ایران تهدید کرد: می‌توانیم شرایط را به قبل از برجام برگردانیم

ایران تهدید کرد: می‌توانیم شرایط را به قبل از برجام برگردانیم
TT

ایران تهدید کرد: می‌توانیم شرایط را به قبل از برجام برگردانیم

ایران تهدید کرد: می‌توانیم شرایط را به قبل از برجام برگردانیم

بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت: اگر اروپایی‌ها و آمریکا نخواهند تعهداتشان را انجام دهند، ما نیز با کاهش تعهدات، شرایط را به چهار سال قبل یعنی پیش از توافق هسته ای بازمی‌گردانیم.
به گزارش الشرق الاوسط، کمالوندی دوشنبه ۲۴ تیرماه، همزمان با چهارمین سالگرد امضای توافق هسته‌ای ایران در وین، در گفت‌وگویی رادیویی افزود: برجام یک معامله و داد و ستد بود که آنچه ما ارائه می‌دادیم خیلی بیشتر از آن چیزهایی بود که دریافت می‌کردیم.
خبرگزاری دولتی ایرنا از قول کمالوندی نقل کرد: کاهش تعهدات هسته ای توسط ایران برای این است تا طرف مقابل به خودش بیاید و وظایفش را انجام دهد.
یک روز پس از انتشار بیانیه رهبران سه کشور اروپایی که از ایران خواسته بودند تصمیم اخیرش در توقف برخی تعهدات هسته‌ای را کنار بگذارد، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه گفت ایران بیانیه‌های طرف‌های اروپایی برجام را «به لحاظ میزان انطباق با تعهدات این دولت‌ها» بررسی می‌کند.
به گزارش خبرگزاری امنیتی تسنیم، عباس موسوی گفت «تداوم اقدامات داوطلبانه جمهوری اسلامی ریشه در متقابل بودن حقوق و تکالیف پیش‌بینی شده در برجام دارد و «چنین مسیری نبایستی به عنوان یک جاده یک‌طرفه تلقی شود».
در ماه‌های اخیر کاهش تعهدات هسته‌ای ایران در دو گام، شامل عبور از سقف سیصد کیلوگرم برای اورانیوم غنی‌شده و افزایش غنای اورانیوم از مرز ۳٫۶۷ درصد، بوده‌است.
اظهارات سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در حالی ایراد شده‌است که همزمان، وزیران خارجه اتحادیه اروپا در نشستی در بروکسل، در حال رایزنی دربارهٔ پرونده هسته‌ای ایران هستند.
در هفته‌های گذشته تنش بین تهران و واشینگتن با اعلام رسمی افزایش غنی‌سازی و ذخیره اورانیوم از سوی مقام‌های ایران و خبر افزایش تحریم‌ها از سوی مقام‌های آمریکا تشدید شده‌است.
همزمان، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، هفته گذشته مشاور ارشد دیپلماتیک خود را با پیشنهاد تنش‌زدایی به تهران فرستاد و پس از آن در یک گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، بر سر بازبینی پیشرفت دیپلماتیک در زمینه مذاکره در روز ۲۴ تیرماه توافق کرد.
کاخ الیزه در بیانیه‌ای اعلام کرد که دو رئیس‌جمهور بر سر از سرگیری مذاکره از سوی همه طرف‌ها به توافق اولیه دست یافتند.
با این حال یک مقام دفتر رئیس‌جمهوری فرانسه اعلام کرد «ما پارامترهای چگونگی توقف تحریم‌ها را به روحانی اعلام کردیم و گفتیم منتظر پاسخ ایران هستیم، اما نقطه عزیمت ایران نسبتاً دور بود چرا که خواستار برداشته‌شدن فوری همه آن‌ها برای مذاکره است.»
روز یکشنبه نیز حسن روحانی در یک سخنرانی اعلام کرد «در صورت برداشته شدن تحریم‌ها ایران آماده مذاکره با آمریکا است.»



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»