خواسته تهران از اروپاییها: فشار به واشنگتن برای رفع تحریمهاhttps://persian.aawsat.com/home/article/1815406/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%A7%D8%B4%D9%86%DA%AF%D8%AA%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%AA%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7
خواسته تهران از اروپاییها: فشار به واشنگتن برای رفع تحریمها
ظریف: آمریکا با آتش بازی میکند
لندن: الشرق الاوسط
TT
TT
خواسته تهران از اروپاییها: فشار به واشنگتن برای رفع تحریمها
اسحاق جهانگیری معاون اول رئیسجمهور ایران از کشورهای اروپایی خواست تا برای رفع تحریمها علیه ایران به ایالات متحده آمریکا فشار بیاورند.
به گزارش الشرق الاوسط، جهانگیری امروز سه شنبه گفت: «اروپاییها باید به جای این که با ما جلسه بگذارند و بگویند که به برجام بازگردید، به آمریکاییها بگویند که از تحریمهای ظالمانه خود علیه ایران دست بردارند».
وی افزود: «در شرایط فعلی و با توجه به اتفاقاتی که در سطح منطقه و دنیا در حال وقوع است طرفهای مقابل ایران در برجام راهی جزو پایبندی به تعهدات خود ندارند و بر اساس برجام هیچ تحریمی نباید علیه ایران وجود داشته باشد».
رسانههای محلی ایران از قول جهانگیری نقل کردند: «بازگشت ایران به برجام کار بسیار سادهای است، اگر ایران اراده کند ظرف چند سال میتواند همه تعهدات خود را اجرا نماید، اما این مسئله به اقدامات طرف مقابل بستگی دارد».
همزمان علی خامنهای رهبر ایران به نقل از محمدجواد ظریف وزیر خارجه این کشور اعلام کرد که اروپا به ۱۱ تعهد خود دربارهٔ برجام «عمل نکردهاست».
وی اضافه کرد: «ما به آن تعهدات و چیزی بالاتر از آن عمل کردیم. حالا که ما شروع به کاهش دادن تعهدات کردیم، آنها میآیند جلو. خب پُرروها! شما که به ۱۱ تعهدتان عمل نکردید؛ حالا ما تازه شروع کردیم به کم کردن تعهدات و این فرایند قطعاً ادامه پیدا خواهد کرد.»
در مقابل، فدریکا موگرینی پس از پایان جلسه خود با وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، دربارهٔ برجام گفت: «بسیاری از کشورهایی که مخالف برجام بودند، امروز از ایران میخواهند آن را کاملاً اجرا کند.»
موگرینی تأیید کرد که توافق هستهای ایران حالش خوب نیست اما همچنان زنده است.
از سوی دیگر، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در گفتوگویی با شبکه خبری «سیبیاس» رویکرد آمریکا در منطقه را «بازی با آتش» خواندهاست.
ظریف در پاسخ به نقض تعهدات برجام گفت: البته ظرف چند ساعت معکوس خواهد شد. ما علاقهای به ساخت سلاح هستهای نداریم. اگر این گونه بود مدتها پیش این کار را کرده بودیم.
محمد جواد ظریف شامگاه یکشنبه بهوقت ایران، برای شرکت در نشست شورای اقتصادی اجتماعی ملل متحد وارد نیویورک شد. پیشتر گزارشهایی در خصوص تحریم وزیر امور خارجه ایران توسط واشنگتن مطرح شده بود، اما روز گذشته اعلام شد که وزیر خارجه آمریکا اجازه صدور روادید برای محمد جواد ظریف را دادهاست.
روز گذشته مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه با واشنگتن پست گفته بود، وقتی دیپلماتهای آمریکایی اجازه ندارند به تهران بروند، ما هم دلیلی برای گشت و گذار آزادانه دیپلماتهای ایرانی در نیویورک نمیبینیم.
مایک پومپئو در ادامه محمد جواد ظریف را متهم کردهاست که از آزادیهای موجود در آمریکا برای نشر تبلیغات «مخرب» استفاده میکند.
در این میان، فرحان حق یک سخنگوی سازمان ملل روز دوشنبه ۲۴ تیرماه نسبت به اعمال محدودیت برای سفر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در شهر نیویورک ابراز نگرانی کردهاست.
فرحان حق میگوید، سازمان ملل با نمایندگیهای آمریکا و ایران در تماس است و نگرانی خود را در این زمینه با ایالات متحده، میزبان سازمان ملل مطرح کردهاست.
راهی بهسوی مذاکره: ایران و آمریکا چگونه به این لحظه رسیدند؟https://persian.aawsat.com/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/5131866-%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%DB%8C-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D9%84%D8%AD%D8%B8%D9%87-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%9F
راهی بهسوی مذاکره: ایران و آمریکا چگونه به این لحظه رسیدند؟
یک نقاش ایرانی در حال بازسازی و رنگآمیزی دوباره یک نقاشی دیواری ضد آمریکایی در تهران است (خبرگزاری فرانسه)
امروز، شنبه، در سلطاننشین عمان، گفتوگوهایی میان ایران و ایالات متحده برگزار شد، به عنوان تلاشی برای احیای مذاکرات متوقفشده درباره برنامه هستهای شتابگرفته تهران.
با این حال، دو طرف حتی پیش از آغاز مذاکرات بر سر شکل و مکانیزم آن اختلاف دارند. در حالی که رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اصرار دارد مذاکرات بهصورت مستقیم انجام شود، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، اعلام کرده که کشورش فقط از طریق واسطه و بهصورت غیرمستقیم با فرستاده آمریکا در امور خاورمیانه، استیو ویتکوف، گفتوگو خواهد کرد.
گرچه این اختلاف ممکن است ظاهری به نظر برسد، اما معنا و پیامدهای عمیقی در خود دارد. مذاکرات غیرمستقیم تاکنون هیچ پیشرفتی به همراه نداشته، بهویژه از زمانی که ترامپ در دوره اول ریاستجمهوریاش پس از سه سال از امضای توافق هستهای در سال ۲۰۱۵، از آن خارج شد.
دو زن ایرانی در کنار نقاشی ضد آمریکایی بر دیوار سفارت سابق ایالات متحده در مرکز تهران در حال قدم زدن هستند (رویترز)
در ۸ مه ۲۰۱۸، ترامپ سند خروج از برجام را امضا و آن را علنی کرد.
از آن زمان، ترامپ تحریمهای جدیدی علیه ایران اعمال کرده و آن را بخشی از استراتژی «فشار حداکثری» خوانده است. او بارها تأکید کرده که گزینه نظامی همچنان روی میز است، هرچند مرتب از امکان رسیدن به توافق جدید سخن گفته. ترامپ در همین راستا، پیامی به رهبر ایران، علی خامنهای (۸۵ ساله) ارسال کرده است.
در مقابل، خامنهای هشدار داده که هرگونه حمله به ایران با پاسخ مشابه و شدید روبهرو خواهد شد.
در ادامه، نکات کلیدی درباره این پیام، برنامه هستهای ایران، و تنشهای مداوم میان تهران و واشنگتن از زمان انقلاب ۱۹۷۹ ارائه میشود:
چرا ترامپ پیام فرستاد؟
ترامپ پیام خود را در ۵ مارس به خامنهای فرستاد و روز بعد در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «برایشان نوشتم و گفتم: امیدوارم به مذاکره فکر کنید، چون اگر مجبور به اقدام نظامی شویم، فاجعهبار خواهد بود.»
ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید تلاش دارد روند مذاکرات را پیش ببرد، در حالی که تحریمها را تشدید کرده و تهدید میکند که آمریکا یا اسرائیل ممکن است تأسیسات هستهای ایران را هدف قرار دهند.
ترامپ یادداشتی را که برای خروج از توافق هستهای ایران در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ امضا کرده است، به نمایش میگذارد (آسوشیتدپرس)
او در دوره اول ریاستجمهوریاش نیز پیام مشابهی ارسال کرده بود که با واکنش تند خامنهای روبهرو شد. با این حال، پیامهای پیشین ترامپ به رهبر کره شمالی، کیم جونگ اون، به دیدارهای مستقیمی انجامید، گرچه این دیدارها به توافقی درباره برنامه هستهای و موشکهای بالستیک کره شمالی که توانایی هدفگیری خاک آمریکا را دارند، نینجامید.
پاسخ ایران چه بود؟
رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان، مذاکره مستقیم با آمریکا را رد کرد و در نشست هیئت دولت گفت: «ما از گفتوگو فرار نمیکنیم، اما تجربههای گذشته نشان داد وعدههای توخالی، ریشه بحرانها بوده است. طرف مقابل باید برای اعتمادسازی، جدیت نشان دهد.»
رهبر ایران، خامنهای نیز به سخنان ترامپ واکنش نشان داد و با لحنی تند گفت: «آنها تهدید به آشوب میکنند، اما ما احتمال حمله خارجی را کم میدانیم. و اگر چنین حملهای صورت گیرد، بدون شک پاسخ کوبندهای خواهیم داد.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در پلتفرم «ایکس» نوشت: «تهدید علنی به بمباران از سوی رئیس یک کشور علیه ایران، نقض آشکار اصول صلح و امنیت بینالمللی است. خشونت خشونت میآورد، صلح صلح میآورد. توپ در زمین آمریکاست تا مسیر را تعیین کند... و مسئولیت عواقبش را بپذیرد.»
رهبر جمهورى اسلامى ايران، علی خامنهای، در خطبههای نماز عید فطر در تهران (رسانه ریاست جمهوری ایران)
در فضای رسانهای نیز، روزنامه «تهران تایمز» نزدیک به دفتر خامنهای ـ بدون ذکر منبع ـ گزارش داد که ایران «موشکهایی آماده کرده که میتوانند اهداف آمریکایی را هدف قرار دهند». این گزارش همزمان با استقرار بمبافکنهای رادارگریز «بی-۲ اسپیریت» آمریکا در جزیره دیهگو گارسیا منتشر شد؛ جزیرهای که در برد حملات به ایران و همچنین حوثیهای مورد حمایت تهران در یمن قرار دارد؛ نیروهایی که آمریکا از ۱۵ مارس حملات خود به آنها را افزایش داده است.
چرا برنامه هستهای ایران باعث نگرانی غرب است؟
با اینکه تهران همواره بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای خود تأکید کرده، اما اظهارات برخی مقامها حاکی از آن است که ممکن است ایران در پی ساخت سلاح هستهای باشد.
ایران اکنون در حال غنیسازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد است؛ درصدی بسیار نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح هستهای، که هیچ کشور فاقد برنامه تسلیحات هستهای، به آن دست نمیزند.
دو زن ایرانی در کنار نقاشی ضد آمریکایی بر دیوار سفارت سابق ایالات متحده در مرکز تهران در حال قدم زدن هستند (رویترز)
طبق توافق برجام در سال ۲۰۱۵، ایران مجاز بود اورانیوم را تا سقف ۳.۶۷ درصد و با ذخیرهای حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم غنیسازی کند. اما آخرین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که ایران اکنون حدود ۸۲۹۴.۴ کیلوگرم اورانیوم غنیشده در اختیار دارد که بخشی از آن تا سطح ۶۰ درصد غنیسازی شده است.
نهادهای اطلاعاتی آمریکا برآورد میکنند که ایران هنوز ساخت سلاح هستهای را آغاز نکرده، اما فعالیتهایی انجام داده که اگر تصمیم به ساخت سلاح بگیرد، مقدمات آن فراهم باشد.
در یک مصاحبه تلویزیونی، علی لاریجانی، مشاور رهبر ایران گفت: ایران توانایی ساخت بمب هستهای را دارد، اما بهدنبال آن نیست و با بازرسیهای بینالمللی مخالفتی ندارد. اما هشدار داد که اگر ایران مورد حمله آمریکا یا اسرائیل قرار گیرد، شاید چارهای جز رفتن بهسوی سلاح هستهای نداشته باشد.
ریشههای تنش در روابط دو کشور چیست؟
در دوران حکومت شاه، محمدرضا پهلوی، ایران متحد راهبردی ایالات متحده بود. شاه سلاحهای آمریکایی میخرید و به سازمان سیا اجازه داده بود ایستگاههای شنود مخفی برای جاسوسی از اتحاد شوروی برپا کند. در سال ۱۹۵۳، سازمان سیا در کودتایی نقش داشت که به برکناری نخستوزیر منتخب و تحکیم قدرت شاه انجامید.
اما در ژانویه ۱۹۷۹، شاه در پی اعتراضات گسترده مردمی از کشور گریخت و انقلاب اسلامی به رهبری روحالله خمینی، نظامی دینی در ایران برقرار کرد.
در نوامبر همان سال، دانشجویان به سفارت آمریکا در تهران حمله کردند و دیپلماتها را ۴۴۴ روز به گروگان گرفتند که به قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور انجامید.
در جریان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، بحران میان ایران و آمریکا تشدید شد، بهویژه در جریان «جنگ نفتکشها» که در آن نیروی دریایی آمریکا اهداف ایرانی را بمباران کرد و به اشتباه یک هواپیمای مسافربری ایرانی را با ۲۹۰ سرنشین سرنگون ساخت.
از آن زمان، روابط ایران و آمریکا میان دشمنی شدید و فرصتهای دیپلماتیک نادر در نوسان بوده است؛ مهمترین نقطه امید، توافق هستهای سال ۲۰۱۵ بود. اما خروج یکجانبه ترامپ از آن توافق، موج جدیدی از تنشها را آغاز کرد که همچنان منطقه را درگیر کرده است.
در آوریل ۲۰۱۹، ترامپ دستور داد نام سپاه پاسداران را در فهرست گروههای تروریستی جهانی قرار دهند. در پی آن، تنشها در خلیج افزایش یافت.
بنر ضد آمریکایی در یکی از خیابانهای تهران، ۸ آوریل ۲۰۲۵ (رویترز)
در ۳ ژانویه ۲۰۲۰، ترامپ دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس، را صادر کرد. خودرو حامل او و همراهانش در بغداد هدف حمله موشکی آمریکا قرار گرفت.
در پاسخ، سپاه پاسداران حمله موشکی به پایگاه عینالاسد انجام داد که محل استقرار نیروهای آمریکایی بود و منجر به زخمی شدن شماری از نظامیان شد.