به شکلی بی‌سابقه تضعیف شده است.

وی تأکید کرد که «این موضوع به این معناست که هر توافق هسته‌ای جدیدی گسترده‌تر خواهد بود و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز شامل خواهد شد»؛ مسئله‌ای که تا پیش از این حتی تصور آن نیز ممکن نبود.

برخی کشورهای منطقه‌ای همواره خواستار توافقی گسترده‌تر با ایران بوده‌اند که علاوه بر برنامه هسته‌ای، مداخله‌های منطقه‌ای تهران را نیز محدود کند، اما ایران تاکنون این درخواست را رد کرده است.

ترامپ پیشتر با صدور یک فرمان اجرایی، تحریم‌های ایران را تشدید کرد، اما همزمان اعلام نمود که دولت او «به دنبال مذاکره و دستیابی به توافقی جدید با تهران است».

این دیپلمات اروپایی اظهار کرد که تلاش‌های ترامپ در این زمینه «جدی» است، زیرا او «می‌خواهد نام خود را در تاریخ به‌عنوان یک توافق‌ساز ثبت کند».

بااین‌حال، وی به یک مانع کلیدی اشاره کرد که هنوز پابرجاست: «عدم وجود یک مذاکره‌کننده از سوی آمریکا». وی توضیح داد که دولت جدید ایالات متحده هنوز جانشینی برای رابرت مالی، نماینده ویژه سابق در امور ایران، تعیین نکرده است.

رابرت مالی به دلیل «انتقال اطلاعات محرمانه به طرف ایرانی در جریان مذاکرات غیرمستقیم در وین» از سمت خود تعلیق و مجوزهای امنیتی‌اش لغو شد.

این دیپلمات اظهار کرد که ایران در انتظار تعیین مذاکره‌کننده‌ای از سوی واشنگتن است و «بسیار مشتاق» مذاکره با ایالات متحده می‌باشد.

او حتی مدعی شد که «ایران حاضر است هر توافقی را بپذیرد تا تحریم‌ها علیه این کشور برداشته شود».

وی افزود که این بار «مشوق‌ها و تضمین‌های اقتصادی از سوی اروپا ارائه نخواهد شد»، زیرا اروپا پس از خروج ایالات متحده از توافق و کاهش سطح تجارت با ایران «دیگر مورد اعتماد تهران نیست».

مخاطرات عدم دستیابی به توافق

بااینکه این دیپلمات مطمئن نبود که توافقی تا پیش از اکتبر ۲۰۲۵ حاصل شود، اما گفت: «اگر دولتی در آمریکا قادر به دستیابی به توافقی هسته‌ای با ایران باشد، قطعاً دولت ترامپ خواهد بود» زیرا ایران اطمینان خواهد داشت که هیچ دولت آمریکایی دیگری پس از او، این توافق را لغو نخواهد کرد؛ همان‌طور که ترامپ توافق دوران اوباما را لغو کرد.

وی هشدار داد که اگر توافقی قبل از این تاریخ حاصل نشود، کشورهای اروپایی ممکن است مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال کنند، که منجر به بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران خواهد شد.

سه کشور اروپایی در آخرین نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار دادند که «همکاری ایران در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد» و فعالیت‌های هسته‌ای این کشور «به‌طور مداوم در حال افزایش است» به‌گونه‌ای که دیگر نمی‌توان اطمینان داشت که این فعالیت‌ها صلح‌آمیز باقی مانده‌اند.

این دیپلمات اروپایی هشدار داد که در صورت عدم دستیابی به توافق با ایران تا پیش از اکتبر، «خاورمیانه با یک بحران واقعی مواجه خواهد شد» و این موضوع اسرائیل را به حمله نظامی علیه ایران سوق خواهد داد.