خواسته تهران از اروپایی‌ها: فشار به واشنگتن برای رفع تحریم‌ها

ظریف: آمریکا با آتش بازی می‌کند

خواسته تهران از اروپایی‌ها: فشار به واشنگتن برای رفع تحریم‌ها
TT

خواسته تهران از اروپایی‌ها: فشار به واشنگتن برای رفع تحریم‌ها

خواسته تهران از اروپایی‌ها: فشار به واشنگتن برای رفع تحریم‌ها

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور ایران از کشورهای اروپایی خواست تا برای رفع تحریم‌ها علیه ایران به ایالات متحده آمریکا فشار بیاورند.
 به گزارش الشرق الاوسط، جهانگیری امروز سه شنبه گفت: «اروپایی‌ها باید به جای این که با ما جلسه بگذارند و بگویند که به برجام بازگردید، به آمریکایی‌ها بگویند که از تحریم‌های ظالمانه خود علیه ایران دست بردارند».
وی افزود: «در شرایط فعلی و با توجه به اتفاقاتی که در سطح منطقه و دنیا در حال وقوع است طرف‌های مقابل ایران در برجام راهی جزو پایبندی به تعهدات خود ندارند و بر اساس برجام هیچ تحریمی نباید علیه ایران وجود داشته باشد».
رسانه‌های محلی ایران از قول جهانگیری نقل کردند: «بازگشت ایران به برجام کار بسیار ساده‌ای است، اگر ایران اراده کند ظرف چند سال می‌تواند همه تعهدات خود را اجرا نماید، اما این مسئله به اقدامات طرف مقابل بستگی دارد».
همزمان علی خامنه‌ای رهبر ایران به نقل از محمدجواد ظریف وزیر خارجه این کشور اعلام کرد که اروپا به ۱۱ تعهد خود دربارهٔ برجام «عمل نکرده‌است».
وی اضافه کرد: «ما به آن تعهدات و چیزی بالاتر از آن عمل کردیم. حالا که ما شروع به کاهش دادن تعهدات کردیم، آنها می‌آیند جلو. خب پُرروها! شما که به ۱۱ تعهدتان عمل نکردید؛ حالا ما تازه شروع کردیم به کم کردن تعهدات و این فرایند قطعاً ادامه پیدا خواهد کرد.»
در مقابل، فدریکا موگرینی پس از پایان جلسه خود با وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، دربارهٔ برجام گفت: «بسیاری از کشورهایی که مخالف برجام بودند، امروز از ایران می‌خواهند آن را کاملاً اجرا کند.»
موگرینی تأیید کرد که توافق هسته‌ای ایران حالش خوب نیست اما همچنان زنده است.
از سوی دیگر، محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در گفت‌وگویی با شبکه خبری «سی‌بی‌اس» رویکرد آمریکا در منطقه را «بازی با آتش» خوانده‌است.
ظریف در پاسخ به نقض تعهدات برجام گفت: البته ظرف چند ساعت معکوس خواهد شد. ما علاقه‌ای به ساخت سلاح هسته‌ای نداریم. اگر این گونه بود مدت‌ها پیش این کار را کرده بودیم.
محمد جواد ظریف شامگاه یک‌شنبه به‌وقت ایران، برای شرکت در نشست شورای اقتصادی اجتماعی ملل متحد وارد نیویورک شد. پیشتر گزارش‌هایی در خصوص تحریم وزیر امور خارجه ایران توسط واشنگتن مطرح شده بود، اما روز گذشته اعلام شد که وزیر خارجه آمریکا اجازه صدور روادید برای محمد جواد ظریف را داده‌است.
روز گذشته مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه با واشنگتن پست گفته بود، وقتی دیپلمات‌های آمریکایی اجازه ندارند به تهران بروند، ما هم دلیلی برای گشت و گذار آزادانه دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک نمی‌بینیم.
مایک پومپئو در ادامه محمد جواد ظریف را متهم کرده‌است که از آزادی‌های موجود در آمریکا برای نشر تبلیغات «مخرب» استفاده می‌کند.
در این میان، فرحان حق یک سخنگوی سازمان ملل روز دوشنبه ۲۴ تیرماه نسبت به اعمال محدودیت برای سفر محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در شهر نیویورک ابراز نگرانی کرده‌است.
فرحان حق می‌گوید، سازمان ملل با نمایندگی‌های آمریکا و ایران در تماس است و نگرانی خود را در این زمینه با ایالات متحده، میزبان سازمان ملل مطرح کرده‌است.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.